به گزارش تبيين به نقل از پايگاه اطلاع رساني آثار حضرت آيت‌الله مصباح يزدي، علامه مصباح يزدي با اشاره به آياتي از قرآن افزود: انصاف اين است که به زحمت مي‌توان آيه‌اي در قرآن يافت که در مقام اثبات وجود خدا باشد، بر خلاف مسأله توحيد که بارها و به صورت‌هاي مختلف در قرآن عنوان شده و در مقام اثبات آن است.

رئيس مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره) در همايش " الهيات در تفسير الميزان " با اشاره به ديدگاه بسياري از مفسران هم‌چون فخر رازي در تفسير آيات، اظهار داشت: اين مفسران بيش از هزار آيه را که در آن‌ها به‌گونه‌اي از حکمت‌هاي الهي سخن به ميان آمده، بر اثبات وجود خدا حمل کرده‌اند.

علامه مصباح يزدي ادامه داد: اين در حالي است که نظر علامه طباطبايي در آيات مورد اشاره اين است که وجود خدا امري مفروغ‌عنه و فطري است که اين آيات در مقام اثبات آن نيستند و هرچند در بطن آن ممکن است دليلي بر اين معنا وجود داشته باشد، اما آيه در مقام اثبات خداوند نيست.

وي افزود: علامه طباطبائي اگر چه امکان وجود آيه‌اي در اثبات وجود خدا را نفي نمي‌کند، اما معتقد است آيات مربوط به خداشناسي در مقام اثبات توحيد ربوبي است، و در صدد اثبات اختصاص مديريت عالم به خداوند است که نتيجه آن لزوم توحيد در عبادت و عدم پرستش غير خداست.

علامه مصباح يزدي با اشاره به آياتي از قرآن افزود: انصاف اين است که به زحمت مي‌توان آيه‌اي در قرآن يافت که در مقام اثبات وجود خدا باشد، بر خلاف مسأله توحيد که بارها و به صورت‌هاي مختلف در قرآن عنوان شده و آيات متعددي در مقام اثبات آن است.

علامه مصباح يزدي خاطر نشان کرد: البته بايد توجه داشت که مي‌توان وجود خدا را به صورت غيرمستقيم از آيات قرآن کريم استفاده کرد، اما فرق است بين اين‌که قرآن کريم چيزي را به عنوان مسأله مطرح کند و در مقام جواب آن برآيد با اين كه مطلبي که در مقام ديگري بيان شده داراي ظرائفي باشد که با توجه به آنها مي‌توان مسأله‌اي را اثبات نمود. علامه طباطبائي معتقد نيست که هيچ آيه‌اي براي اثبات خدا در قرآن وجود ندارد، بلکه مرادشان اين است که در قرآن کريم آيه‌اي بر اثبات وجود خدا به عنوان مسأله‌اي که مستقيما در مقام بيان آن باشد، بيان نشده است.

وي براي تبيين مسأله با اشاره به مثال‌هايي گفت: منظور از آياتي مثل «لاَ رَطْبٍ وَلاَ يَابِسٍ إِلاَّ فِي كِتَابٍ مُّبِينٍ» بيان همه مسايل موجود در عالم نيست، بلکه منظور مسايلي است که شأنيت بيان در قرآن را دارند و گاه قرآن مسأله‌اي را عنوان کرده و پاسخ مي‌دهد و گاه به صورت ضمني مي‌توان از آيات قرآن مسائلي را کشف کرد.

عضو خبرگان رهبري با اشاره به اين سؤال که آيا مي‌توان از قرآن کريم بر وجود خدا استدلال کرد گفت: برخي از آيات به نحوي سخن مي‌گويد که انسان را متوجه خداشناسي فطري خود مي‌کند.

علامه مصباح يزدي افزود: قرآن در اين مقام نيست که حتي درباره خداي متعال همه انسان‌ها را به علم يقيني برساند چرا که يقين در فلسفه و منطق يه اين معناست که انسان علم به ثبوت و دوام محمول براي موضوع داشته باشد و بداند که نفي آن محال است. و چه بسا يقيني که در قرآن به کار رفته يقين فلسفي و منطقي نباشد، بلکه منظور يقين لغوي و روان‌شناختي باشد که نفس انسان اطمينان يافته و به احتمال خلاف توجه نکند.

وي در ادامه به بيان تفاوت‌هاي برهان منطقي و فلسفي پرداخت و اظهار داشت: گاهي برخي از مسائل براي ما عادت شده، اما هنگامي که دقيق در آن بنگريم به قدري به وجود خدا يقين مي‌کنيم که نقيض آن را محال مي‌دانيم و از اين نمونه‌ها درآيات قرآن بسيار ديده مي‌شود.

گفتني است همايش " الهيات در تفسيرالميزان" 28 بهمن ماه در سالن همايش‌هاي مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره) برگزار شد.