پرس تی‌وی با خاویر فارخه، تحلیلگر سیاسی مستقر در لندن درباره درخواست اوو مورالس، رئیس‌جمهور بولیوی برای اقدام قانونی بر ضد

امریکا به سبب جنگ‌افروزی مصاحبه‌ای ترتیب داده است.

آنچه در زیر می‌خوانید برگردانی از این گفت‌وگو است.

پرس تی‌وی: نظر شما درباره اوو مورالس و سخنرانی وی در مجمع عمومی سازمان ملل و اظهارات جسورانه‌ای که درباره اوباما و سیاست خارجه امریکا بیان کرد، چیست؟

فارخه: خب، رئیس‌جمهور مورالس و مردم بولیوی عصبانی هستند و این عصبانیت نیز بی‌دلیل نیست.

آنچه در ماه جولای اتفاق افتاد را فراموش نکنید، زمانی که شماری از کشورهای اروپایی از صدور مجوز ورود هواپیمای جناب مورالس به حریم هوایی‌شان ممانعت کردند چرا که بیم آن داشتند که ادوارد اسنودن، افشاگر (اطلاعات محرمانه آژانس امنیت ملی امریکا) در این پرواز باشد.

اکنون، امریکا انکار می‌کند که این کشورهای اروپایی را برای انجام این کار تحت فشار گذاشته است، اما آنچه آشکار است آن است که این کشورها حق مورالس را نقض کرده‌نداند، آنان این کار را با هواپیمای رئیس‌جمهور بولیوی انجام دادند چون می‌خواستند با این کار امریکا را خوشنود کنند.

این موضوع واکنش مردم امریکای لاتین را در پی داشت، بسیاری درباره وجود یک رویکردِ نواستعماری سخن گفتند.

جناب مورالس از این موضوع ناراحت بود و این ناراحتی نیز بی دلیل نیست. از این گذشته رسوایی مربوط به جاسوسی نیز در میان است، موضوع جاسوسی آژانس امنیت ملی امریکا از دیگر کشورها؛ دو روز پیش، دیلما روسف، رئیس‌جمهور برزیل در بخش اول سخنان خود، این اقدام و آنچه که نقض حقوق بشر نامید را محکوم کرد.

از این رو، ناراحتی رئیس‌جمهور مورالس از این بابت بی دلیل نیست. مردم امید داشتند که باراک اوباما، رئیس‌جمهور امریکا به کلی با همتای پیشین خود تفاوت داشته باشد، اما این امید تحقق پیدا نکرده و اوضاع همانند سابق بد است.

دستیابی به موفقیت در شکایت از امریکا امری مشکل به نظر می‌رسد اما واکنش مورالس به این موضوع طبیعی و منطقی است.

بنابراین، نقض حقوق مربوط به فرود این پرواز در ماه جولای، رسوایی مربوط به جاسوسی و احتمال حمله به سوریه همه و همه عناصری هستند که سبب دلسردی مردم امریکای لاتین شده است‌، کسانی که دوست دارند با امریکا رابطه بهتری داشته باشند اما اوباما برای دستیابی به این هدف اقدامی انجام نمی‌دهد.

واکنش مورالس منطقی است، این واکنش طبیعی است. ممکن است برخی به این بیاندیشند که وی زیاده‌روی کرده است، اما هنگامی که موضوع عدم مجوز ورود وی به سبب گمانه‌زنی‌ها درباره ادوارد اسنودن در میان است، نباید از وی انتظار داشت به گونه‌ای دیگر رفتار کند. این اقدام همانگونه که کشورهای لاتین اعلام کردند اقدامی شرم‌آور بود.

هر رئیس‌جمهور دیگری به جای مورالس بود و چنین رفتاری با او، کشورش و جهان می‌شد، همانند وی عصبانیتش را ابراز می‌کرد.

پرس تی‌وی: اجازه دهید درباره بیانیه مورالس در مورد اقدام قانونی بر ضد باراک اوباما، رئیس‌جمهور امریکا نیز صحبت کنیم. در گذشته، بسیاری از افراد انجام اقدام قانونی بر ضد روسای جمهور امریکا و هم‌پیمانان آنها، به ویژه جورج بوش و رفیق و همراه وی یعنی تونی بلر را خواستار شده‌اند.

آیا می‌توان در عرصه بین‌المللی چنین پرونده‌هایی را دنبال کرد؟

فارخه: این موضوع به طور کلی باید در دیوان بین‌المللی دادگستری مطرح شود، اما نباید از یاد بُرد که امریکا برخی از احکام این دادگاه را قبول ندارد.

اگر از چارلز تیلور در آفریقای جنوبی شکایت شود، برای امریکا اهمیتی نخواهد داشت، اما آنها اجازه نمی‌دهند از یک امریکایی در دیوان بین‌المللی دادگستری شکایت شود؛ یعنی این دادگاه مکانی طبیعی برای آغاز یک اقدام قانونی است، اما اگر امریکا از پذیرش صلاحیت این دادگاه سر باز بزند، انجام این شکایت کار دشواری است.

کاری که بولیوی می‌تواند انجام دهد آن است که به طور مثال امریکا را در کمیسیون حقوق بشر محکوم کند، اما قطعنامه‌هایی که این کمیسیون تصویب می‌کند الزام آور نیست، از این رو دستیابی به یک نتیجه واقعی به واسطه انجام این کار بسیار دشوار است.

بنابراین، آنچه که بولیوی و یا هر کشور دیگری می‌تواند در این رابطه انجام دهد، آن است که امریکا را در این گروه‌ها محکوم و سرزنش کند، اما نتیجه گرفتن از این کار، امری مشکل است چرا که واشنگتن صلاحیت شماری از این دادگاه‌ها را انکار می‌کند.