رییس مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس گفت: نقش اول و تعیین کننده در جنگ را امام راحل داشت که بین عاشورا، انقلاب و دفاع مقدس پیوستگی به وجود آورد.

آئین رونمایی از کتاب تاریخ شفاهی دفاع مقدس به روایت حجت الاسلام والمسلمین حاجی صادقی نماینده ولی فقیه در قرارگاه قدس در دوران دفاع مقدس امروز سه‌شنبه ۸ اسفند با حضور سردار علی‌محمد نایینی رئیس مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس و مشاور فرمانده سپاه پاسداران، حجت الاسلام والمسلمین عبدالله حاجی صادقی نماینده ولی فقیه در سپاه پاسداران، پژوهشگران و راویان دفاع مقدس در مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس رونمایی شد.

سردار نایینی در ابتدای این‌مراسم گفت: اسفند، ماه شهدا و سرداران شهید است. اول اسفند سالروز شهادت شهید محلاتی نماینده حضرت امام خمینی رضوان الله علیه در سپاه و روز روحانیت و دفاع مقدس است. فرماندهان و سرداران شهید صاحب نامی چون محمدابراهیم همت، مهدی و حمید باکری، عباس کریمی، اسماعیل دقایقی، کاظم رستگار، یدالله کلهر و عبدالحسین برونسی از جمله سرداران شهید اسفندماه هستند.

وی افزود: امروز هم هشتم اسفند سالروز شهادت شهید حاج حسین خرازی است. رحمت و رضوان الهی بر همه این شهیدان به ویژه شهیدان محلاتی نماینده حضرت امام راحل در سپاه در دوران دفاع مقدس و حجت الاسلام عبدالله میثمی مسؤول نمایندگی ولی فقیه در قرارگاه مرکزی خاتم الانبیا (ص) که این شهیدان حاضر و ناظر بر این جلسه هستند. یاد و خاطره عالم مجاهد تازه رجعت کرده عزیزمان حضرت آیت الله عبدالنبی نمازی (رحمت الله علیه) گرامی باد.

رئیس مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس در ادامه سخنان خود گفت: تاریخ نگاری گذشته نگری نیست، ماندن در زمان نیست، محدود به تکمیل گنجینه و اسناد جنگ نیست. فلسفه اصلی تاریخ شفاهی در مرکز پاسداشت هویت پاسداری است. بخشی از این پاسداشت مرزبانی تاریخی، تبیین و جلوگیری از تحریف و فراموشی است، یک بخش تولید دانش و انتقال تجربه از دفاع مقدس است. بخش دیگر تولید روایت معتبر و مستند است. بخش اصلی ماجرا حفظ، تکمیل و انتقال هویت پاسداری و جلوگیری از فاصله نسلی است. اینکار ادامه پاسداری از انقلاب اسلامی است. دفاع مقدس یک هویت داشت که آن را از همه جنگ‌ها متمایز ساخت. دلایل ایستادگی و مقاومت در دفاع مقدس مربوط به عناصر هویتی آن است.

سردار نایینی گفت: روش طرح ریزی، هدایت، سازماندهی و فرماندهی در دفاع مقدس درس آموز و بسیار اهمیت دارد ولی مهم شکل گیری یک فرهنگ در دفاع مقدس است. باید دید این فرهنگ دفاع مقدس چگونه شکل گرفت که در پرتو آن انسان‌ها برانگیخته شدند و به میدان آمدند و حماسه‌ها آفریدند. خداوند یک انرژی در افراد قرار داد که تحولات جنگ با اسلام و انقلاب پیوند خورد و سرعت گرفت. هیچکس خودش را نمی‌دید. هم اخلاص بود و هم کارها خوب پیش می‌رفت. برای افراد شب و روز مطرح نبود. باید دید، با چه ساز و کاری استعداد انسان‌ها در دوران دفاع مقدس شکوفا می‌شد. نقش و جایگاه عوامل فرهنگی معنوی چقدر بود.

وی ادامه داد: در دوران دفاع مقدس، رهبری امام (ره) در همه جا امتداد داشت. به همه جمعیت سرازیر می‌شد، یک رزمنده در خط مقدم و یک پیر زن روستایی پشتیبانی کننده از آن رزمنده یک حس داشتند. همه انرژی‌ها در خدمت امام و انقلاب بود کسی خودش را نمی‌دید. در دوران دفاع مقدس با گفتمان اسلام و انقلاب اسلامی یک هویت شکل گرفت و این هویت به هویت ملی تبدیل شد. در شرایط فقدان بازدارندگی دفاعی و ثبات سیاسی، دشمن را با همه حمایت‌های جهانی و منطقه‌ای در اهداف و محاسباتش شکست دادند. اندیشه دفاعی حضرت امام راحل ارزش‌ها و باورهای دینی، فرهنگ عاشورا، خودباوری، رهبری و ولایت الهی، ولایت مداری، معنویت، روحیه ملی، اخلاص، توکل و نصرت الهی، بسیج مردمی، تسلیم ناپذیری در برابر خواسته‌های دشمن، عناصر تشکیل دهنده این هویت در دفاع مقدس بودند.

مشاور فرمانده سپاه پاسداران گفت: مقام معظم رهبری بیش از هرچیز بر حفظ هویت پاسداری تاکید دارند. معظم له فرموده است: «هویت سپاه، هویت پاسداری است، پاسداری نگه داشتن و حفظ کردن این هویت است. این حفظ کردن را می‌توان با یک تفسیر محافظه‌کارانه معنا کرد. یعنی بگوییم وضع موجود انقلاب را حفظ کنیم، می‌فرمایند؛ من این را نمی گویم. حفظ انقلاب به معنای حفظ وضع موجود نیست، انقلاب پیشرونده و پیش‌برنده است. حفظ انقلاب یعنی حفظ همین حالت پیشروندگی و پیش‌برندگی. پاسداری از انقلاب، به این معناست. اگر ما اینجور نگاه کردیم و مفهوم پاسداری را اینجور فهمیدیم، آن وقت آن طراوت و شور و هیجانی که در حرکت پاسداری هست، مضاعف خواهد شد.» رهبر معظم انقلاب در جای دیگر فرموده است: «آن هویت پاسداری، سپاه را پس از جنگ حفظ کرد، اگر دفاع مقدس نبود، سپاه هم مانند کمیته‌ها ادغام می‌شد. بنابراین کار مهم در تاریخ شفاهی فرماندهان و مدیران شاخص دفاع مقدس، چه فرماندهان عزیز در لباس نظامی و چه در لباس روحانی ادامه پاسداری از انقلاب اسلامی است.»

سردار نایینی گفت: شهید سلیمانی نگاه ویژه ای به دفاع مقدس داشت. از نگاه سردار دفاع مقدس قلّه بود؛ قله‌ای مانند دماوند، قله‌ای از نور که تماماً نور بود و نور علی نور بود. آنچه از سپاه نباید جدا شود، گذشته سپاه است که آن را به عزّت، قله رفیع و خورشید عالم‌تاب رساند. یک نگرانی وجود دارد که در این دوره تغییر نسل‌ها، سپاه نسبت به هویت و ماهیت حقیقی خودش بیگانه شود. از آن اصول بسیار با عظمت اخلاقی که منشأ همه پیروزی‌های سپاه بود، فاصله گیرد. سپاهی که ما در آن روز دیده‌ایم و همه ما دیده‌ایم یا بخشی از ما دیده‌ایم، فرماندهان آن نوجوانان و جوانانی بوده‌اند که پشت دیوار را می‌دیدند. آنچه که ما در آینه نمی‌بینیم، آنها در خشت خام می‌دیدند. آن سپاه، میمنه و میسره و قلب آن، همت بود؛ زین‌الدین بود؛ باکری بود؛ کاظمی بود؛ علی هاشمی بود؛ حسن باقری و مجید بقایی بود؛ معلم اخلاق او شهید محلاتی و شهید میثمی بود. شهید میثمی که عبای خود را مچاله می‌کرد و در دست خود می‌گذاشت، ماشین عبوری سوار می‌شد و در اوج پاتک‌ها با همان حال در خطوط درگیری جبهه حضور پیدا می‌کرد و فرماندهان و رزمندگان را تفقد می‌کرد. سپاهی که خیلی شباهت به امام حسین (ع) داشت.

وی افزود: در تاریخ شفاهی ما باید مختصات و عناصر اصلی هویت سپاه را با روایت‌های جذاب، مستند و محققانه به نسل جدید انتقال دهیم. این هویت پاسداری را اسلام و انقلاب تولید کرد. نقش اول و تعیین کننده را امام راحل داشت. ایشان به جنگ ماهیت اعتقادی داد، صدام را به عنوان کافر، آلت دست آمریکا و جنگ را به عنوان جنگ کفر و اسلام معرفی کرد. بین عاشورا، انقلاب اسلامی و دفاع مقدس پیوستگی به وجود آورد. امام روحیه ملی را مدیریت کرد، شوک اولیه ناشی از تهاجم سراسری را مهار کرد و در همان روزهای اول جنگ، تکلیف پیروز جنگ را مشخص کرد و فرمود: " اگر این جنگ ۲۰ سال هم طول بکشد، ما پیروز هستیم. فرهنگی را شکل دادند که چه بکشید و چه کشته شوید، پیروزید." با همین نگرش امام مقاومت فراگیر مردمی در برابر دشمن شکل گرفت و محاسبات دشمن درهم ریخت.

رئیس مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس گفت: روحانیت در نقش‌های مختلف در دفاع مقدس، در نقش فرماندهی قرارگاه تا گردان و دسته، در نقش نمایندگان ولی فقیه و یا در نقش‌های تبلیغی عقیدتی در سپاه در حقیقت در امتداد امام (ره) بودند. در تبیین اندیشه دفاعی امام و حفظ و ارتقا روحیه ملی و رزمی و مقابله با عملیات روانی دشمن نقش جدی داشتند. مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس به واسطه رسالت تحقیقاتی خود به خصوص در دوره تحول و توسعه در سال‌های اخیر نسبت به نقش برجسته روحانیت در دفاع مقدس و مجاهدت‌های آنان در پاسداری از انقلاب اسلامی اهتمام داشته است. کتاب چهار شهید محراب: آیت‌الله اشرفی، آیت الله صدوقی، آیت‌الله دستغیب، آیت‌الله مدنی را در سال ۱۳۹۷ به چاپ رسانده است. با بهره گیری از گنجینه اسنادی مرکز سه اثر جدید در مورد شهیدان محلاتی، میثمی و ردانی پور در حال نگارش است.

سردار نایینی گفت: این نهاد یک مجموعه هفت جلدی تحت عنوان امام خمینی و دفاع مقدس در دست اقدام دارد. طرح پژوهش جامع و جدیدی با نگاه به نقش رهبری و فرماندهی امام خمینی (ره) با توجه به تاکید نماینده محترم ولی فقیه در سپاه در دست اقدام است. در گروه پژوهشی تاریخ شفاهی، کتاب تاریخ شفاهی حجت الاسلام غلامحسین بشردوست فرمانده قرارگاه کربلا در دوران دفاع مقدس، حجت الاسلام محمد نیازی رئیس سازمان قضائی نیروهای مسلح در مرکز چاپ شده است. امروز هم کتاب تاریخ شفاهی حجت الاسلام والمسلمین حاجی صادقی مسؤول نمایندگی ولی فقیه در قرارگاه قدس در دوران دفاع مقدس رونمایی می‌شود.

وی افزود: کتاب تاریخ شفاهی حجت الاسلام داوود محقق مسؤول نمایندگی ولی فقیه در قرارگاه کربلا، عبدالهادی برهان مسؤول نمایندگی ولی فقیه در قرارگاه نجف، احمد سالک فرمانده بسیج مستضعفین در مقطع اولیه بسیج و مرتضی وارثی معاون فرهنگی قرارگاه کربلا، علی شیرازی معاون تبلیغات لشکر ۴۱ ثاراالله در دوران دفاع مقدس و حجت الاسلام زین العابدین احمدی یکی از فرماندهان توپخانه سپاه در حال تدوین و ویراستاری می‌باشد. همچنین تاریخ شفاهی آیت الله محمدی عراقی نماینده ولی فقیه در سپاه در دوران دفاع مقدس، حجت الاسلام والمسلمین علی سعیدی شاهرودی رئیس سازمان حفاظت اطلاعات سپاه در دوران دفاع مقدس، حجت الاسلام رحمانی مسؤول واحد بسیج مستضعفین در دوران دفاع مقدس و حجت الاسلام حیدر مصلحی مسؤول نمایندگی ولی فقیه درقرارگاه کربلا، حجت الاسلام علی رازینی رئیس سازمان قضائی نیروهای مسلح در دوران دفاع مقدس، حجت الاسلام محمد حسین محرابی مسؤول نمایندگی ولی فقیه در لشکر ۵ نصر در دفاع مقدس و تعداد دیگری از روحانیون فعال و نقش آفرین در دوران دفاع مقدس مانند حجت السلام ساعد نیکبخت، محمد مهدی ماندگاری، مهدی طائب در حال اجرا می‌باشد.

مشاور فرمانده سپاه پاسداران همچنین گفت: بخش قابل توجهی از تاریخ شفاهی عالم مجاهد حضرت آیت الله عبدالنبی نمازی هم گرفته شده که با اقدامات تکمیلی این اثر انتشار خواهد یافت. در جامعه آماری ۴۵۰ نفره تاریخ شفاهی فرماندهان و مدیران ارشد، قرارگاهی، یگان‌های رزم و رده‌های تخصصی در دفاع مقدس، ۷۵ نفر از روحانیون عالیقدر قرار دارد که این عزیزان در قامت فرمانده قرارگاه تا گردان، مسؤولین دفاتر نمایندگی حضرت امام ره، مسئولین معاونت‌های عقیدتی، سیاسی، تبلیغات و فرهنگی در دوران دفاع مقدس به فعالیت‌های تعیین کننده‌ای مشغول بوده اند. تاریخ شفاهی حجت الاسلام والمسلمین حاجی صادقی یکی از منظم ترین پروژه‌های تاریخ شفاهی مرکز بود. وقتی درخواست شد، با روی باز و اعتقاد پذیرفت و با وجود مشغله کاری و مسؤولیت نمایندگی ولی فقیه در سپاه وقت کافی گذاشت و بدون تکلف به بیان وقایع دفاع مقدس پرداخت که جای تقدیر و تشکر دارد.

سردار نایینی گفت: کتاب ایشان حاصل ۱۴ جلسه گفتگو در پنج سرفصل است. علاوه بر پرداختن به نقش و مسؤولیت های خودشان در دوران دفاع مقدس، حفط و تکمیل هویت پاسداری دغدغه اصلی ایشان است. علاوه براین در این کتاب به اندیشه دفاعی حضرت امام، نگاه تطبیقی برخی حوادث با صدر اسلام، نقش روحانیت در دفاع مقدس، ویژگی‌های مدیریتی و اخلاقی شهید محلاتی، ویژگی‌ها و سیره معنوی و مدیریتی شهید میثمی و چگونگی شکل گیری تیپ ۸۳ امام صادق (علیه السلام) به خوبی پرداخته شده است. حاج صادقی از روزهای اول جنگ به عنوان یک رزمنده و نیروی تبلیغی به جبهه می‌رود. در نقش مدیریتی در سطوح مختلف از جمله مسؤولیت نمایندگی ولی فقیه در قرارگاه قدس را داشته است. ایشان در دفاع مقدس همرزم شهیدان میثمی، سید محمد حجازی و حاج حسین همدانی و سردار عزیز جعفری بوده اند. حاج صادقی بعد از جنگ در نقش فرماندهی، فرمانده سپاه قم بوده اند. در مراکز علمی مانند دانشگاه جامع امام حسین (علیه السلام) و پژوهشگاه شهید محلاتی مسؤولیت داشته است. آثار تألیفی متعددی دارد. همیشه از مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس حمایت کرده و مشوق ما در تاریخ نگاری و پاسداشت هویت اصلی سپاه یعنی دفاع مقدس است.