محمدرضا رئوف شيباني در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار كرد: طبق پي‌گيري‌هايي كه تاكنون شده است با حضور مسوولان و مقامات دستگاه‌هاي مربوط در سوريه، كميته‌اي سياسي ـ امنيتي تشكيل شد كه اين موضوع به صورت ميداني پي‌گيري شود. بر اساس اطلاعاتي كه در اختيار است، عملا مكان اختفاء و نگهداري اين 48 زائر ايراني شناسايي شده و در حال مذاكره با مسوولان و جريان‌هاي ذي‌ربط هستيم.

وي ادامه داد: ايران همزمان رصد يك سري تحولات منطقه و بين‌المللي را هم در دستور كار خود قرار داده است و در سفر وزير امور خارجه به تركيه و تماس تلفني با وزير خارجه و نخست وزير قطر و هم‌چنين با ارسال پيام به بان كي مون، دبيركل سازمان ملل موضوع ربايش شهروندان ايراني در سوريه پي‌گيري شد.

مكان اختفاء و نگهداري 48 زائر ايراني شناسايي شده و در حال مذاكره با مسوولان و جريان‌هاي ذي‌ربط هستيم.

وي تاكيد كرد: موضوع ربايش در سوريه مختص به شهروندان ايراني نيست. گروه‌هاي مسلح در سوريه عملا يكي از ابزارهايي كه در صحنه استفاده مي‌كنند ربايش اتباع خارجي است. همان‌طور كه چندي قبل شاهد ربايش تعدادي از اتباع ايتاليا بوديم و هم‌چنين تعدادي از اتباع اروپاي شرقي نيز در سوريه ربوده شدند و آنها افرادي بودند كه در پروژه‌هاي صنعتي و اقتصادي سوريه كار مي‌كردند و ربايندگان با هدف ضربه زدن به فعاليت‌هاي اقتصادي كه در شرايط بحران نيز متوقف شده، اقدامات ايذايي اين‌چنيني انجام مي‌دهند.

شيباني گفت: به دليل مشاركت فعالي كه در سال‌هاي گذشته در ساخت پروژه‌هاي زيربنايي در سوريه از جانب ايران انجام شده است، اين گروه‌ها به اتباع ايراني متعرض شده‌اند و ربايش‌هايي انجام شد. همان‌طور كه شاهد ربايش هفت مهندس ايراني كه در نيروگاه برق جندر كه در حاشيه‌ شهر حمص فعال بودند بوديم و سه راننده ايراني كه كاميون‌دار بودند و تجهيزات فني و صنعتي براي پالايشگاه‌هاي سوريه منتقل مي‌كردند نيز ربوده شدند و اين براي ضربه زدن به صنعت توريسم و گردشگري و زائر سوريه انجام مي‌شود.

سفير ايران در دمشق اضافه كرد: در سوريه دو گروه 22 نفره از اتباع كشور ما در دو مرحله ربوده شده‌اند و تا كنون موفق شده‌ايم 22 نفر از آنها را آزاد كنيم. پنج نفر از مهندسين آزاد شده‌اند و تلاش‌ها براي آزادسازي بقيه اتباع عزيز كشورمان كه در سوريه در اسارت گروه‌هاي تروريستي هستند ادامه دارد. در اين چارچوب تلاش‌ها در داخل سوريه پي‌گيري مي‌شود و هم‌چنين با كشورهايي كه با گروه‌هاي مسلح در سوريه ارتباط دارند تعامل ما برقرار است و با كمك اين كشورها در تلاش هستيم كه هرچه زودتر شاهد بازگشت سلامت زائران به جمع خانواده‌هاي خود باشيم.

شيباني در عين حال تاكيد كرد: اتباع كشورهاي ديگر نيز در سوريه مورد تعرض قرار گرفته‌اند. چندي قبل يكي از سفراي كشورهاي اروپايي به سفارت آمد و درخواست داشت كه بتواند از تجربه‌ي ايران براي آزادسازي چند تن از اتباع كشورش كه در اسارت گروه‌هاي تروريستي هستند استفاده كند و كمك ايران را براي آزادي اين اتباع درخواست داشت و حدود سه ماه است كه اتباع اين كشور در اسارت گروه‌هاي مسلح هستند.

وي در مورد تلاش‌هاي تركيه براي پي‌گيري وضعيت 48 زائر ايراني كه چندي پيش در سوريه ربوده شده‌اند نيز گفت: تلاش‌ها از زماني كه ارتباط بين مقامات رسمي دو كشور برقرار مي‌شود آغاز مي‌گردد. البته چون بعد امنيتي دارد قابل گزارش لحظه به لحظه نيست و تا زماني كه به نتيجه نرسيده است اطلاع‌رساني و كشف يافته‌ها امكان‌پذير نيست.

اين ديپلمات ايراني افزود: عملا تركيه در موارد قبلي تلاش‌هاي خوبي انجام داده است و در حوزه‌ي رسمي و غيررسمي پي‌گيري‌هاي خوبي از جانب اين كشور براي بازگشت سالم اتباع كشورمان صورت گرفته است. همان‌طور كه در مورد مهندسين ايراني، نقش تركيه در آزادسازي اين افراد قابل توجه و تقدير است.

شيباني درباره‌ توصيه‌ سفارت كشورمان به ايرانياني كه قصد سفر به عتبات عاليات در سوريه را دارند، اظهار كرد: انجام زيارت‌هاي انفرادي و هم‌چنين زميني به سوريه را توصيه نمي‌كنيم و در عين حال اگر سفري انجام مي‌شود بايد در قالب گروه‌هاي زيارتي باشد كه از طريق سازمان حج و زيارت برنامه‌ريزي شده است.

انجام زيارت‌هاي انفرادي و هم‌چنين زميني به سوريه را توصيه نمي‌كنيم و در عين حال اگر سفري انجام مي‌شود بايد در قالب گروه‌هاي زيارتي باشد كه از راه سازمان حج و زيارت برنامه‌ريزي شده است.

وي توضيح داد: سفرهاي زميني، گروه‌ها را وادار مي‌كند كه از مناطق مختلف عبور كنند كه ممكن است بحران‌خيز باشد و دچار حوادث اين‌چنيني شوند.

سفير ايران در دمشق با تاكيد بر اين‌كه سفرهايي كه به صورت آزاد و با برنامه‌ريزي‌هاي شخصي انجام مي‌شود توصيه مي‌كنيم قبل از تصميم‌گيري براي انجام اين كار با مراجع ذي‌ربط ارتباط برقرار كنند، گفت: آنها بايد از مناسب بودن وضعيت امنيتي سوريه مطلع شوند و پس از آن براي سفر خود برنامه‌ريزي داشته باشند.

شيباني در ادامه گفت‌وگوي خود با ايسنا، درباره‌ آخرين پي‌گيري‌هاي بيانيه نشست مشورتي تهران درباره‌ سوريه و دستاوردهاي اين نشست نيز گفت: نشست مشورتي تهران با فعاليت‌هاي گسترده وزارت خارجه برگزار شد و عملا در ارزيابي‌هاي كارشناسان و ناظران سياسي، يكي از موفق‌ترين نشست‌هايي بود كه در دوره‌ي اخير درباره‌ي تحولات سوريه برگزار شد. اتفاق نظر بين كشورهاي شركت كننده وجود داشت؛ به‌ويژه اين‌كه حاضران بر ضرورت حل و فصل سياسي بحران سوريه تاكيد داشتند و اين حركت جديدي است كه در صحنه‌ي سياسي منطقه‌اي شكل گرفته است و به عنوان سكويي است كه مجموعه كشورهايي كه قائل به حل سياسي بحران هستند در مقابل كشورهايي كه به دنبال استفاده از ابزار خشونت و سلاح براي حل مساله‌ سوريه استفاده مي‌كنند، اين نشست، اين شاكله را به خود گرفته است كه راه حل سياسي را به عنوان چارچوب اصلي پي‌گيري‌ها انتخاب كنند.

وي تاكيد كرد: افكار عمومي جهان نيز مي‌خواهد هرگونه بحراني را از طريق گفت‌وگو و راه حل سياسي به نتيجه برسانند.

سفير ايران در دمشق با تاكيد بر استمرار برگزاري چنين نشست‌هايي در كشورهاي شركت‌كننده در نشست تهران، افزود: در نظر داريم در آينده‌ي نزديك در حاشيه‌ي نشست سران غيرمتعهدها در تهران، نشست مشابهي مجددا درباره‌ي تحولات سوريه برگزار كنيم كه اين حركت مي‌تواند در پر كردن خلاء سياسي ناشي از تحولات امنيتي در سوريه موثر باشد. اميدواريم به زودي كشورهايي كه در اين نشست شركت كرده‌اند براي تشكيل گروه تماس، اقدامات اوليه و اساسي انجام شود كه اميدواريم گروه تماس هرچه زودتر در اين‌باره تشكيل شود و ارتباطات خود را با بخش‌هاي مربوط در بحران و بازيگران اصلي در منطقه برقرار كند.

در نظر داريم در آينده‌ي نزديك در حاشيه‌ي نشست سران غيرمتعهدها در تهران، نشست مشابهي مجددا درباره‌ي تحولات سوريه برگزار كنيم كه اين حركت مي‌تواند در پر كردن خلاء سياسي ناشي از تحولات امنيتي در سوريه موثر باشد.

شيباني توضيح داد: در اين مسير، كشورهاي شركت كننده در نشست براي حضور در اين گروه اعلام آمادگي مي‌كنند و پس از آن‌كه تعداد كشورها به حدنصاب خود برسد، اين نشست تشكيل خواهد شد. البته نشست‌هاي جانبي ديگري نيز پيش‌بيني شده است كه به زودي در اين‌باره اطلاع‌رساني‌هايي انجام خواهد شد.

اين ديپلمات كشورمان درباره‌ جايگزين شدن اخضر ابراهيمي به جاي كوفي عنان نماينده‌ سازمان ملل در امور سوريه نيز گفت: ايران با توجه به نوع نگاهش به تحولات منطقه‌اي و اين اعتقاد كه تحولات منطقه از طريق گفت‌وگو و در چارچوب راه حل سياسي قابل پي‌گيري است، هرگونه اقدام و تحركي كه در راستاي تحقق اين ايده انجام شود و در سطح منطقه‌اي و بين‌المللي دنبال شود را مورد حمايت قرار مي‌دهد. در اين چارچوب از اقداماتي كه در راستاي انتخاب كوفي عنان صورت گرفت، به عنوان عنصر فعال، ايران حمايت كرد و دو بار ميزبان كوفي عنان در تهران بود كه در ماموريت وي، با كوفي عنان مساعدت لازم را انجام داديم؛ به نحوي كه كوفي عنان در گزارش خود از نقش سازنده‌ي ايران در جهت حل بحران سوريه بارها تقدير كرد و در نشست‌هاي بين‌المللي بر ضرورت حضور ايران به عنوان يكي از عناصر اصلي منطقه‌اي و بازيگر و قدرت منطقه‌اي تاكيد كرد.

وي اضافه كرد: اين رويكرد حاكي از نوع بينش واقع‌بينانه‌ كوفي عنان به تحولات منطقه‌اي است. البته اقدامات كوفي عنان نواقصي نيز داشته است كه در ديداري كه با وي داشتم مسائل را مطرح كرده‌ام. از آن‌جا كه طرح وي مسائل جامعي را در نظر دارد، اما به هر حال بايد توجه داشت كه بحران در سوريه دو طرف دارد. اگر الزاماتي براي آن طراحي مي‌شود بايد هر دو طرف نزاع و بحران به قواعد آن التزام داشته باشند.

شيباني در عين حال گفت: تغيير افراد تاثير زيادي ندارد اما توجه به اين اصل بسيار مهم است كه هر فرد ديگري كه مسووليت پي‌گيري تصميمات بين‌المللي را درباره‌ سوريه دارد بايد توجه داشته باشد كه بحران در سوريه طرف‌هاي مختلفي دارد و بايد دو طرف اصلي نزاع را كه در سوريه درگير هستند به رعايت قواعد بازي ملتزم كند. نمي‌توان يكجانبه پيش رفت؛ زيرا طرح در ابتداي شكل‌گيري با شكست مواجه خواهد شد. به همين دليل نماينده‌ پي‌گيري اين امور الزاماتي كه بايد براي گروه‌هاي مسلح پيش‌بيني شود را بايد مدنظر قرار دهد و همان‌گونه كه درباره‌ الزامات تعهدات دولت سوريه راستي‌آزمايي مي‌كند، تعهدات گروه‌هاي مسلح را نيز راستي‌آزمايي كند و موارد نقضي كه درباره‌ي آن بوده است را ثبت و گزارش كند و به صورت علني اعلام نمايد. متهم كردن يك طرف و چشم بستن در قبال اقدامات طرف ديگر عملا نتيجه‌ي مطلوبي در پي‌گيري كارها به دست نخواهد داد.

سفير ايران در دمشق اضافه كرد: نماينده سازمان ملل در حل بحران سوريه بايد موضوع كشورهاي حامي اين گروه‌هاي مسلح را نيز در نظر گرفته باشد كشورهاي حامي اين گروه‌ها عملاً منافع مردم سوريه را قرباني منافع فردي وجمعي خود مي‌كنند و عملاً آنچه كه در صحنه داخلي سوريه شاهد هستيم متاسفانه خارج شدن مردم از صحنه رقابتها و تلاش‌هاي سياسي مسالمت آميز و جايگزين شدن گروه‌هاي مسلح به جاي مردم است.

وي ادامه داد: گروه‌هاي مسلح عملاً به دليل ارتباطات خارجي كه دارند مصالح و منافع كشورها را در ميدان نبرد دنبال مي‌كنند كه اين نه به نفع مصلحت مردم سوريه است و نه مصلحت كشور سوريه و منطقه.

شيباني تاكيد كرد: هيچ‌كس از نظامي شدن وضعيت سوريه سود نخواهد برد به ويژه كشورهايي كه طراح اين صحنه هستند بيشترين ضرر را خواهند كرد. صحنه سوريه متفاوت از صحنه بسياري از كشورهاي منطقه است كه كشورهاي مداخله‌گر در آن آزمايش پس داده‌اند. صحنه سوريه بسيار پيچيده‌تر است و آنها نيز از اين پيچيدگي مطلع هستند. اميدواريم ازمسير خطا و اشتباهي كه كشورهاي غربي و در راس آن آمريكا در سوريه اتخاذ كرده و از طريق سلاح به دنبال تسويه حساب سالهاي گذشته خود با نظام سوريه است درس بگيرند و از تجربيات خود در عراق‌، افغانستان و لبنان استفاده كنند و خطاهاي خود را مجدد تكرار نكنند.

سفير كشورمان در سوريه اضافه كرد: تاكيد ما اين است كه مردم سوريه حق دارند به مطالباتشان دست پيدا كنند تاكيد داريم بايد به خواسته‌هاي مردم سوريه پاسخ داده شود، اما راه‌حل اين مطالبات و رسيدن به دموكراسي و آزادي قطعاً از طريق نظامي‌كردن تحولات و يا اعزام گروه تروريستي به صحنه داخلي سوريه و تسليح اين گروه‌ها نيست. از گلوله تفنگ قطعا دموكراسي خارج نخواهد شد؛ بلكه از طريق راه‌حل سياسي معقول و منطقي و نشست سياسي همه‌ي جريان‌هاي متنازع در سوريه با دولت مركزي و در ميز مذاكرات و گفت‌وگوي عميق با ضمانتهايي كه در صحنه بين‌المللي ايجاد خواهد شد، دستيابي به خواسته‌ها و اهداف مردم سوريه كم هزينه‌تر و مستدام‌تر خواهد بود.

وي با تكذيب ادعاي سفير آمريكا در آنكارا مبني بر ارسال سلاح از طريق ايران به سوريه و در اختيار گروهك پ.ك.ك قرار دادن اين سلاح‌ها در تركيه گفت: قطعاً اگر آمريكايي‌ها تجهيزات و دستگاه‌هاي مراقبت دارند قطعاً ارسال سلاح‌هاي آمريكايي و صهيونيستي به داخل سوريه را بايد پيش از اينها گزارش مي‌دادند. آن سلاحي كه از خاك تركيه وارد سوريه مي‌شود سلاح‌هاي آمريكايي و اسراييلي است.

اين ديپلمات كشورمان همچنين درباره اظهارات وزير خارجه آمريكا مبني بر اينكه هدف از تحريم‌ها عليه سوريه قطع ارتباط بين ايران،‌ حزب‌الله و سوريه است نيز گفت: هدف آمريكا از تحريم‌ها تسويه حساب كردن و زير فشار قرار دادن مردم سوريه و ايران است. تحريمي كه آمريكا عليه سوريه اعمال كرده است پيش از اينكه دولت سوريه را تحت فشار قرار دهد مردم اين كشور را با فشار روبه‌رو مي‌كند. آيا تحريم گاز خانگي از جانب آمريكا يا اروپا دولت سوريه را مورد فشار قرار مي‌دهد و يا زندگي مردم سوريه را كه متكي به استفاده از كپسول‌هاي گاز خانگي است تحت تاثير قرار مي‌دهد؟ آيا تحريم كود شيميايي براي مزارع كشاورزي دولت سوريه را زير فشار قرار مي‌دهد يا كشاورزي كه به دليل دسترسي نداشتن به كود شيميايي عملاً محصولات كشاورزي‌اش به زير يك سوم رسيده است قطعاً ابزاري كه غرب عليه سوريه استفاده مي‌كند و در راس آن آمريكا، مردم سوريه را هدف قرار داده و آن به دليل ايستادگي مردم سوريه در مقابل سياست هاي آمريكا و مقاومت آنها و حمايت از دولتشان است.

اين ديپلمات كشورمان يادآور شد: دولت در حقيقت تجلي اراده مردم بود كه در مقابل سياست‌هاي تهاجمي و توسعه‌طلبانه و استعماري غرب و آمريكا در خاورميانه ايستاده بود و سوريه به عنوان يكي از محورهاي ايستادگي در مقابل اين سياست مقاومت كرد و عملا يكي از طرفهايي كه عامل اصلي به شكست كشاندن طرح هاي آمريكا در خاورميانه بوده است، بدون شك سوريه است.

دعوتنامه‌اي تسليم بشار اسد شده است و به طور رسمي براي شركت در نشست غيرمتعهدها از وي دعوت شده است. طبيعتا سوريه براي رساندن صداي خود به جهانيان و استفاده از تريبون اجلاس، اين نشست را فرصت مناسبي براي اين كار قلمداد مي‌كند. تحليل ما اين است كه سوريه به صورت فعال در اجلاس شركت خواهد كرد و به بيان مواضع خود در قبال تحولات داخلي كشورش و همچنين سياست‌ها ومواضعي كه كشورهاي مختلف عليه سوريه اتخاذ مي‌كند خواهد پرداخت.

وي درباره حضور سوريه در نشست سران غيرمتعهدها كه قرار است در تهران برگزار شود، نيز گفت: سوريه به عنوان عضو رسمي اين سازمان حضور فعالي در اين نشست خواهد داشت. دعوتنامه‌اي تسليم بشار اسد شده است و به طور رسمي براي شركت در اين نشست از وي دعوت شده است. طبيعتا سوريه براي رساندن صداي خود به جهانيان و استفاده از تريبون اجلاس، اين نشست را فرصت مناسبي براي اين كار قلمداد مي‌كند. تحليل ما اين است كه سوريه به صورت فعال در اجلاس شركت خواهد كرد و به بيان مواضع خود در قبال تحولات داخلي كشورش و همچنين سياست‌ها ومواضعي كه كشورهاي مختلف عليه سوريه اتخاذ مي‌كند خواهد پرداخت.

شيباني در عين حال گفت: هنوز دقيقا مشخص نشده است كه چه فردي در اين اجلاس شركت خواهد كرد اما اعلام شده است سوريه مشاركت فعالي خواهد داشت.

سفير ايران در سوريه نحوه حضور اسد را در اين نشست منوط به شرايط داخلي سوريه در آن مقطع دانست و گفت: ممكن است در شرايط مناسب‌تر اولويت سياسي،‌نظامي و امنيتي ايجاب كند كه اسد به تهران سفر كند و يا اينكه شرايط ايجاب كند اولويت نياز به حضور اسد در دمشق داشته باشد. اين در آستانه اجلاس مشخص مي‌‌شود.

اين ديپلمات كشورمان درباره روابط ايران و سوريه نيز گفت: روابط دو كشور در شرايطي كه سوريه در بحران جدي به سر مي‌برد در سطح عالي ادامه دارد سوريه براي ايران از اهميت استراتژيك برخوردار است و به عنوان يكي از اركان محور مقاومت تلقي مي‌شود. معتقديم آنچه در سوريه در حال وقوع است اعمال فشار بر محور مقاومت و تلاش در جهت ضربه وارد آوردن به آن از جانب نظام سلطه و آمريكا است. حمايت‌هاي ما از سوريه روشن است و اخيراً شاهد رفت‌وآمدهاي ديپلماتيك گسترده بين تهران و دمشق نيز بوده‌ايم.

وي با اشاره به سفر رييس مجلس، وزير خارجه و معاون نخست‌وزير سوريه در راس هياتي از وزيران به تهران گفت: معتقديم در شرايط فعلي سوريه از حمايت كامل ايران در تمامي ابعاد برخوردار است و اين حمايت را در قالب انجام اين سفرها به منصه ظهور مي‌رساند.

شيباني با اشاره به انتشار برخي اخبار در رسانه‌هاي غربي در مورد سوريه نيز گفت: خطر بسيار بزرگي متوجه سوريه است. غرب و آمريكا فرصت طلايي‌اي را با تحولاتي كه در كشورهاي عربي شكل گرفت بدست آوردند تا بتوانند ضربه‌اي به سوريه وارد كنند كه در طول سالهاي گذشته امكان آن براي‌شان فراهم نبود از اين جهت حجم خطر و توطئه بسيار بالاست، اما آنچه كه در راستاي ضعف دولت مركزي و سوريه در تحولات از جانبه رسانه‌هاي وابسته به غرب مانند الجزيره و العربيه يا فرانس 24 انجام مي‌شود به دور از واقعيتهاي ميداني است.

وي توضيح داد: در قالب پروسه‌ تهاجمي كه غرب طراحي كرده است علاوه بر استفاده از جنگ سخت و سلاح از جنگ نرم نيز استفاده مي‌كنند. يكي از ابرازهاي جنگ نرم رسانه‌ها هستند و طبيعاً ايجاد جنگ رواني گسترده عليه سوريه براي افكار عمومي جهاني يكي از اهداف غرب است و مي‌خواهند از تحولات بزرگنمايي داشته باشند و يا سناريوهاي ساختگي را از طريق رسانه‌ها به افكار عمومي تزريق مي‌كنند تا بتوانند اقدامات خود را در قبال سوريه نزد افكار عمومي توجيه كنند و هم بر نيروهاي داخلي سوريه اعمال فشار كنند و دولت مركزي را نااميد كنند.

شيباني تاكيد كرد: با سلطه‌‌اي كه آمريكا و نظام سلطه و بويژه رژيم صهيونيستي بر رسانه‌هاي غربي و برخي رسانه‌هاي منطقه‌اي و عرب دارند، طبيعي است كه شاهد جنگ رواني هستيم، اما وقتي در ميدان تحولات بررسي مي‌شود شاهد كذب بودن بسياري از ادعاي‌هاي مطرح شده هستيم؛ همانطور كه قبل از ماه رمضان تمام رسانه‌ها و جريان‌هاي مسلح وابسته به غرب تلاش داشتند ماه رمضان را به عنوان ماهي سرنوشت‌ساز طراحي كنند و همه‌ امكانات را براي تحقق اين هدف از جمله رسانه‌ها بسيج كردند از جمله در مواضعي كه رسانه‌ها بيان مي‌كردند گفته شد كه در نيمه‌ ماه رمضان حاكميت سوريه ساقط خواهد شد و گروه‌هاي معارض در مسجد اموي در دمشق نماز مي‌خوانند. با پايان ماه مبارك رمضان نه تنها اين مسئله رخ نداد؛ بلكه موفق نشدند حلب را كه به عنوان شهري به مانند بنغازي سوريه در نظر گرفته بودند، تبديل كنند و سياست بنغازي‌سازي حلب با شكست مواجهه شد.

وي افزود: شاهديم كه دولت مركزي سوريه علاوه بر پاك‌سازي دمشق از وجود گروه‌هاي مسلح و بازگشت آرامش نسبي به دمشق در جبهه حلب نيز گروه‌هاي مسلح را ناكام كرد و طرح آمريكا به كمك عوامل منطقه‌‌اي‌شان با شكست مواجه شده است و گروه‌هاي مسلح به سمت مرزهاي تركيه عقب نشيني مي‌كنند. آنچه كه غرب در رسانه‌ها بيان مي‌كند با مسائل واقعي تفاوت فاحشي دارد تنها رسانه‌هايي كه واقعيات را منعكس مي‌كنند رسانه‌هاي جمهوري اسلامي ايران هستند اين رسانه‌ها به تدريج تبديل به مرجع رسيدگي به واقعيات ميداني در سوريه مي‌شوند.