چند روز پیش با نهایی‌شدن نتایج انتخابات مقدماتی در ایالت‌های آمریکا، نامزدی ترامپ و بایدن از ۲ حزب جمهوری‌خواه و دموکرات در انتخابات ریاست‌جمهوری امسال قطعی شد و بدین ترتیب برای نخستین بار پس از ۷۰ سال، دو نامزد انتخاباتی آمریکا مجددا در مقابل یکدیگر قرار می‌گیرند.

در نظرسنجی‌هایی که اخیرا در آمریکا انجام شده، اقبال مردم این کشور نسبت به ترامپ بیشتر بوده و رئیس‌جمهور سابق آمریکا عمدتا بین ۲ تا چهار درصد از رقیب خود جلوتر بوده است؛ خصوصا که کهولت سن بایدن و حالاتی از جمله فراموشی که به وضوح در او دیده می‌شود، باعث کاهش رضایتمندی مردم ایالات متحده از رئیس‌جمهورشان شده است.

اما یکی از اساسی‌ترین فاکتورهای تاثیرگذار در انتخابات آمریکا، نظر کمیته روابط عمومی آمریکا و اسرائیل (آیپک) در مورد نامزدهاست. آیپک که قوی‌ترین گروه لابی در آمریکاست و همواره سعی کرده در راستای حفظ منافع رژیم صهیونیستی در ایالات متحده، با هر ۲ حزب جمهوری‌خواه و دموکرات روابط مثبتی داشته باشد و در انتخابات‌های ادوار مختلف ریاست‌جمهوری و کنگره هزینه‌های مالی زیادی را به نفع نامزدهای حامی رژیم صهیونیستی انجام داده، اخیرا با بایدن به چالش‌هایی خورده است.

اگرچه تا پیش از این آیپک اقدامات بایدن در راستای تقویت روابط آمریکا و رژیم صهیونیستی و خصوصا امضای توافق تعهد تزلزل‌ناپذیر آمریکا به تامین امنیت اسرائیل را تحسین می‌کرد و از حمایت‌های رئیس‌جمهور آمریکا از اسرائیل در جنگ فعلی غزه قدردانی کرده بود، اخیرا از پس از افزایش انتقادات بایدن نسبت به تندروی‌های نتانیاهو و تاکید وی بر لزوم حفظ حقوق بشر در غزه، انتقادات علنی آیپک از بایدن بروز یافت.

اما بایدن تنها سیاستمدار آمریکایی نیست که با تندروی‌های نتانیاهو در غزه مخالف است، اخیرا چاک شومر، رهبر اکثریت سنای آمریکا که خود یهودی است، با بیان اینکه نتانیاهو مانعی بزرگ بر سر راه صلح است و صرفا به بقای سیاسی خود می‌اندیشد، خواستار برگزاری انتخابات در اسرائیل شد؛ اظهاراتی که استقبال بایدن را نیز در پی داشت.

با تمام این‌ها اما نمی‌توان از اکنون صرفا با توجه به اندک فاصله ترامپ با بایدن در نظرسنجی‌ها یا چالش‌های رئیس‌‎جمهور فعلی آمریکا با نهادی مانند آیپک، ترامپ را پیروز انتخابات نوامبر امسال دانست؛ خصوصا که درصد قابل توجهی از مردم آمریکا در نظرسنجی‌های انجام‌شده اعلام کرده‌اند ممکن است تا روز برگزاری انتخابات، نظرشان در مورد نامزد منتخب خود تغییر کند.

«احمد فاطمی‌نژاد» تحلیلگر مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو ایسنا با اشاره به کارنامه ترامپ و بایدن در دوران ریاست‌جمهوری‌شان، اظهار کرد: هم ترامپ و جمهوری‌خواهان و هم بایدن و دموکرات‌ها مدعی‌اند در زمان ریاست‌جمهوری این ۲ نفر، اتفاقات مثبتی در حوزه سیاست داخلی افتاده است؛ به عنوان مثال ترامپ و دیگر اعضای حزب جمهوری‌خواه بیان می‌کنند در زمان ریاست‌جمهوری او، نرخ رشد اقتصادی آمریکا رو به رشد بوده، تصمیمات خوبی در زمینه سیاست خارجی اتخاذ شده که به نفع اقتصاد و اشتغالزایی ایالات متحده بوده و سیاست‌هایی که در حوزه انرژی در پیش گرفته شده، منجر به افزایش بهره‌وری و درامد صنایع مرتبط با این حوزه شده است. حتی جمهوری‌خواهان معتقدند اگر بحران کرونا بروز نمی‌یافت، ترامپ با مشکل خاصی روبرو نمی‌شد و می‌توانست در انتخابات ۲۰۲۰ نیز پیروز شود.

او افزود: از طرف دیگر دموکرات‌ها نیز یک سری مستنداتی را ارائه می‌دهند و سعی دارند اثبات کنند بایدن عملکردی موفقیت‌آمیز داشته است. مثلا دموکرات‌ها موضوعاتی از جمله قانون‌گرایی و جلوگیری از قانون‌گریزی دوران ترامپ، تلاش برای بهبود وضعیت تامین اجتماعی، اصلاح و تقویت روابط با متحدان خارجی، توسعه روابط بین‌المللی در بعد اقتصادی، اصلاح وجهه آمریکا در عرصه بین‌المللی و ترمیم روابط با سازمان‌های جهانی را به عنوان فاکتورهای مثبت در دوران ریاست‌جمهوری بایدن عنوان می‌کنند.

عضو هیات علمی گروه روابط بین‌الملل دانشگاه فردوسی مشهد اضافه کرد: جامعه بین‌الملل نیز در مورد هر کدام از ۲ فرد ترامپ و بایدن نظراتی دارد؛ مثلا در مورد ترامپ معتقد است که او یک رئیس‌جمهور قاطع بود که باعث کاهش بسیاری از تهدیدات بین‌المللی شد و با سیاست‌ خارجی خود، قدرت جهانی آمریکا را افزایش داد، اما از طرف دیگر بسیاری از قواعد موجود را بر هم می‌زد. همچنین جامعه بین‌الملل در مورد بایدن معتقد است که او عمدتا رویکردی مسامحه‌آمیز داشته و خصوصا سیاست‌هایی که در قبال تنش‌های روسیه و اوکراین اتخاذ کرد، باعث حمله روسیه به اوکراین شد و در قبال منازعات اسرائیل و فلسطین و مسائل مرتبط با ایران نیز عملکردی ضعیف‌تر از رقبای آمریکا داشته است.

فاطمی‌نژاد با اشاره به نظر افکار عمومی آمریکا در مورد ریاست‌جمهوری ترامپ و بایدن بر اساس نتایج نظرسنجی‌ها، گفت: هر ۲ نفر در ۲ سال نخست ریاست‌جمهوری خود توانسته بودند رضایت بالای افکار عمومی را جلب کنند، اما به مرور زمان محبوبیت خود را از دست دادند؛ ترامپ در دوران اوج‌گیری کرونا تا حد زیادی با نارضایتی مردم کشورش مواجه شد و بایدن نیز اخیرا به شدت افت محبوبیت داشته است.

او با اشاره به تاثیرگذاری جنگ غزه بر انتخابات آمریکا، بیان کرد: در این خصوص باید به ۲ فاکتور توجه کنیم؛ نخست رویکرد گروه‌های لابی صهیونیستی در آمریکاست و فاکتور دوم دیدگاه‌های موجود در مورد رفتارهای نتانیاهوست. هرچند گروه‌های لابی صهیونیستی در آمریکا تحت هر شرایط سعی دارند منافع اسرائیل در آمریکا را حفظ کنند، اما اخیرا رفتار نتانیاهو حتی در بین یهودیان آمریکایی نیز انتقادات زیادی را در پی داشته است، زیرا بسیاری از تحلیلگران معتقدند تنها هدف نتانیاهو از گسترش جنگ در غزه، پیگیری اهداف شخصی خودش است و اساسا دغدغه اسرائیل را ندارد. بنابراین به نظر می‌رسد همین موضوع نارضایتی همگانی از رفتارهای نتانیاهو، باعث خواهد شد گروه‌های لابی صهیونیستی در آمریکا، به طور شدیدی بایدن را متهم به کم‌کاری در قبال اسرائیل نکنند و احتمالا در این دور، از شدت تاثیرگذاری این گروه‌ها بر انتخابات کاسته شود.

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل با اشاره به جلو بودن ترامپ در نظرسنجی‌های اخیر، اظهار کرد: در حال حاضر اقبال مردم آمریکا به ترامپ بیشتر است، به خصوص که اساسا حزب جمهوری‌خواه توانایی بالاتری در مدیریت تنش‌های بین‌المللی دارد و الآن هم با توجه به تنش‌های روزافزون در جهان، به نظر می‌رسد مردم آمریکا یک جمهوری‌خواه را گزینه مناسب‌تری برای ریاست‌جمهوری ببینند.

فاطمی‌نژاد ادامه داد: اما به هر حال باید توجه داشت نه ترامپ و نه بایدن هیچ کدام چهره‌های مقتدری در رای‌آوری نیستند و شاید نقطه قوت اصلی هر دوی آنان، نقاط ضعف دیگری باشد؛ یعنی نقطه قوت ترامپ این است که بایدن دچار کهولت سن است و نقطه قوت بایدن نیز این است که ترامپ به عنوان یک شخصیت نامتعادل و قانون‌گریز شناخته می‌شود و به قواعد بین‌الملل پایبندی ندارد. لذا هرچند اکنون ترامپ از شانس بالاتری برای پیروزی در انتخابات برخوردار است، اما با توجه به نقاط ضعف اساسی او که مانع از پیروزی‌اش در سال ۲۰۲۰ شد و حتی در طی سال‌های اخیر با توجه به پرونده‌های قضایی او، این نقاط ضعف برجسته‌تر هم شده است، همچنان می‌توان شانس بالایی را برای پیروزی بایدن در نظر گرفت.