پیکر میرزا محمدتقی خان امیرکبیر را ابتدا در همان کاشان دفن کردند اما چند ماه بعد، با پیگیری‌های همسرش عزت‌الدوله، جسد را به کربلای معلی منتقل کردند تا برای همیشه در رواق شرقی حرم سیدالشهداء(ع) آرام گیرد.

به گزارش خبرنگار آیین و اندیشه خبرگزاری فارس، بیستم دی‌ماه 161 سال پیش بود لایق‌ترین صدراعظم ایران به شهادت رسید.

«میرزا محمدتقی خان فراهانی» ستاره بی‌نظیری در تاریخ ایران‌زمین بود که صدارت باکفایتش تحمل خیلی‌ها را طاق کرد و سرانجام حکم قتل او را از ناصرالدین شاه گرفتند.

پیرامون چگونگی به قتل رسیدن امیرکبیر، نقل‌های مختلفی وجود دارد. نوشته شده است: امیرکبیر در نهم ژانویه 1852 (بیستم دی‌ماه 1230) به عادت هر روز صبح با محافظان خود بیرون آمد. همین که قدرى از اندرون دور شد، نورى حاج علیخان دستور داد اطراف او را محاصره کنند. سپس جلوی دهان امیر را گرفته کشان‌کشان او را به حیاط مجاور آوردند و در آنجا دست و پاهایش را بستند و شریان‌هاى هر دو دست و پاى او را قطع کردند و براى چندساعتى او را به همان حال گذاشتند تا در میان درد و الم شدیدى جان بسپارد.

درباره محل خاکسپاری امیرکبیر همه منابع تاریخی اجماع دارند که پیکر میرزا تقی خان امیرکبیر ابتدا در همان کاشان دفن شد. به گفته میرزا جعفر حقایق‌نگار خورموجى، پیکر امیر را روز بعد از شهادت به قبرستان «پشت مشهد» کاشان بردند و به رسم امانت [1] کنار قبر «سید محمد تقی پشت مشهدی» [2] از علمای مشهور کاشان به خاک سپردند.

چند ماه بعد، با پیگیری‌های عزت‌الدوله همسر امیرکبیر، جسدش را به کربلای معلی منتقل کردند. پیکر او در مقبره‌ای در رواق شرقی حرم مطهر امام حسین(ع) تدفین شد [3] و روی سنگ مزارش چنین نوشتند:

آه که در جهان دون، از صدمات این غما ‎/ عالم روز واپسین گشت عیان به عالما

خاک ملال از جهان، رفت به هفتم آسمان‎ / رفت به گلشن جنان، وارث آصف جما‎

کارگشایى متقى، حارس ملک دین تقى ‎/ آنکه ز سهم او شقى، شد به سوى جهنما‎

بست چه بار زین سفر، روح امیر نامور ‎/ شد زمدار تا مدر، ماه صفر محرما‎

هاتف رحمت خدا، خواند به گوش این ندا ‎/ کز در بندگى درآ، تا که شوى مکرما‎

مال وفات او ز غم، کلک سرور زد رقم ‎/ گفت که بى زیاد و کم، آه امیر اعظما

* گاف تلویزیون ضدانقلاب درباره مزار امیرکبیر

جالب اینکه یکی از تلویزیون‌های ضد انقلاب، در اعتراض به مخدوش شدن سنگ قبر امیرکبیر، محلی را نشان می‌دهد و از قول یک شاهد محلی بیان می‌شود که مزار امیرکبیر در اینجا بوده و هنگام جنگ عراق و آمریکا به سبب اصابت بمب تخریب شده است. سپس از این شاهد خواسته می‌شود فرد مشهوری که نزدیک امیرکبیر مدفون است را نام ببرد تا موقعیت جغرافیایی قبر وی بهتر مشخص باشد؛ آن فرد عراقی در پاسخ می‌گوید: نزدیک «سید علی قاضی طباطبایی»!

گاف تلویزیون ضدانقلاب اینجاست که سید علی قاضی طباطبایی مشهور به «علامه قاضی» از چهره‌‌های مشهور عرفان شیعی است که در سال 1325 شمسی از دنیا رحلت کرده و در «قبرستان وادی السلام» کنار پدرش مدفون شده است. وادی‌السلام از مشهورترین قبرستان‌‌های دنیاست که در نجف اشرف قرار دارد نه کربلا! در حالی که به گواهی همه کتاب‌های تاریخی، امیرکبیر در کربلای معلی خاکسپاری شده است.

پی‌نوشت‌ها:

1. در قدیم رسمی وجود داشت که افراد وصیت می‌کردند به سبب تیمن و تبرک در عتبات عالیات خاکسپاری شوند اما از آن جایی که وسایل سریع‌السیر برای سفر مهیا نبود، جنازه را به طور موقت خاکسپاری می‌کردند تا رطوبت جسد گرفته شود، سپس آن را به عتبات حمل می‌کردند. از جمله مشهورترین افرادی که اینچنین دفن شد، «سید رضی» گردآورنده سخنان امیرالمؤمنین در کتاب شریف نهج‌البلاغه است.

2. سید محمد تقی پشت مشهدی صاحب کتاب «تنقیح الاصول» و متوفای 1221 شمسی است. این عالم ربانی که به زیارت امام زمان(عج) نیز نایل آمده، در ضلع شمالی امامزاده حبیب بن موسی(ع) خاکسپاری شده و مزارش زیارتگاه ارباب نیاز است. (برگرفته از کتاب گنجینه دانشمندان)

3. نقل از کتاب «اماکن زیارتی و سیاحتی عراق» به قلم محمدرضا قمی