اردن یکی از کشورهای عربی همسایه سوریه است که به علت فقر و کمبود امکانات نتوانسته است نقشی برابر با قطر و عربستان در سوریه داشته باشد.

اردن با سوریه نزدیک به 375 کیلومتر مرز دارد مقامات این کشور ژست بی طرفی در بحران سوریه به خود گرفته اند، اما انتقادهای عبدالله دوم پادشاه اردن و نیز حمایتهای تسلیحاتی از گروههای مسلح سوری، دروغ بودن ادعاهای مقامات اردنی را ثابت می کند.اردنی ها تا کنون تلاش کرده اند که نسبت به تحولات سوریه بی طرف باشند و بر خلاف اکثر کشورهای عربی موضع روشنی در قبال تحولات جاری در آن نگیرند.

این در حالی است که برخی تحلیلگران معتقدند  که اردن مایل به تغییر موضع در قبال سوریه است، البته با حفظ این احتیاط که به هیچ وجه تغییر موضعش به معنای دخالت در امور داخلی سوریه تعبیر نشود . اردن و سوریه در مرزهای خود حتی به تبادل آتش نیز پرداخته اند، اما حادثه آنقدر جدی نبوده است.

اما موضوعی که قابل تامل است تبدیل شدن اردن به مکانی برای عناصر فراری نظام بشار اسد است به ویژه که ریاض حجاب نخست وزیر برکنار شده و فراری سوریه و نیز یکی از خلبانان نیروی هوایی سوریه (با هواپیمای خود) به اردن رفتند.

بحران سوریه اثرات خود را بر اردن گذاشته است و گواه آن جدای از برخی تنشهای مرزی موضوع آوارگان سوری در اردن است که اخیرا زد و خوردهایی با نیروهای امنیتی اردنی داشته اند.

سمیح المعایطه وزیر مشاور دولت اردن در امور اطلاع رسانی در واکنش به برخی اخبار درباره حمایت امان از گروههای تروریستی این موضوع را تکذیب می کند.

وی می گوید: بحران سوریه بدون شک بر همه منطقه تاثیرگذار است و ما نگرانی های سیاسی و امنیتی در این باره داریم.

المعایطه بیان کرد: ما برای حمایت از مصالح اردن و حمایت سوریه از این بحران به دنبال راهکار سیاسی هستیم، اما رفتارمان با معارضان سوری که میهمان اردن هستند تغییری نکرده است.

این درحالی است که روزنامه وال استریت ژورنال جمعه گذشته اعلام کرده بود: اردن حمایت خود از مخالفان سوری را از نظر سیاسی و نظامی بیشتر کرده است و اجازه عبور سلاحهای سبک به سوریه را می دهد.

این روزنامه آمریکایی افزود: اردن اجازه قاچاق سلاحی را که با پول عربستان و قطر خریداری می شود، از مرزهای خود به سوریه برای گروههای مسلح می دهد.

وال استریت ژورنال می نویسد: محموله های سلاح شامل موشکهای ضد تانک و دیگر مهمات و سلاحهایی هستند که با خودروهای نظامی اردنی به مرز با سوریه آورده می شوند و گروههای تروریستی این محموله ها را وارد خاک سوریه می کنند.

پایگاه روسیا الیوم ، درباره موضع گیری اردن درباره سوریه به نقل از منابع آگاه امنیتی آورده است : اردن تصمیم به افزایش تعداد گشتی های امنیتی خود در مرز با سوریه به منظور جلوگیری از ورود جنگجویان اسلام گرا از اردن و کشورهای خارجی به سوریه گرفته است.

این منابع بیان کردند: مسئولان اردنی تعداد گشتی های امنیتی این کشور در مرز با سوریه را به منظور مقابله با ورود غیرقانونی از خاک این کشور به سوریه چند برابر کرده اند.

روسیا الیوم گزارش داد: تعداد افرادی که در دو ماه گذشته به سوریه رفته اند تا حدود 300 نفر افزایش یافته است و اردنی ها بیشترین نفرات را در این میان دارند.

منابع فوق افزودند: پس از اردنی ها، فلسطینی ها، لیبیایی ها و یمنی ها قرار دارند.

این پایگاه روسی گزارش داد: امان بر این باور است که سرازیر شدن افراط گرایان اسلامگرا به سوی همسایه شمالی تهدیدی مستقیم برای امنیت ملی اردن محسوب می شود.

روسیا الیوم نوشت : جریان جهادی اردنی مدعی است که به دنبال دفاع از ملت سوریه است و از مارس گذشته بیش از 250 جنگجو به درعا، حلب و حمص اعزام شده اند.

در همین راستا روسیا الیوم از کشته شدن یک عنصر سلفی با تابعیت اردنی در روز دهم نوامبر به دست ارتش سوریه خبر داد.

جریان سلفی در این باره اعلام کرد: "عماد الناطور" 37 ساله که در درعا سوریه می جنگید کشته شده است، وی از دو ماه قبل با جبهه موسوم به یاری اهل شام-که ائتلافی مرکب از جهادگران عرب مرتبط به القاعده است- همکاری می کرد.

روسیا الیوم بیان کرد: تعداد اردنی هایی که در سوریه کشته شده اند به چهارده نفر رسیده است.

تبدیل اردن به پایگاهی برای توطئه علیه سوریه

حسن هانی زاده کارشناس حوزه مسائل بین الملل درباره روابط میان اردن و سوریه می گوید: روابط میان اردن و سوریه در طول چهار دهه گذشته همواره دچار فراز و فرودهای زیادی بوده است.

وی می افزاید: اختلافات سیاسی میان ملک حسین پادشاه سابق اردن و حافظ اسد رئیس جمهوری فقید سوریه به دلیل اختلاف در نگرشهای سیاسی و موضوع سازش اعراب و اسرائیل تا حد بروز یک جنگ میان دو کشور کشیده شد.

در سپتامبر سال 19710 زمانی که ملک حسین در کشتار معروف به "سپتامبر سیاه" بیش از پانزده هزار نفر از رزمندگان فلسطینی را قتل و عام کرد.

هانی زاده بیان کرد: حافظ اسد زمانی که وزیر دفاع بود، دستور اعزام پنج تیپ از نیروهای ارتش سوریه به مرزهای اردن را صادر کرد و اگر وساطت برخی کشورهای عربی نبود ارتش دو کشور وارد یک جنگ شدیدی می شدند، بنابراین اختلافات میان سوریه و اردن ادامه داشت.

وی افزود: اوج این اختلافات پس از امضای قرارداد موسوم به وادی العربه که توسط ملک حسین و رژیم صهیونیستی در سال 1994 به امضا رسید، بود.

پس از مرگ ملک حسین پادشاه اردن در سال 1999 و نیز مرگ حافظ اسد در سال 2000 اختلافات میان فرزندان آنان ادامه یافت پس از بحران اخیر سوریه رژیم اردن نقش کاملا تخریبی در این بحران ایفا کرد و سلاحهای پیشرفته ای در اختیار گروههای سلفی و وهابی قرار داد.

هانی زاده می افزاید: با آنکه دو کشور همواره مناسبات اقتصادی و سیاسی داشت و دارند، اما اردن به پایگاهی برای توطئه علیه سوریه تبدیل شده است.

وی بیان کرد: حضور طیف گسترده ای از رهبران گروههای سیاسی سوریه در اردن مناسبات دو کشور را تحت تاثیر قرار داده و این روابط را به پایین ترین سطح خود رسانده است.