استاد دانشگاه با تبیین اهمیت و جایگاه نظام‌سازی در شرایط بیداری اسلامی گفت: اکنون دوران شکوفایی تمدن اسلامی آغاز شده است و اگر حوزه‌های علمیه برای این موضوع نظام‌سازی نکنند امکان بازگشت نظام‌های غربی وجود دارد.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حسن رحیم‌پور ازغدی، پیش از ظهر شنبه در نشست علمی فقه و نظام‌سازی که در مجتمع عالی فقه برگزار شد، گفت: فقه شیعه در زمان حاضر ظرفیت نظام‎سازی جهانی و بین‎المللی یافته است، پیش از این فرصت بروز ظرفیت‎های نظام فقهی شیعه وجود نداشت.

وی افزود: حوزه‎های علمیه ظرفیت ساخت نظام بر اساس فقه جواهری را بالفعل دارند اما از این ظرفیت استفاده نکرده‎اند.

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: اکنون بیداری اسلامی به وجود آمده است و ایران اسلامی اولین کشوری بود که توانست پرچم یک نظام اسلامی را در جهان برافراشته کند.

بیداری اسلامی نمونه‌ای از موفقیت انقلاب اسلامی است

وی با اشاره به این‎که دشمنان می‎گویند با وجود ایران اسلامی کنترل دنیای اسلام از دست آنان خارج شده است، افزود: نظام‎سازی تنها یک غنیمت نیست، بلکه ضرورت است.

رحیم‌پور ازغدی اضافه کرد: اکنون نظام‌های غربی و وابسته به غرب در حال فروریختن است و دوران شکوفایی تمدن اسلامی آغاز شده است.

وی بیان کرد: اکنون حاکمیت غرب مجبور به عقب‎نشینی شده‎ است، موجی برخاسته و غرب دارد می‎بیند که اگر برای این موج بیداری برنامه‎ریزی نکند همه پایگاه‎های خود را از دست می‎دهد.

نویسنده و پژوهشگر حوزوی با بیان این‎که ملت‎ها به پاخاسته‎اند، اضافه کرد: حتی اگر در بدبینانه‎ترین حالت بپذیریم که در برخی از کشورها برخی از این اتفاقات از سوی خود غرب برنامه‎ریزی شده است اما نمی‎توان انکار کرد که بیداری اسلامی اتفاق افتاد و غرب در برابر این بیداری اسلامی به طور قطع عقب‎نشینی کرد.

وی افزود: ما انتظار نداشتیم در موضوع بیداری اسلامی نظام ولایت فقیه شیعی حاکم شود، اما اکنون در این کشورها سیاسی‎ترین جریان‎های اسلامی یا اسلامی‎ترین جریان‎های سیاسی امور را به دست گرفته‎اند.

در نظام‌سازی دین در همه عرصه‌ها ظهور می‌یابد

رحیم‌پور ازغدی با اشاره به این‎که باید در جریان بیداری اسلامی یک اتفاق مهم و اثرگذار بیفتد، ابراز داشت: اکنون دشمن عقب‎نشسته است اگر نظام‎سازی رخ ندهد، دشمن با نیرویی دوچندان به صحنه باز می‎گردد و امکان از میان بردن وضعیت امروزی را دارد.

وی گفت: پروژه اصلی را در بیداری اسلامی انقلاب اسلامی انجام داده است و ما اکنون در تاریخی‎ترین و حساس‎ترین مرحله نبرد هستیم و نباید از این موضوع غافل باشیم.

این استاد دانشگاه ابراز داشت: منظور از نظام‎سازی این است که دین در همه عرصه‎ها حضور یابد، نه مانند ترکیه به دین حداقلی باور داشته باشیم که سقف مطالبات موضوع حجاب در نظر گرفته شود.

وی ادامه داد: موضوعات تغییر کرده است و در حال حاضر در موضوعات جدید مانند رسانه، سینما، اقتصاد به فقیه نیاز داریم، امروز در تفاوت بانک، ربا و معاملات بین‎الملل نیازمند مجتهدانی هستیم و این‎ها همان نظام‎سازی حوزه‎های علمیه محسوب می‎شود.

رحیم‌پور ازغدی اضافه کرد: اگر حوزه اسلام و حوزه شیعه 500 مجتهد در رشته‎های تخصصی نداشته باشد، نمی‎توان گفت این فقه، فقه نظام‎ساز است.

هزاران قاعده فقهی نظام‌سازانه در دل آیات و روایات وجود دارد

وی ابراز داشت: فقه نظام‎ساز فقهی است که در ارتباط با مردم معنا می‎یابد، فقه مدرسه‎ای لازم است اما کافی نیست.

نویسنده و پژوهشگر حوزوی گفت: نظام‎سازی در فقه به این معنا است که در برخورد با آیات و روایات فقط به جنبه اخلاقی و شخصی آن توجه نکنیم، اگر با پرسش‎های فقه نظام‎سازانه به سراغ قرآن و اقیانوس روایات برویم هزاران هزار قاعده فقهی جدید به دست می‎آید.

وی ادامه داد:‌ مدرسه‎ها و حوزه‎های علمیه عقبه فرهنگی بیداری اسلامی هستند، باید حوزه‎های علمیه از فضای به وجود آمده استفاده کنند و بر اساس بعد سیاسی و اجتماعی اسلام نظام‎سازی کنند.

رحیم‌پور ازغدی خاطرنشان کرد: اسلام و به ویژه مکتب اهل‎بیت(ع) مذهب را در یک گوشه اسیر نکرده‎اند، آنان قدرت خودسازی نه فقط در خانه بلکه در جهان این ظرفیت را دارند.

وی اضافه کرد: اسلام تمام جهان را متعلق به اسلام می‎داند و منتظر روزی است که اسلام فراگیر شود، گرایش به اسلام و گرایش به مکتب شیعه در حال افزایش است و در نزد مسلمانان هیچ ملیت و نژادی ارزش‎مند نیست.

غرب به دنبال تقسیم‌بندی کشورهای اسلامی بر اساس مذهب است

این استاد دانشگاه با بیان‎این‎که نظام‎سازی امری بیگانه با دین و فقه شیعی نیست، ابراز کرد: اکنون غرب به دنبال تقسیم‎بندی قومی و مذهبی جهان اسلام است، برای همه کشورها مانند افغانستان، سوریه، ترکیه و عراق برنامه‎هایی دارد تا نظام‎سازی صورت نگیرد.

وی گفت: با این تقسیم‎بندی کشورهای اسلامی به کشورهای کوچک‎تری تبدیل می‎شوند و غرب این راه را تنها راه حل برای جلوگیری از نظام‎سازی و تمدن‎سازی اسلام می‌داند.

رحیم‌پور ازغدی افزود: آنان درصدد هستند که به کشورها القا کنند که شما ظرفیت و توانایی نظام‎سازی ندارید و باید از همین نظام‎هایی که غرب طراحی کرده استفاده کنید.

وی افزود: حوزه‎های علمیه بعد از ماجرای مشروطه منزوی شد، آخرین تجربه نظام‎سازی مرجعیت پیش از امام خمینی(ره)  مشروطیت بود که به شکست انجامید.

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: مرحوم آخوند و مرحوم نایینی در دوره‎ای وارد نظام‎سازی می‎شوند اما به صورت منفعلانه در این موضوع وارد شد، کاری که امام(ره) انجام داد این بود که در این امر به طور اثباتی، راه جدیدی را پیشنهاد می‎کنند.

امام با نظام‌سازی انقلاب را به وجود آورد

وی گفت: امام(ره) جمع فضایل دو گروه فقهای شیعه در مشروطیت بود، از طرفی پای اصول مذهب ایستاد و از سویی دیگر نظام‎سازی کرد و نظام‎های غربی شرقی را زیر نظر ولی‎فقیه و شریعت پذیرفت.

رحیم‌پور ازغدی بیان داشت: ولایت فقیه با فرم جمهوریت و مشارکت عامه از سوی امام(ره) ارائه شد و این موضوع زمینه را برای نظام‎سازی اسلام آماده کرد.

وی با اشاره به این‎که در دوران مشروطه می‎دانستند که چه چیزی را نمی‎خواهند اما نمی‎دانستند باید به چه برسند، اظهار داشت: امام خمینی(ره) در نجف بحث ولایت فقیه را شروع کرد، هیچ‎کس امید به انقلاب نداشت، امام(ره) می‎دانست به دنبال چه امری است زیرا نظام‎سازی کرده بود.

این استاد دانشگاه اضافه کرد: در ماجرای مشروطه غرب نظام خود را در عرصه‎های مختلف کشور ترجمه کرد، اما نظام‎سازی اسلامی صورت نگرفت، فقه وجود داشت اما فقهی که در کتاب‎ها بود و به طور عینی برای مردم نتیجه‎ای دربرنداشت.

وی ابراز داشت: برخی از مردم در دوران مشروطه در سفارتخانه انگلیس تحصن کردند و شعارهای اسلامی مشروطه تغییر یافت، مراجع شیعه در آن زمان حتی بر سر موضوع مشروطه و معنای آن تفاهم نداشتند.

با نگاه اخباریگری نمی‌توان نظام‌سازی کرد

رحیم‌پور ازغدی با بیان این‎که اکنون در مصر نیز تعریف درستی از مفاهیم گوناگون وجود ندارد، افزود: ابتدا همه بر سر رفتن حسنی مبارک هم‎صدا بودند اما بعد وقتی که نوبت اجرای نظامی در این کشور شد اختلافات آغاز شد، یکی از اثرهای نظام‎سازی این است که به طور ملموس و اسلامی نشان دهد باید چه کرد.

وی تصریح کرد: امام(ره) حرف تازه و جدیدی در مبانی فقهی نیاورد، بلکه همان حرف علمای گذشته را با نگاه نظام‎سازی و عینی مطرح کرد.

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: بخش مهمی از حوزه‎های علمیه برای نظام‎سازی سراغ آیات و روایات نرفته‎اند و استفاده از آیات و روایات را محدود به استفاده از منبرها کرده‎اند.

وی با اشاره به این که در حوزه‎نظام‎سازی بر اساس روایت یک نوع نگاه اخباری‎گری وجود دارد، افزود: با این نگاه نمی‎توان نظام‎سازی کرد، زیرا ارتباط با آیات و روایات و مسائل جامعه قطع می‎شود.

رحیم‌پور ازغدی بیان داشت: شریعت همه مسائل مورد نیاز جامعه را بیان کرده است اما حوزه‎های علمیه با این جنبه فاصله گرفته‎اند و در مسائل جدید مانند اقتصاد بین‎الملل، بانک‎داری ربوی و رسانه حرفی برای گفتن ندارند.

یکی از شرایط اجتهاد درک تغییر موضوع است

وی گفت: اگر گفتیم که فقه برای نظام‎سازی نیامده است با حدیث حرام حضرت محمد(ص) تا روز قیامت حرام است و حلال ایشان تا روز قیامت باقی خواهد ماند، مغایر است.

این استاد دانشگاه هر حکم عبادی اسلام را ناظر به نظام‎سازی و سبک زندگی خواند، گفت: هر حکم عبادی اسلام یک بخش از نظام‎سازی فقهی را در نظر گرفته است.

وی بیان داشت: اجتهاد به معنای تغییر حکم نیست، بلکه اجتهاد درک تغییر موضوع است که در پی آن تغییر حکم می‎آید، مانند این‎که در موضوع تحریم توتون و تنباکو موضوع استعمال توتون و تبناکو نبود بلکه موضوع تسلط بر جامعه اقتصادی آن زمان بود.

رحیم‌پور ازغدی اظهار داشت: باید در نظر داشت در نظام‎سازی که به دام اباحه‎گری و سکولاریسم نیفتاد، فقیه واقعی کسی است که حکم را با همه موضوع و مختصاتش بشناسد.

وی با بیان این‎که ما فقه‎دان و فلسفه‎دان بسیار داریم، ابراز داشت: برخی افراد فقیه و فیلسوف نیستند، شهید مطهری مجتهد کسی نیست که مسائل حل‎شده را دوباره حل کند بلکه باید به مسائل جدید بپردازد.

نظام‌سازی نگاه جامع به اجزای شبکه اسلام است

نویسنده و پژوهشگر حوزوی گفت: در نظام‎سازی مسائلی مانند موضوع‎شناسی، اسلام‎شناسی و نیازهای زمان و مکان باید در نظر گرفته شود.

وی بیان کرد: در نظام‎سازی نیازمند تعیین عرف هستیم، ثمره توجه نکردن به این عرف برخی از توضیح المسائل‎ها هستند که مردم عام آن را نمی‎فهمند، توضیح‎المسائل برای طلاب نوشته شده است.

رحیم‌پور ازغدی برخی از بحث‌های فقهی را دور از فضای زندگی عموم مردم دانست و افزود: مردم توضیح‌المسائل را مانیفست سبک زندگی شیعه می‌دانند اما نمی‌دانند که این توضیح‌المسائل‌ها گاه به موارد خاص اشاره دارد و یا پاسخی به پرسشی است که در این کتاب آورده شده است.

وی اظهار داشت: برخی هنوز قائل نیستند که فقه می‌تواند نظام‌سازی کند، برای ایجاد نظام‌سازی باید کسانی وارد حوزه‌های تخصصی مانند موسیقی، ارتباطات، رسانه، اینترنت و روابط زن و مرد و بازار ورود پیدا کنند.

این استاد دانشگاه با اشاره به این‌که آیات و روایات یک نظام و شبکه‌ای را تشکیل می‌دهند، ابراز داشت: نظام‌سازی به معنای نگاه جامع به همه اجزای این شبکه است.