اقدام ما درحمله به سوریه برای مناطق فراتر از مرزهای سوریه اهمیت دارد. ایران در نبود اقدام برای به دست آوردن سلاح اتمی، گستاخ شده است. این مسئله برای حزب‌الله، کره شمالی و هر گروه دیگر تروریستی اهمیت دارد.

به گزارش ایران هسته‌ای، جان کری وزیر خارجه آمریکا روز جمعه 8 شهریور 1392 (30 اوت 2013) موضع دولت آمریکا درباره سوریه را تشریح کرد.

متن کامل سخنان او چنین است:

رئیس‌جمهور اوباما روزهای زیادی را برای مشاوره با کنگره و سران کشورهای مختلف در سراسر دنیا درباره اوضاع سوریه صرف کرده است. شب گذشته رئیس جمهور از همه ما در گروه امنیت ملی خود خواست با سران کنگره در این خصوص رایزنی کنیم که از جمله آن رهبر کمیته امنیت ملی کنگره بود. وی از ما خواست درباره آنچه در خصوص حمله دهشتناک شیمیایی در حومه دمشق در هفته گذشته می‌دانیم عرضه کنیم. به‌عنوان کسی که سه دهه در کنگره آمریکا صرف کرده است باید بگویم می‌دانم این رایزنی راهی درست برای رئیس جمهور برای رسیدن به تصمیم گیری درباره نحوه و چگونگی استفاده از نیروی نظامی در صورت لزوم است و نیز اهمیت دارد که پیش از هرگونه تصمیم برای اقدام، سؤال‌هایی سخت بپرسد و پاسخ‌هایی سخت بگیرد.

باور من این است که آنچه باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا انجام داده است، بهترین کاری است که می‌توان برای طرح کردن این موضوع با مردم آمریکا انجام داد. این مسئولیت ماست تا با شهروندانمان که به ما در دولت و کنگره برای امنیت خود اعتماد کرده‌اند، مشاوره کنیم. لذا انتشار امروز اطلاعات موثق و ارزیابی غیر طبقه‌بندی دولتی درباره آنچه در سوریه روی داد تا این اندازه اهمیت دارد. این یافته‌ها به‌اندازه کافی روشن و محکم است.

من از شما نمی‌خواهم که سخنان مرا به خاطر داشته باشید؛ همه این گزارش را بخوانید، اسنادی از هزاران منبع که در حال حاضر در دسترس عموم هستند. خودتان اسنادی را که به دست دستگاه‌های اطلاعاتی درباره حمله شیمیایی صورت گرفته در ساعات اولیه بیست و یکم اوت [30 مرداد ماه] در حومه دمشق از سوی رژیم اسد به نیروهای مخالف و مناطق تحت کنترل مخالفان یا مناطقی که می‌خواستند به کنترل دربیاورند، مطالعه کنید. دستگاه‌های اطلاعاتی ما با دقت اطلاعات مربوط به این حمله را بارها بازبینی کردند و باید به شما بگویم که این کار را به‌مراتب با دقت بیشتری از تجربه عراق بررسی کرده‌اند. ما دیگر این مسئله را تکرار نمی‌کنیم.

ما گامهای مناسب را برمی‌داریم تا اطلاعات را از طبقه‌بندی خارج و در اختیار مردمی قرار دهیم که خود می‌خواهند قضاوت کنند. بااین‌حال، برای حفظ منابع خود، برخی از آنچه می‌دانیم فقط برای اعضای کنگره ارائه می‌شوند که نمایندگان مردم آمریکا هستند. این بدان معناست که برخی از چیزهایی را که می‌دانیم نمی‌توانیم علنی کنیم. حال ببینیم چه می‌دانیم که می‌توانیم درباره‌اش صحبت کنیم. ما می‌دانیم که رژیم اسد بزرگترین برنامه تولید تسلیحات شیمیایی را در همه خاورمیانه دارد. می‌دانیم که این رژیم بارها از این سلاح‌ها در سال جاری استفاده کرده است؛ از این تسلیحات در مقیاس کوچکتر استفاده کرده است ولی این تسلیحات علیه مردم خودش به کار رفته است که حمله چهارشنبه گذشته از این جمله است. می‌دانیم که رژیم به‌شدت مصمم بود تا حومه دمشق را از مخالفان خود پاکسازی کند و از اینکه نتوانسته بود این کار را بکند به‌شدت خشمگین بود.

ما می‌دانیم که سه روز پیش از این حمله، پرسنل تسلیحات شیمیایی رژیم سوریه در محل بودند و آمادگی‌های لازم را صورت می‌دادند. همچنین می‌دانیم که به عناصر رژیم گفته شده بود تا با زدن ماسک‌های گازی و احتیاط‌های لازم در رابطه با حمله شیمیایی، برای این حمله آماده باشند. می‌دانیم که اینها دستوراتی خاص بودند. می‌دانیم که این موشک‌ها از کجا شلیک شدند، در چه‌زمانی شلیک شدند و در کجا و در چه‌زمانی فرود آمدند. می‌دانیم که راکت‌ها فقط از مناطق تحت کنترل رژیم شلیک شده است و فقط در مناطق تحت کنترل مخالفان فرود آمدند. ما نیز مانند همه دنیا می‌دانیم فقط نود دقیقه بعد این مسئله در رسانه‌ها منتشر شد و با چشمان خود دیدیم که هزاران گزارش از یازده منطقه مختلف از حومه دمشق منتشر شد. همه اینها قربانیانی را با مشکلات تنفسی، سرفه، ضربان قلب شدید، کف در دهان، ناهوشیاری و مرگ دیدیم و می‌دانیم که اینها شهروندان عادی سوری بودند که همه این دهشت‌ها را گزارش می‌کردند.

همین‌طور می‌دانیم که پزشکان و پرستارانی که آنان را درمان کردند، هیچ گزارشی از زخم، بریدگی یا جای گلوله روی بدن آنان ارائه نکردند. ما مردگانی را دیدیم که بدون اینکه قطره‌ای خون از بدنشان آمده باشد، جان باخته بودند، به‌جای آنکه با آرامش در خانه‌های خود بخوابند. ما کودکانی را دیدیم که کنار هم روی زمین بیمارستان بر اثر گازهای سمی شلیک شده از طرف دولت اسد بی‌جان افتاده بودند و والدین آنان کنارشان بودند و از همان سرنوشت رنج می‌بردند.

دولت آمریکا اکنون می‌داند که دست‌کم 1429 سوری از جمله چهارصد و بیست و شش کودک در این حمله جان باخته‌اند. حتی گروه‌های واکنش اولیه، پزشکان، پرستاران و گروه‌های امداد پزشکی که تلاش می‌کردند آنان را نجات دهند، خود قربانی شده‌اند. این اقدامی بی‌ملاحظه و غیرقابل باور از دهشت سلاح شیمیایی است. این کاری است که اسد در حق مردم خود کرده است. ما همچنین از بسیاری از پیامدهای آزاردهنده این حمله اطلاع داریم. ما می‌دانیم که مقامات ارشد رژیم که از این حمله اطلاع داشتند، تأیید کردند که رژیم اسد از سلاح‌های شیمیایی استفاده کرده است، تأثیرات آن را بررسی کرده‌اند و وحشت از این داشتند که این حقیقت برملا شود. ما این را می‌دانیم. این را می‌دانیم که بعد از آن چه کردند؛ من شخصاً با وزیر امور خارجه سوریه تماس گرفتم و به وی گفتم اگر چنانچه می‌گویند، کشورشان چیزی برای پنهان کردن ندارد، اجازه دهند بلافاصله بازرسان سازمان ملل دسترسی بی‌محدودیتی را داشته باشند. در این صورت آنان این فرصت را خواهند داشت تا گفته شما را تأیید کنند. به‌جای آن، آنها چهار روز منطقه را به توپ بستند تا اسناد را از میان بردارند. هر ساختمان را بعد از ساختمانی دیگر چهار برابر میزانی که در ده روز گذشته می‌کردند، بمباران کردند. زمانی که بازرسان سازمان ملل در نهایت اجازه دسترسی یافتند، این دسترسی محدود و کنترل شده بود.

در همه این مواردی که فهرست کردم و همه اطلاعاتی که ما خبر داریم، دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا اطمینان بالایی دارد. این عقل سلیم و اسنادی و حقایقی هستند که وجود دارد. ازاین‌رو سؤالی که مطرح می‌شود این است که آیا واقعا ما دیگر باید چه‌چیزی را بدانیم؟ سؤال این است که ما جهانیان کنار هم چه باید بکنیم؟

تاریخ سرشار از رهبرانی است که با بی‌تفاوتی و سکوت در زمان‌های حساس برخورد کردند و تاریخ پیامدهای جبران ناپذیری داشت. گزینه‌های امروز ما نیز پیامدهای زیادی دارند. مهم است که صد سال پیش در دهشت غیرانسانی جنگ جهانی اول، دنیای متمدن تصمیم گرفت دیگر از تسلیحات شیمیایی استفاده نشود. این عزم جهانیان در آن زمان بود و یک قرن تلاش صورت گرفت تا خطوط قرمز مشخصی برای جامعه جهانی ترسیم شود. مهم است که امروز ما در جامعه جهانی از شر بدترین سلاح‌های تاریخ رها شویم. ازاین‌روست که ما توافقاتی مانند پیمان استارت1 و استارت جدید2، کنوانسیون تسلیحات شیمیایی را امضا کردیم که بیش از صد و هشتاد کشور از جمله ایران، عراق و لبنان آن را امضا کردند. این مسئله برای امنیت ما و متحدانمان نیز مهم است. این مسئله برای اسرائیل، دوست نزدیک ما اردن، ترکیه و لبنان و همه کسانی که اندک فاصله‌ای با دمشق دارند، برای همه کسانی که در برد تسلیحات شیمیایی سوریه هستند، اهمیت دارد و اگر بدون مهار باشد، آسیب‌های فراوانی برای آن دوستان به راه می‌اندازد. همچنین به‌شدت برای اعتبار منافع آتی آمریکا و متحدانمان اهمیت دارد، اهمیت دارد زیرا کشورهای زیادی هستند که سیاست‌های‌شان معیارهای جهانی را به چالش می‌کشد و اکنون نظاره‌گر هستند. آنان می‌خواهند ببینند: آیا آمریکا و متحدانش به آنچه می‌گویند عمل می‌کنند؟ این مسئله کاملاً به اعتبار ما و دیگر کشورها که هنوز باور دارند آمریکا روی حرف خود می‌ایستد، اهمیت دارد. می‌خواهند بدانند آیا سوریه می‌تواند بی‌مجازات از این مسئله بگریزد زیرا در این صورت ممکن است آنان دنیا را با خطرهای بسیاری روبه‌رو کنند.

اشتباه نکنیم، در دنیایی که روز به روز با خشونت‌های قومی و دینی پیچیده‌تر می‌شود، آنچه برای انجام دادن یا ندادن انتخاب می‌کنیم برای امنیت خود ما نیز اهمیت می‌یابد. برخی خطر انجام این کار را می‌پرسند ولی باید پرسید: "این خطر اقدام نکردن چه می‌تواند باشد؟" مهم است زیرا در دنیایی که ما زندگی می‌کنیم قلدرها و جنایتکارانی مانند بشار اسد حتی با هشدارهای آمریکا و دوستانش با مصونیت هزاران نفر از مردم خود را با بمب شیمیایی هدف قرار دهند و دنیا نتواند کاری انجام دهد. محک زدن عزم ما و خطر کسانی که فکر می‌کنند هرکاری بخواهند می‌توانند انجام دهند، هیچ پایانی ندارد. این مسئله همچنین برای مناطق فراتر از مرزهای سوریه نیز اهمیت دارد.

این مسئله باعث می‌شود ایران که خود قربانی حملات شیمیایی است در نبود اقدام برای به دست آوردن سلاح اتمی، گستاخ شود. این مسئله به حزب‌الله، کره شمالی و هر گروه دیگر تروریستی و کشور دیکتاتوری که به‌فکر استفاده دوباره از تسلیحات شیمیایی بیفتند اهمیت دارد. آیا آنان به یاد خواهند داشت که رژیم اسد دیگر نتوانست و از استفاده از این سلاح‌ها محروم شد یا اینکه به یاد خواهند داشت دنیا بی‌تفاوت ایستاد و برای وی مصونیت آفرید. ازاین‌رو نگرانی ما مربوط به اتفاقی که آن‌سوی اقیانوس می‌افتد نیست. مسئله این نیست؛ نگرانی ما خواست‌های مردم بی‌دفاع سوریه و گزینه‌ای است که به‌صورت مستقیم بر نقش ما در دنیا و منافعمان در دنیا تأثیر می‌گذارد. همچنین به هویت ما در آمریکا نیز مربوط می‌شود.

ما کشوری هستیم که اگرچه نه‌همیشه موفق ولی همیشه تلاش کردیم ارزش‌های جهانی را که سازمان دهنده زندگی و خواست‌های ماست محترم بداریم. این جنایتی علیه وجدان، انسانیت، اصول اولیه جامعه جهانی و معیارهای این جامعه است و برای ما اهمیت دارد. برای هویت، رهبری و اعتبار ما اهمیت دارد. اگر امروز کاری انجام ندهیم، تأثیر دارد؛ مهم است که جهانیان در محکومیت این اقدام به سخن درآیند و بعد هیچ اتفاقی نیفتد. آمریکا باید اطمینان یابد که در محکوم کردن این اقدام تنها نیست و ما در نیت خود برای پایان دادن به این مسئله تنها نیستیم.

دنیا علیه این مسئله به سخن در آمده است و بسیاری از دوستان ما آماده واکنش نشان دادن هستند. اتحادیه عرب گفته است رژیم سوریه را مسئول این جنایت می‌داند. سازمان همکاری‌های اسلامی رژیم سوریه را محکوم کرده و گفته است: باید دولت سوریه را به‌صورت قانونی و اخلاقی مسئول این جنایت بدانیم. ترکیه گفته است شکی نیست رژیم سوریه مسئول است. فرانسه، قدیمی‌ترین متحد ما گفته است رژیم این اقدام را صورت داده است و بسیار مایه خشمگینی است که این رژیم از تسلیحاتی استفاده کرده است که جهانیان نود سال پیش در همه کنوانسیون‌های بین المللی آن را ممنوع کرده‌اند.

حال ما آنچه را باید بدانیم می‌دانیم و سؤالی که پیش می‌آید این است: اکنون چه باید کرد؟ این را تأکید کنم که رئیس جمهور اوباما و ما در آمریکا برای بازرسان سازمان ملل که با وجود خرابی‌ها و تهدیدهایی که رژیم اسد می‌کرد، تحقیقات خود را صورت داده‌اند احترام زیادی قائل هستیم ولی همان‌طور که بارها و بارها بان کی مون گفته است، تحقیقات سازمان ملل نشان نخواهد داد که چه‌کسی از این تسلیحات استفاده کرده است. این وظیفه گروه تحقیق سازمان ملل نیست. آنان فقط تأیید خواهند کرد که آیا از چنین تسلیحاتی استفاده شده است یا نه؛ براساس تعریف خودشان از مأموریت، سازمان ملل چیزی را که ما امروز عصر به شما گفتیم یا نمی‌دانیم، نخواهند گفت. با توجه به موضع روسیه در سازمان ملل، این نهاد نمی‌تواند اقدامی جهانی را به‌شکلی که باید، صورت دهد. ازاین‌رو باید بگویم که ما به گفت‌وگوهای خود با کنگره، متحدانمان و از همه مهمتر، مردم آمریکا ادامه می‌دهیم. رئیس جمهور اوباما این اطمینان را می‌یابد که ما براساس زمان‌بندی خود، تصمیم خود را براساس ارزش‌ها و منافعمان می‌گیریم. می‌دانیم که بعد از دهها سال درگیری، مردم آمریکا از جنگ خسته هستند، من نیز همین‌طور ولی خستگی نمی‌تواند ما را از وظیفه‌مان دور کند.

در صورتی که ما چشم به دیکتاتورهایی که می‌خواهند با وجود همه هشدارها در خصوص استفاده از تسلیحات کشتار جمعی، از این تسلیحات استفاده کنند چشم ببندیم، تاریخ قضاوت سختی درباره ما می‌کند. ما رئیس جمهوری داریم که آنچه را می‌گوید عمل می‌کند و باید گفت هر تصمیمی که وی درباره سوریه بگیرد، ربطی به افغانستان، لیبی و عراق ندارد. هیچ سربازی در درگیری‌ها حاضر نمی‌شود، بی‌پایان نخواهد بود و مسئولیتی در جنگ داخلی که هم اکنون نیز جریان دارد، متوجه ما نمی‌کند.

رئیس جمهور به‌روشنی گفته است که هر تصمیمی که بخواهد بگیرد، محدود و دقیق خواهد بود تا اطمینان یابد کسانی که از سر استیصال و با بی‌رحمی از تسلیحات شیمیایی استفاده کرده‌اند به پاسخگویی واداشته می‌شوند.

در نهایت ما مصمم هستیم و باور داریم که هدف اولیه یک فرایند دیپلماتیک است که بتواند این مسئله را از طریق گفت‌وگو حل و فصل کند زیرا می‌دانیم که هیچ راه‌حل تعیین کننده نظامی وجود ندارد. باید راه‌حل سیاسی و در میز گفت‌وگوها باشد و ما به‌شدت به این مسئله پایبند هستیم. این چیزی است که ما می‌دانیم و این چیزی است که سران کنگره در حال حاضر می‌دانند و چیزی است که مردم آمریکا باید می‌دانستند. این محور تصمیمی است که باید برای امنیت کشورمان و عزم جهانیان برای عدم استفاده دوباره از شیطانی‌ترین تسلیحات علیه آسیب‌پذیرترین مردم گرفته شود.