یکی از اقدامات کلیدی دولت سیزدهم در سیاست خارجی را می‌توان توافق مهم ایران و عربستان و از سرگیری روابط دیپلماتیک دو کشور پس از هفت سال وقفه دانست که گره‌گشایی از راه‌اندازی حج عمره را به دنبال دارد.

 

یکی از مهمترین اقدام های دولت آیت الله سید ابراهیم رئیسی در اسفند ۱۴۰۱ زمانی شکل گرفت که جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان توافق کردند تا در مدت دو ماه روابط دیپلماتیک خود را که به مدت هفت سال قطع شده بود، از سرگیرند و سفارت و کنسولگری های خود را در دو کشور بازگشایی کنند که بر اساس این توافق قرار است در ماه های آینده راه اندازی اعزام زائران به حج عمره از سرگرفته شود.

این رویداد مهم زمانی جامه عمل به خود پوشاند که دشمنان قسم خورده نظام با وجود برخی اتفاقات داخلی با تحریک و دخالت های غیر اخلاقی برخی کشورها و نیز فشارهای اقتصادی ناشی از تحریم های ناجوانمردانه علیه مردم و ایران اسلامی سبب ایجاد تصور غلط جریان برانداز و عوامل ضد انقلاب شده بود. در این میان گرچه جریان ضدانقلاب و برانداز با ایجاد خشونت و ترفندهای اقتصادی به دنبال تضعیف نظام در بعد جهانی و ایجاد تنش با کشورهای همسایه و قطع هرچه بیشتر روابط در سیاست خارجی، از هیچ کوششی دریغ نکردند اما اقدام به موقع و به هنگام دولت سیزدهم علاوه بر اقتدار، سبب عزت ایران و ایرانی و شادی مشتاقان زیارت خانه خدا در قالب حج عمره شده است.

توافق ایران و عربستان سبب خشم آمریکا شد

برهمین اساس پس از اعلام توافق ایران و عربستان برای از سرگیری روابط دو جانبه می توان به خشم آمریکا با اعلام خروج عربستان از چتر حمایتی کاخ سفید و موضوع گیری ترامپ رییس جمهوری پیشین این کشور اشاره کرد که وی در سخنرانی خود در جمع هوادارانش گفت که اگر رییس جمهور آمریکا بودم این اتفاق هرگز رخ نمی داد. که این حکایت نشان از عصبانیت آمریکا از اقدام موفق دولت سیزدهم در قبال درست عمل کردن دولتمردان در سیاست خارجی کشورمان دارد که باید به رییس جمهوری و اعضای محترم کابینه دولت مردمی دست مریزاد و خسته نباشید گفت.

در این ارتباط اقدام سنجیده و به موقع دولت مردمی بر مبنای سیاست تنش زدایی سبب از سرگیری روابط دیپلماتیک دو کشور پس از هفت سال وقفه شد از طرفی نیز شده که از آثار مهم آن راه اندازی حج عمره مفرده است.

امضای بیانیه سه جانبه ایران، عربستان با حضور چین

در این میان امضا بیانیه سه جانبه ایران و عربستان با حضور چین توسط علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی نیمه اسفند ۱۴۰۱ با هدف پیگیری توافقات سفر بهمن ماه آیت‌الله رئیسی به پکن، مذاکرات فشرده‌ای را به‌ منظور حل‌ و فصل نهایی موضوعات دوجانبه با همتای سعودی خود در چین از دیگر اقدامات موفق و به موقع به شمار می رود.

در این بیانیه که نوزدهم اسفند به امضا طرفین رسید، آمده است که جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی ظرف حداکثر دو ماه، روابط دیپلماتیک خود را از سر گرفته و سفارت‌خانه‌ها و نمایندگی‌ها را بازگشایی و قرار شد وزرای امور خارجه دو کشور جهت اجرای این تصمیم و انجام تمهیدات لازم برای تبادل سفرا با یکدیگر ملاقات کنند.

به همین منظور حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه چهارشنبه ۱۶ فروردین ماه در صدر هیاتی وارد پکن شد و پس از دیدار با فیصل بن فرحان همتای عربستانی خود بیانیه‌ای مشترک به امضا رساندند.

واکنش آمریکا به نشست وزرای خارجه ایران و عربستان

معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز در این میان که نتوانست در مقابل تحولات موجود در منطقه بی تفاوت باشد در واکنش به نشست وزرای خارجه ایران و عربستان گفت: گامی قابل انتظار در روند گفتگو میان دو کشور در حال شکل گیری است.

ودانت پاتل معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا درباره نظر دولت آمریکا در خصوص احیای روابط دیپلماتیک میان ایران و عربستان اظهار داشت : نشست وزرای خارجه ایران و عربستان (در چین) گامی قابل انتظار در روند گفتگو میان دو کشور است.

وی که نمی‌خواست شکست سیاست‌های تفرقه انگیز دولت خود را پذیرا باشد، مدعی شد: ما مدت‌هاست که گفت وگو و دیپلماسی مستقیم، از جمله میان ایران و کشورهای همسایه‌اش را برای کمک به کاهش تنش‌ها و خطر درگیری تشویق کرده‌ایم.

معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در عین حال در تداوم هراس واشنگتن از نفوذ منطقه ای ایران ادامه داد: اگر این گفت وگو منجر به اقدامات ملموس ایران برای توقف فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده‌اش در منطقه، از جمله تکثیر سلاح های خطرناک شود، البته ما از آن استقبال می کنیم.

توافق از سرگیری روابط ایران و عربستان سبب نگرانی تل آویو شد

در ادامه روند موجود در خصوص از سرگیری روابط ایران و عربستان ، مرکز پژوهش‌های امنیتی رژیم صهیونیستی توافق از سرگیری روابط ایران و عربستان را یک دستاورد دیپلماتیک برای تهران و به معنای گشودن جبهه جدیدی علیه تل آویو عنوان کرد.

در این خصوص یک پژوهشگر مرکز پژوهش های امنیتی رژیم صهیونیستی در تحلیل خود ضمن ابراز نگرانی از توافق ایران و عربستان گفت که این توافق، موفقیت و پیروزی جدیدی برای ایران است که به موفقیت‌های این کشور افزوده شد.

«یهوشع کلسکی» اظهار داشت: هنگام تحلیل پیامدهای توافق عربستان و ایران برای اسرائیل، نباید از جنبش انصارالله به عنوان هم پیمان ایران و حزب الله که آمریکا و اسرائیل را دشمن می داند، غافل شد.

توافق ایران و عربستان یک تصمیم شجاعانه بود

معاون دبیرکل حزب‌الله لبنان نیز با تایید اقدام دولت ایران در قبال سیاست خارجی کشورمان گفت: توافق ایران و عربستان برای از سرگیری روابط، یک تصمیم شجاعانه از سوی دو کشور بود.

شیخ نعیم قاسم افزود: شاهد آن هستیم که منطقه در حال حرکت به سوی صلح، ثبات و راه حل های سیاسی پیش می رود و مهمترین اتفاق در این باره توافق ایران و عربستان بود.

وی اضافه کرد: این توافق به نظری بسیاری از افراد به خاطر پیچیدگی های موجود در روابط دو کشور، تقریبا غیرممکن بود ولی این توافق انجام شد.

عربستان نویدبخش یک بازار خوب تجاری برای ایران

رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و قطر نیز از سرگیری روابط دیپلماتیک ایران و عربستان را موثر ارزیابی و آن را گامی مثبت عنوان کرد و گفت: پروژه توسعه اقتصادی عربستان و گام‌های بزرگ این کشور، در رقابت با کشورهایی نظیر امارات و قطر نوید بخش یک بازار تجاری خوب در آینده برای کشورهایی مانند ایران است که تولیدات غنی و متنوع دارند.

عدنان موسی‌پور اظهار کرد: در چند سال گذشته هرجا که نام ایران و عربستان در کنار هم می‌آمد، تنش میان دو کشور به ذهن آمده است، ولی امروز باید از زاویه‌ای دیگر به این موضوع نگاه کنیم. عربستان در سال ۲۰۲۱ تقریباً از همه کشورهای دنیا به غیر از ایران، بورکینافاسو و سودان واردات داشت و دلیل این موضوع نیز، سیاست‌های میان دو کشور بوده است.

وی افزود: با اعلام رسمی ازسرگیری روابط سیاسی دو کشور، یک سناریو را بررسی و فرض می‌کنیم که راه برای بخش خصوصی و تجارت دو کشور فراهم می‌شود. فراموش نکنیم که تجار در همه جای جهان به دنبال فرصت‌های تجاری نو و بکر هستند و به طور حتم همین حالا در عربستان هم تجار قوی آن کشور به دنبال فرصت‌های تجاری ناب در ایران هستند و این، نگاه حرفه‌ای در تجارت است.

نخستین دستاورد توافق ایران و ‌عربستان حل و فصل بحران‌های پیچیده منطقه بود

رهبر جریان حکمت عراق نیز با استقبال از توافق اخیر ایران و عربستان گفت: دستاوردهای این توافق در همین مرحله نخستین در ثبات منطقه و حل و فصل برخی پرونده‌های بلاتکلیف و برخی بحران‌های پیچیده آشکار است.

کانال اطلاع رسانی دفتر حکمت ملی عراق اعلام کرد که حجت الاسلام سید عمار حکیم در خطبه‌های نماز عید سعید فطر در بغداد تاکید کرد که تقویت وحدت اسلامی و اصول حسن هم‌جواری و منافع ملت‌های منطقه ایجاب می کند که در راه صلح به یکدیگر نزدیک شویم.

رهبر جریان حکمت ملی تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی امکانات و انگیزه‌های کافی برای گفت‌وگو و تفاهم و مشارکت در توسعه و ثبات منطقه را دارند و عراق بیش از هر کشوری از این گفت‌وگو حمایت می‌کند و بیشترین سود و بهره را از آن می‌برد.

مسئولان ایران و عربستان به دنبال راه اندازی حج عمره مفرده هستند

نماینده ولی فقیه در امور حج نیز با مثبت ارزیابی کردن روند موجود گفت: ایران و عربستان به دنبال راه اندازی حج عمره مفرده هستند اما راه اندازی حج عمره مفره نیازمند مذاکرات مسئولان ایران و عربستان است.

حجت الاسلام سید عبدالفتاح نواب با بیان اینکه نباید با بیان سخنان غیر کارشناسی در مسائل حج سبب ایجاد تنش در جامعه شد، اظهار کرد: راه اندازی حج عمره مفرده منوط به انجام مذاکرات کارشناسی شده بین مسئولان دو کشور ایران و عربستان است.

وی با بیان اینکه در حال حاضر نمی توان از زمان دقیق راه اندازی حج عمره مفرده سخنی بی میان آورد، در خصوص راه اندازی سفارت و کنسولگری ایران در عربستان نیز گفت: با توجه به روند موجود سفارت و کنسلوگری ایران در عربستان می بایست تا پیش از آغاز سفر حج تمتع فعالیت خود را آغاز نماید.

پس از تصمیم مسئولان برای اجرای راه اندازی حج عمره اقدام خواهیم کرد

سرپرست حجاج ایرانی اظهار کرد: براساس برنامه ریزی های انجام گرفته، پس از اتخاذ تصمیم مسئولان برای اجرای راه اندازی حج عمره ما نیز اقدام خواهیم کرد.

دریافت درخواست رسمی عربستان برای برقراری ۳ پرواز در هفته

وزیر راه و شهرسازی اعلام کرد: طی روزهای اخیر درخواست رسمی هواپیمایی کشوری عربستان به منظور برقراری ۳ پرواز در هفته (خارج از پروازهای حج) توسط سازمان هواپیمایی کشوری دریافت شد.

مهرداد بذرپاش با اشاره به ازسرگیری روابط دیپلماتیک بر مبنای دیپلماسی منطقه‌ای و بر اساس اصل حسن همجواری، گفت: طی روزهای اخیر درخواست رسمی هواپیمایی کشوری عربستان به منظور برقراری ۳ پرواز در هفته از ایران خارج از پروازهای حج دریافت شد.

وی افزود: پیش از این دو کشور در زمینه اجرای موافقت‌نامه عمومی همکاری‌های اقتصادی، بازرگانی، سرمایه‌گذاری، فنی، علمی وغیره اراده قاطع خود را برای به‌کارگیری تمامی تلاش‌ها برای تقویت صلح و امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی اعلام کرده‌اند و بر این اساس برای گسترش همکاری‌ها، برقراری پروازهای ایران و عربستان علاوه بر پروازهای حج مدنظر قرار گرفته است.

وزیر راه و شهرسازی ضمن تأکید بر لزوم تقویت دیپلماسی منطقه‌ای گفت: سازمان هواپیمایی وزارت راه و شهرسازی بر اساس وظایف ذاتی خود، تمام مساعی خود را برای برقراری پروازها میان ایران و عربستان به کار خواهد بست. بذرپاش یادآوری کرد: همچنین از ماه‌ها قبل برای انجام مطلوب پروازهای حجاج کلیه هماهنگی با هواپیمایی کشوری عربستان صورت گرفته است.

حال با این روند مذاکرات میان دو کشور باید دید چه زمانی عمره مفرده کلید می خورد و روابط ایران و عربستان به ریل اصلی خود بازمی‌گردد.
منبع: ایرنا