ممکن است عده ای جویای کار و به دنبال یک حقوق ثابت ماهیانه باشند؛ اما علاقه ای به مقوله آموزش و پرورش نداشته باشند. این افراد به درد آموزش و پرورش نمی خورند، بلکه به نوعی سربار آموزش و پرورش می شوند.
 

یکی از معضلاتی که در سال های اخیر، آموزش و پرورش را درگیر کرده، موضوع کمبود معلم است. در این راستا، دولت جدید، قدم های قابل توجهی برای برطرف کردن این موضوع برداشته است. برای مثال، اخیراً ایرنا به نقل از رضا مراد صحرایی، وزیر آموزش و پرورش گزارش داد: «سال ۱۴۰۲ بیش از ۵۰ هزار مجوز استخدام جدید داشتیم که تا حد قابل قبولی محقق شد و برای سال ۱۴۰۳ نیز بیش از ۷۲ هزار مجوز استخدامی داریم و اینها علاوه بر فارغ‌التحصیلان دانشگاه فرهنگیان و شهید رجایی است‌که قریب به ۲۰ هزار نفر خواهند بود».

اما چند نکته دیگر که باید توجه کنیم:

یک: وزیر آموزش و پرورش اشاره کرده است: «از سال ۱۴۰۵ نیاز ما به نیروی انسانی منطقی‌تر خواهد شد، در این دولت پر چالش‌ترین شرایط نیروی انسانی را تجربه می‌کنیم». این نشان می دهد که مشکل کمبود معلم مسأله ای بوده که باید از سال‌ها قبل، حل می شد. از همین رو، کسانی که پیش از این، در این زمینه کم کاری و یا غفلت داشته اند، باید نسبت به آسیبی که به دانش آموزان و جامعه زده اند، پاسخگو باشند. به این توجه کنیم که با کمبود معلم، بخشی از نیروی انسانی و ظرفیت های ما هدر خواهد رفت و ساز و کار تعلیم و تربیت با اختلال مواجه می شود.

دو: حالت مطلوب این است که تا حد ممکن، کمبود معلم از طریق دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه شهید رجایی جبران شود.

از طرفی، رهبر انقلاب نیز سال 99 فرمودند: «دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه شهید رجایی یکی از آن بهترین مراکزی است که در کشور برای مسائل فرهنگ و مانند اینها به وجود آمده. باید این جور باشد که حتی یک معلم از غیر این مسیر وارد آموزش پرورش نشود. ما دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه شهید رجایی را جوری ظرفیت ‌سازی کنیم و جوری سازماندهی کنیم که همه‌ی معلمین به قدر کفایت بیایند از اینجا عبور کنند و وارد آموزش و پرورش [بشوند]. حتی دوره‌های کوتاه ‌مدتی که حالا برنامه‌ریزی شده و دوره‌هایی که وجود دارد، مثلاً یک‌ساله و مانند اینها هم در سایه و در ضمن و با مسئولیت این دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه شهید رجایی باشد؛ این کار بسیار لازمی است».

سه: براساس آمارهایی که ارائه می شود، فعلاً دانشگاه فرهنگیان نمی تواند پاسخگوی این حجم از نیاز ما به معلم باشد و باید از فارغ التحصیلان سایر دانشگاه ها و موسسات آموزشی و پژوهشی استفاده شود. هر چند که به گفته وزیر آموزش و پرورش، برای سال 1403، مجوز استخدام بیش از 72 هزار نفر - غیر از فارغ التحصیلان دانشگاه فرهنگیان و شهید رجایی – وجود دارد، اما باید در مورد جذب و به کارگیری آنها حساسیت خاصی وجود داشته باشد.

توضیح اینکه، از آنجایی که آموزش و پرورش، متولی تعلیم و تربیت نسل آینده کشور است و در واقع، ساختن کشور از مسیر آموزش و پرورش می گذرد، به همین دلیل باید در مراحل آزمون و گزینش، با کیفیت ترین، با استعدادترین و علاقه مند ترین افراد را جذب کند. آموزش و پرورش به عنوان نهادی که کار انسان سازی انجام می دهد، با نهادهای دیگر فرق دارد.

در هر صورت، ممکن است عده ای جویای کار و به دنبال یک حقوق ثابت ماهیانه باشند؛ اما علاقه ای به مقوله آموزش و پرورش نداشته باشند. این افراد به درد آموزش و پرورش نمی خورند، بلکه به نوعی سربار آموزش و پرورش می شوند.

چهار: وجود انحرافات عقیدتی، اخلاقی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی در معلمان، تأثیرات زیادی بر دانش آموزان دارد. دانش آموزان در کنار خانواده، رسانه و فضای مجازی، اطرافیان، دوستان و ... بخش قابل توجهی از ساعات روزانه خود را در کنار معلمان می گذرانند و با آنها انس دارند. گاهی اوقات که بررسی می شود، ریشه برخی اعتقادات، باورها و رفتارهای اشتباه در برخی دانش آموزان ناشی از شبهه افکنی و جهل برخی معلمان آنها بوده است. در گزینش معلمان حتماً باید به این موارد توجه خاص داشته باشیم. در هر صورت، معلم، جلوی چشم دانش آموزان و الگوی آنهاست.

پنج: احتمالاً برای کسانی که از طریق دانشگاه فرهنگیان و یا دانشگاه شهید رجایی جذب نمی شوند – در صورت قبولی – دوره یا دوره هایی گذاشته می شود تا آمادگی لازم را پیدا کنند. ضروری است که این دوره ها در طول دوران خدمت همچنان ادامه داشته باشد و محتوای این دوره ها نیز از جنبه های مختلف غنی باشد. علاوه بر مهارت های آموزشی، بر روی اخلاق و عقاید این دسته از پذیرفته شدگان باید برنامه ریزی جداگانه صورت گیرد. البته مورد اخیر در مورد همه معلمان باید وجود داشته باشد.