حجت الاسلام دکتر سید محمد رضا میریوسفی، عضو هیئت علمی گروه عرفان و از فارغ‌التحصیلان برجسته مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره)، در دیدار با آقایان دکتر رهنمایی و دکتر جلالی اعضای شورای مرکزی انجمن فارغ‌التحصیلان، گزارشی دل‌نشین از سفر خود به ونزوئلا، ارائه نمود. این سفر که از ۱ ژانویه ۲۰۲۵ تا ۱ مارس ۲۰۲۵ به طول انجامید، فرصتی گران‌بها برای مشاهده فرهنگ، تاریخ و تعاملات اجتماعی مردمان آمریکای لاتین بود. او در گزارش خود، بر اهمیت ویژه این منطقه برای جمهوری اسلامی ایران تأکید ورزید و دستاوردهای علمی و فرهنگی سفر خود را با دقت تشریح کرد.

اهمیت استراتژیک ونزوئلا و آمریکای لاتین

دکتر میریوسفی در ابتدای گزارش خود، آمریکای لاتین را منطقه‌ای پراهمیت و استراتژیک قلمداد کرد و به نقل از رهبر معظم انقلاب، آن را «عمق استراتژیک جمهوری اسلامی ایران» خواند. وی با اشاره به ویژگی‌های فرهنگی و جغرافیایی منحصر به فرد این منطقه، از ظرفیت‌های بالقوه آن برای تحقق آرمان‌های انقلاب اسلامی سخن گفت.
ونزوئلا به‌عنوان یکی از کشورهای شاخص این منطقه، نه‌تنها زیبا و غنی از منابع طبیعی، بلکه نماد مقاومت مردمانی مبارز است؛ افرادی که تاریخ آن‌ها با قهرمانانی همچون سیمون بولیوار و الهیات رهایی‌بخش آمیخته شده است. مردمان آمریکای لاتین، به ویژه مردم ونزوئلا، با تاریخ و فرهنگ خود به الگویی برای ایستادگی در برابر سلطه‌گری تبدیل شده‌اند.

ویژگی‌های روحی و فرهنگی مردم آمریکای لاتین

دکتر میریوسفی با نگاهی عمیق به جامعه آمریکای لاتین، مردمان این سرزمین را مستضعفانی دین‌دار و مقاوم در برابر تفکرات استعماری معرفی نمود. او گفت که دینداری آنان در زندگی روزمره‌شان جاری‌ست، چنان‌که در هر خیابان می‌توان چندین کلیسا یا مرکز مذهبی مشاهده کرد. این جامعه، علی‌رغم فشارهای تاریخی استعمار، روحیه‌ای ضد امپریالیستی و استقلال‌طلبانه دارد که این ویژگی، جایگاه آن‌ها را در تحول‌های جهانی منحصربه‌فرد می‌سازد.

الهیات رهایی‌بخش؛ صدای مردم مستضعف

یکی از موضوعات مهمی که دکتر میریوسفی به آن پرداخت، تأثیر الهیات رهایی‌بخش در زندگی مردم آمریکای لاتین بود. او این الهیات را صدای مستضعفان نامید؛ جریانی که از دل فقر، استضعاف و مقاومت مردمان لاتین سربرآورده و به جریان فکری‌ای تبدیل شده که امروز بخش مهمی از مبارزات آنان را نمایندگی می‌کند.
دکتر میریوسفی در این میان تأکید کرد که الهیات رهایی‌بخش، برخلاف الهیات سلطه‌گر «اونجلیک» که طی نیم‌قرن اخیر گسترش یافته، همچنان زنده است و نیازمند بازخوانی به شیوه‌ای جدید می‌باشد؛ بازخوانی‌ای که بتواند آن را با شرایط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی امروز هماهنگ سازد.

تعاملات علمی و فرهنگی؛ پلی میان ایران و ونزوئلا

در ادامه، دکتر میریوسفی به دستاوردهای علمی و فرهنگی خود در تعامل با مردم و نخبگان ونزوئلا پرداخت. وی اشاره کرد که دیدارهایش با رهبران مذهبی و اندیشمندان ونزوئلایی، تجربه‌ای ارزشمند بوده است. از جمله این دیدارها می‌توان به جلسات مشترک او با کاردینال بالتازار انریکه پوز، نماینده پاپ فرانسیس؛ پدر نوما مولینا، فیلسوف برجسته رهایی‌بخش؛ و دکتر آدریان پدیژا، متخصص عرفان مسیحی و سرخ‌پوستی اشاره کرد.
او گزارشی الهام‌بخش از دیدار خود با رهبران مذهبی منطقه آمازون ارائه داد. در این دیدار، رهبران سرخ‌پوست به باورهای خالص خود درباره خداوند ازلی و ابدی اشاره کرده و خواستار اصلاح تصورات نادرستی بودند که غرب از آنان به جهان ارائه داده است. دکتر میریوسفی معتقد است که غرب با نگاه استعماری‌اش، آمریکای لاتین را نه‌تنها تحریف کرده، بلکه تصویری ناقص از فرهنگ و باورهای این منطقه به جهان معرفی نموده است. او بر ضرورت شناخت مستقیم و بی‌واسطه از لاتین تأکید کرد.

نقش کلیساها در قاره آمریکای لاتین

یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های آمریکای لاتین، کلیساها و نقش ویژه آن‌ها در زندگی مردم این قاره است. دکتر میریوسفی این منطقه را «قاره کلیسایی» نامید، جایی که بیش از ۸۰۰ شاخه کلیسایی فعالیت دارند. او در بررسی خود توضیح داد که کلیساهای این منطقه، با فرهنگ بومی و تمدن لاتین آمیخته شده‌اند و برخلاف کلیساهای اروپایی یا آمریکای شمالی، هویتی مستقل پیدا کرده‌اند که به اصطلاح «کلیسای لاتینی» لقب گرفته‌اند.
این کلیساها، علاوه بر اینکه ستون مذهبی جامعه هستند، در مواجهه با چالش‌های اجتماعی و فرهنگی نیز نقشی حیاتی ایفا می‌کنند. دکتر میریوسفی بر این باور است که کلیساهای آمریکای لاتین می‌توانند بستر مناسبی برای همکاری‌های بین‌ادیانی و گسترش تعاملات فرهنگی باشند.

تعامل با نخبگان دینی و فکری منطقه

یکی از محورهای مهم سفر دکتر میریوسفی، شکل‌گیری تعاملات فکری و گفت‌وگوهای سازنده با نخبگان دینی و فلسفی ونزوئلا بود. او تأکید کرد که متفکران این منطقه علاقه‌مند به آشنایی با آموزه‌های اسلامی و اندیشه‌های انقلاب اسلامی هستند. در یکی از نشست‌ها، پدر نوما مولینا، فیلسوف برجسته ونزوئلایی، از تأثیر آموزه‌های امام خمینی (ره) بر جامعه آمریکای لاتین سخن گفت و بر اهمیت صادرات اندیشه‌ انقلاب اسلامی در زمینه تعلیم و تربیت تأکید کرد. وی گفته بود: «ما از ایران بنزین نمی‌خواهیم؛ آنچه حقیقتاً نیاز داریم، اندیشه رهایی‌بخش در دستگاه تعلیم و تربیت است.»

چالش‌های تبلیغ اسلام در آمریکای لاتین

یکی از مباحث مهمی که در این سفر مورد توجه قرار گرفت، بررسی چالش‌های تبلیغ اسلام در منطقه‌ای با پیشینه پررنگ استعمار بود. دکتر میریوسفی توضیح داد که استعمارگران طی قرون گذشته، دین را به ابزاری برای سلطه‌گری تبدیل کردند و همین موضوع موجب شده است که بسیاری از مردم نسبت به اسلام و ادیانی دیگر بدبین باشند. او پیشنهاد داد که تبلیغ اسلام در این منطقه باید از طریق رویکردهای تعاملی و وحدت‌گرا انجام شود تا بتوان حقیقت اسلام را به مردم معرفی کرد و نگاه آنان را تغییر داد.

ضرورت گسترش همکاری‌های علمی و تبلیغ آکادمیک

در پایان گزارش، دکتر میریوسفی به اهمیت تبلیغ آکادمیک اسلام در آمریکای لاتین اشاره کرد و بر ضرورت توسعه همکاری‌های علمی میان ایران و کشورهای این منطقه، به‌ویژه ونزوئلا، تأکید نمود. او ظرفیت‌های فراوانی را برای تعامل میان دانشگاه‌ها و مراکز علمی ایرانی و نهادهای علوم انسانی لاتینی شناسایی کرده و این همکاری‌ها را فرصتی برای تعمیق روابط فرهنگی، فکری و علمی دانست.
این سفر به ونزوئلا، دریچه‌ای مهم برای شناخت بهتر آمریکای لاتین و تبدیل تهدیدها به فرصت‌های ارزشمند برای گسترش آموزه‌های انسانی و رهایی‌بخش بود؛ الگویی که می‌تواند آغازگر فصل جدیدی از تعاملات فرهنگی میان جمهوری اسلامی ایران و این منطقه باشد.