تغییر دبیر شورای عالی امنیت ملی پس از ده سال با فضاسازی‌های نامتعارف نشریات زنجیره‌ای مواجه شد.

روزنامه کیهان در ستون خبر ویژه خود نوشت: روزنامه اعتماد در این زمینه نوشت: «ناگهانی و با سرعتی بالا رخ داد؛ دست‌به‌دست شدن صندلی دبیری شورای عالی امنیت ملی از علی شمخانی به علی‌اکبر احمدیان، روندی عجیب داشت؛ هم به لحاظ نحوه اطلاع‌رسانی، هم به لحاظ سرعت جابه‌جایی و مهم‌تر به لحاظ زمان این تغییر».

اعتماد همچنین مدعی شد پشت‌پرده خداحافظی شمخانی از شورای عالی امنیت ملی(شعام)، ترس تندروها از احیای برجام بود. پس از نقش‌آفرینی شمخانی در توافق با عربستان بوده است(!)

از سوی دیگر روزنامه شرق برخلاف اعتماد که تغییر دبیر شعام را ناگهانی خوانده بود، نوشت: «اتفاقی که خیلی قبل‌تر از این منتظر بودیم، رخ داد، سرانجام سردار احمدیان با حکم رهبری به عضویت در شورای عالی امنیت ملی درآمد و با حکم رئیس‌جمهور دبیر شورا شد که به معنای پایان حضور ۱۰ ساله در پایان شمخانی است. سیدجلال ساداتیان سفیر اسبق ایران در لندن اعتقاد دارد دلیل اصلی برکناری شمخانی، می‌تواند به‌دلیل فشارها، جریان‌سازی‌ها، هجمه‌ها و تخریب‌های جبهه پایداری باشد. می‌شود گفت پای جبهه پایداری در برکناری شمخانی در میان است. به هر حال برخی گروه‌های تندرو در دوره جدید سعی دارند همه سطوح و ابعاد قدرت را از اقتصادی و معیشتی گرفته تا سیاسی، دیپلماتیک و امنیتی در اختیار خود بگیرد؛ به‌خصوص آنکه شمخانی در ماه‌های اخیر سعی کرد روابط منطقه‌ای را به نحوی حل‌وفصل کند که بسترهای احیای برجام هم حفظ شود. اگرچه این اقدامات بی‌اذن مقامات انجام نمی‌شود، اما به هر حال چندان به مذاق جبهه پایداری خوش نیامده است؛ چون احساس کردند که پخت‌وپزهایی در منطقه و برجام بدون حضور آنها در حال انجام است. کمااینکه در موضوع احیای روابط ایران و عربستان و دیگر مسائل سیاست خارجی منطقه‌ای و برجام، تقریبا وزارت امور خارجه و شخص باقری کنی در ماه‌های گذشته به سایه رفت و عملکرد شمخانی پررنگ‌تر شد».

درباره فضاسازی نشریات زنجیره‌ای گفتنی است که تغییرات اینچنینی، اولا طبیعی است. آقای شمخانی به مدت ۱۰ سال در دبیری شورای عالی امنیت ملی حضور داشت، این در حالی است که دو دبیر قبلی یعنی آقایان جلیلی و لاریجانی، به ترتیب ۶ سال و ۲ سال، در این سمت حضور داشتند. ثانیا روند غالب متعارف این است، با تغییر دولت‌ها و قرار گرفتن رؤسای‌جمهور جدید در مسند ریاست‌جمهوری شورای عالی امنیت ملی، دبیر شورا هم تغییر می‌کند. اما آقای شمخانی در دولت جدید، همچنان به مدت ۱۹ ماه در این سمت حضور داشت و آخرین‌بار بیشتر با هماهنگی دولت و در مدار راهبرد دولت آقای رئیسی، توافق با عربستان را که مذاکرات آن چندین دور به طول انجامید، نهایی کرد.

در این‌جا نیز فارغ از نگرش احزاب و گروه‌های سیاسی به اشخاص، سیاست‌های کلان نظام و دولت است که روند تصمیماتی مانند توافق دوجانبه با عربستان را تعیین می‌کند. به بیان دیگر مضحک است که نشریه‌ای ادعا کند ترس فلان گروه یا تندروها از احیای برجام، علت تغییر شمخانی بوده است! در عین حال، ارتقای مذاکرات منتهی، توافق دوجانبه عربستان، به سطحی فراتر از مذاکرات وزارت خارجه طرفین، به درخواست طرف سعودی انجام گرفته بود.

موضوع بعدی، تلاش افراطیون غربگرا برای مصادره آقای شمخانی برای مطلوب خویش است و حال آنکه وی، مرزبندی‌های جدی با این جریان داشت. به‌عنوان مثال در ماجرای برجام، او هر چند در ابتدا (و در کلیت ماجرا) نگاه خوش‌بینانه داشت، اما بعدها به منتقد جدی روند توافق و خسارات آن تبدیل شد و فراتر از آن، در دبیرخانه شورا نقش مؤثری در هماهنگی سه قوه برای تصویب نهایی قانون اقدام متقابل مجلس ایفا کرد؛ در حالی که روحانی و برخی اطرافیانش بی‌اعتنا به عبرت‌ها و خسارت‌های برجام، مجدداً دنبال توافق به هر قیمت با آمریکا بودند و اگر همکاری مجلس و دبیرخانه شورا نبود، قطعاً خسارت‌های اقتصادی و سیاسی و امنیتی به مراتب بزرگ‌تری برای کشور رقم خورد.

در همین زمینه روزنامه سازندگی وابسته به حزب کارگزاران، هر چند ادعا کرد دو سال تحمل و تأخیر رئیسی در عدم تغییر شمخانی، نبود فرد مناسب بوده(!)، اما در ادامه اذعان کرد: «هرچند شمخانی تا پایان دولت روحانی بر سر کار خود ماند اما همان زمان هم اختلافاتی میان دولت و شمخانی در مقام دبیری شورای عالی امنیت ملی وجود داشت. ریشه این اختلافات معمولاً به توافق هسته‌ای ایران و گروه کشورهای ۵+۱ برمی‌گشت. جایی که شمخانی با امضای این توافق مخالف بود. او همچنین چندین‌بار به‌صورت علنی در اظهارات خود امضای برجام را یک اشتباه خواند. همچنین در زمانی که گفت‌وگوهای احیای برجام با حضور عباس عراقچی به عنوان معاون وزیر امور خارجه در وین در جریان بود، نورنیوز به عنوان رسانه وابسته به شورای عالی امنیت ملی همواره خبرهایی را به نقل از منابع آگاه منتشر می‌کرد که نشان می‌داد، گفت‌وگوها یا در مسیر توافق نیست یا متن توافق روی میز خواسته‌های ایران را تأمین نمی‌کند. روندی که نشان می‌داد شمخانی با احیای برجام دست‌کم با آن شرایطی که دولت روحانی بر سر جزئیات آن به توافق رسیده، موافق نیست».

یادآور می‌شود آقای شمخانی مرداد ۱۳۹۸ در گفت‌وگو با شبکه ان‌بی‌سی‌نیوز «امضای برجام اشتباه بود؛ ما نباید آن را امضا می‌کردیم. مذاکره با آمریکا بی‌فایده است. ما بیش از این اجازه نداریم که فرصت ملت ایران را صرف روندهای بی‌حاصل کنیم. اروپایی‌ها از ما خواستند از برجام خارج نشویم. ما پذیرفتیم تا به اروپا فرصت بدهیم که نشان دهد توان تصمیم‌گیری مستقل را دارد. اروپا اگر در پرداخت هزینه‌های حفظ برجام مردد است، باید بداند که ایران معطل آنها نخواهد ماند».

او همچنین تأکید کرده بود: «هدف تحریم‌ها، مذاکره نیست بلکه وادار کردن ایران به تسلیم است و مادام که آمریکا این رویکرد را در پیش بگیرد، ایران هرگز به‌دنبال مذاکره نخواهد بود».

این موضع شمخانی در آن زمان با عصبانیت و پرخاشگری محافل غربگرایی روبه‌رو شد که امروز ضمن تحریف واقعیات مسلم،‌ ادعا می‌کند شمخانی چون می‌خواست برجام را احیا کند،‌ برکنار شد! این جریان در کنار روحانی،‌ به‌دنبال مسئولیت‌زدایی از آمریکای عهدشکن و متهم کردن طرف ایرانی است.