عربستان با تحول در راهبردهای سیاست خارجی خود به‌سوی ایران آمده است. در نتیجه امروز گام‌های عملی برای حل مشکلات بین ۲کشور برداشته شده است و رویکرد همگرایی از سوی ایران و عربستان دنبال می‌شود.

حسن هانی‌زاده کارشناس مسائل منطقه طی یادداشنی در روزنامه همشهری نوشت: سفر فیصل بن‌فرحان، وزیر خارجه عربستان به تهران در چارچوب توافقنامه بین ایران و عربستان انجام شد؛ سفری که حکایت از تغییر راهبردی سیاست خارجی عربستان دارد. اما این تحول چگونه رخ داد؟

۱-عربستان در طول ۷سال اخیر به‌دلیل نگاه تهاجمی نسبت به ایران و محور مقاومت و همچنین جنگ ظالمانه علیه مردم یمن متحمل هزینه‌های سیاسی، انسانی و مالی سنگینی شده است. آمریکا در طول این سال‌ها به‌شدت عربستان را تحت فشار ‌قرار داد که با ایران رابطه برقرار نکند و در محور مقاومت نقش تخریبی داشته باشد. جنگ یمن برای عربستان تاکنون ۳۵۰‌میلیارد دلار هزینه داشته است. در بحران ۱۲‌ساله سوریه، عربستان و برخی دیگر از کشورهای منطقه حدود ۸۰‌میلیارد دلار کمک مالی تحت فشار آمریکا در اختیار گروهک‌های تروریستی قرار دادند. مجموع این هزینه‌های سنگین منجر به این شد که اجرایی‌کردن طرح‌۲۰۳۰ محمد بن‌سلمان دچار تعویق شود و بیشتر پروژه‌های عمرانی به‌دلیل هزینه‌های بیهوده ۷سال گذشته متوقف شدند.

۲-عربستان سعودی پس از هزینه‌های زیاد سیاسی، امنیتی و اقتصادی به این نتیجه رسید که نگاه تحقیرآمیز و باج‌خواهانه آمریکا چه هزینه‌های سنگینی برای این کشور داشته است. آمریکا در طول سال‌های گذشته حدود ۵۰۰‌میلیارد دلار به واسطه فروش تسلیحات و کمک‌های تسلیحاتی از عربستان گرفته است. اما عربستان از رویکردهای پیشین نتیجه نگرفته و احساس کرده چتر حمایت آمریکا ایمن نیست و باید رویکرد خود را به کشورهای همسایه و شرق تغییر دهد. سیاست جدیدی که عربستان در سیاست خارجی خود تعریف کرده، این است که ایران کشور مورد اعتمادی است و آمریکا از رهگذر ایران‌هراسی، مانع برقراری رابطه پایدار با ایران و کشورهای حوزه خلیج‌فارس شده است.

۳-همراهی برخی کشورهای عرب و عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی هزینه‌های سیاسی زیادی برای عربستان به همراه داشته است، بنابراین پایان تنش ۷ساله در روابط برای ایران و عربستان به لحاظ سیاسی و مالی مثبت بوده است. در واقع تغییر رویکرد عربستان از ۲سال قبل رخ داد و این کشور سیگنال‌های مثبتی برای ایجاد همگرایی و حل مشکلات ارسال کرد. این سیگنال‌ها در نهایت به شکل‌گیری گفت‌وگوهای بین ۲کشور در عراق منجر شد که در نهایت در پکن به نتیجه رسید.

۴-عربستان امروز به‌طور جدی به‌دنبال ایجاد سازوکارهای مناسب و پایدار برای رابطه با ایران است. همچنین تشکیل یک مجموعه امنیت دریایی با شرکت ایران، عربستان، امارات و پادشاهی عمان نیز برای بومی‌سازی امنیت خلیج‌فارس در دستور کار قرار دارد. عربستانی‌ها همچنین امیدوار هستند که از فناوری‌های بومی ایران نیز بتوانند استفاده کنند و به همین دلیل وزیر خارجه این کشور ابتدا به ایران سفر کرد و دعوت پادشاه این کشور را به رئیس‌جمهور ایران ابلاغ کرد.

۵-مجموعه این عوامل نشان می‌دهد که سیاست‌های کلی در طول این سال‌ها تغییری نکرده و عربستان با تحول در راهبردهای سیاست خارجی خود به‌سوی ایران آمده است. در نتیجه امروز گام‌های عملی برای حل مشکلات بین ۲کشور برداشته شده است و رویکرد همگرایی از سوی ایران و عربستان دنبال می‌شود. این همگرایی منجر به حرکت کل منطقه به سمت همگرایی و توسعه بیشتر و کاهش هژمونی آمریکا و انزوای رژیم صهیونیستی خواهد شد. ضمن اینکه امروز برخی دیگر از کشورهای عرب مثل مصر و اردن نیز به پیروی از سیاست عربستان درصدد ارتقای سطح مناسبات خود با ایران هستند.