رخنه در حیات خلوت
سید جواد احمدی ( کارشناس ارشد روابط بین الملل )

محققين علوم استراتژيك عمدتا واژه قدرت نرم را به ارائه چهره موجه ازخود , کسب اعتبار درافکار عمومي داخلی وخارجی, تأثیرگذاری مستقیم توأم با رضايت بر دیگران, اراده دیگران را تابع اراده خویش ساختن و..... تبيين و تعريف مي كنند. در اين باره جوزف نای معتقد است، قدرت نرم توانایی تعیین اولویت‌هاست، به گونه‌ای که با دارایی‌های ناملموسی مثل داشتن جذابیت فرهنگی, شخصیتی , ارزش‌های سیاسی و نهادی مرتبط و همسو باشد؛ ویا سیاست هایی که مشروع به نظررسیده ویا دارای اعتبارمعنوی هستند را پدید آورد.
بنابراین منظورازقدرت نرم، توانایی رسیدن به اهداف مورد نظرازطریق جلب وجذب دیگران به جای استفاده از زور می‌باشد. درحالیکه قدرت سخت ازطریق اجبار و الزام,تطمیع, تنبیه و رشوه و.... صورت می‌پذیرد قدرت نرم از طریق جذابیت‌های فرهنگی و ارزشها ,نهادها وسیاست ها اعمال مي گردد.
عرصه روابط بین الملل صحنه رویارویی قدرت است، سرنوشت کشورها تابع میزان تولید وگسترش قدرت و چگونگي تأثیرگذاری برحریف می‌باشد و لذا طبیعی است که در اين تعامل، کشورهایی می‌توانند به مقاصد واهداف خود برسند که قدرت بیشتری از خود بروز دهند و دقيقا به همين دليل است كه با توجه به پيچيدگي هاي بوجود آمده در روابط بين الملل و تعاملات ميان بازيگران بين المللي، قدرت نرم از اهميت والايي برخوردار گرديده است .
سیاست‌های خارجی یکی از منابع تولید قدرت نرم درخارج کشور می‌باشد . جمهوری اسلامی در این زمینه از ظرفیت قابل توجهی برخوردار بوده، چرا كه سیاست خارجی آن بر مبنای استکبارستیزی , حمایت از مظلوم, حمایت از مستضعف و... بناگريده و از اين طريق توانسته است نظر بسياري از ملت ها و دولت هاي مستقل را بخود جلب نمايد .
قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران درکشورهای اسلامی آفریقایی برکسی پوشیده نیست، بطوریکه درتمامی حرکت‌های مردمی و بیداری اسلامی، الهام گیری و الگو گیری ازانقلاب اسلامی ايران کاملا مشهود است . اما در باب كشورهاي آمريكاي لاتين، بايد گفت كه اين كشورها سال‌ها تحت سلطه وسیطره قدرت‌های استکباری به ویژه آمریکا قرار اشته اند و اینک که توانسته اند تا حدودي استقلال واقعی خودرا بدست گرفته ,خواهان روابط با کشورهایی هستند كه براي استقلال آن‌ها ارزش قایل شده و در راه مبارزه با قدرت‌های استکباری و سلطه گر آنها را ياري نمايند. دراین راستا روابط حسنه با جمهوری اسلامی برای آن‌ها ازاهمیت والای برخوردار می‌باشد، زیرا هر دو دریک جبهه، یعنی جبهه ضد استکباري قرارگرفته‌اند. سیاست‌های استکبارستیزی و حمايت هاي مادي و معنوي جمهوری اسلامی ايران از دولت هاي مستقل آمريكاي لاتين ، زمينه شكل گيري قدرت نرمي را به وجود آورده است که آمریکا و غرب را که زمانی اين منطقه را حیات خلوت خود تلقی می‌کرده اند، در برابر چالش بزرگي مواجه كرده و موجبات نگراني روزافزون دولت مردان غربي و بويژه آمريكايي ها را فراهم آورده است.
رویترز با اشاره به سفر رئيس جمهور ايران به منطقه آمريكاي لاتين و با تاكيد بر ويژگي ضد آمريكايي ايران و ونزوئلا نوشت : اين دو كشور طی سالیان اخیر در ابعاد سیاسی و تجاری و اقتصادی همکاری‌های نزدیکی با یکدیگر برقرار ساخته‌اند که خشم واشنگتن را برانگیخته است. این گزارش مي افزايد: آنها به دنبال تضعیف «امپریالیسم» آمریکا بوده و از ایجاد جهانی چند قطبی حمایت می‌کنند که در آن چندین مرکز قدرت وجود داشته باشد .
درراستای افزایش قدرت نرم است که توسعه روابط با آمریکای لاتین، از استراتژی‌ مقام معظم رهبری نسبت به ارتباط با سایر ملل مستقل و مقتدر جهان نشات گرفته و باعث افزایش قابل توجه قدرت نرم جمهوری اسلامی ايران گرديده است ، معظم له در دیدارهایی که سران کشورهای آمریکای لاتین با ایشان داشته‌اند، نسبت به اهمیت ارتباط با این کشورها به خاطر وجود چند مشخصه ویژه تذکرات لازم را ارائه فرموده‌اند؛ این ویژگی‌ها عبارتند از: ایستادگی کشورهای آمریکای لاتین در مقابل جبهه استکبار، نفرت ملت‌های این منطقه از آمریکا، رهبران شجاع و مردمی، روابط قلبی و فکری آنان با جمهوری اسلامی ایران و همراهی با ایران در قضیه فلسطین.
محمود احمدی نژاد رئيس جمهور كشورمان ، روز یکشنبه پیش از ترک تهران به مقصد کاراکاس، در تشریح اهداف سفر یک هفته‌ای خود به کشورهای آمریکای لاتین، با اشاره به روابط خوب و رو به گسترش ایران با کشورهای آمریکای لاتین، اظهار داشت: مطالبات تاریخی مردم این منطقه با مطالبات تاریخی ملت ما نزدیک است و ما شاهد نهضت‌های ضد استعماری مردم این منطقه در برابر زیاده خواهان نظام سلطه بوده‌ایم. رئیس جمهور ابرازداشت : این منطقه، منطقه‌ای است که نظام سلطه تصور می‌کرد حیاط خلوتش است، ولی ملت‌های این منطقه بیدار شدند، در برابر زیاده خواهی‌ها ایستادند و به صورت مستقل انتخابات خود را انجام می‌دهند.
رسانه های غربی در تحلیل این سفر و تقویت روابط تهران با 4 کشور این منطقه اذعان می‌کنند، رهبر ایران، آمریکای لاتین را به حیاط خلوت جمهوری اسلامی تبدیل کرده و واشنگتن با همه فشارها و تهدیدات قادر به جلوگیری از نفوذ ایران درقاره آمریکا نيست.
در همین ارتباط؛ پایگاه اینترنتی بنیاد هریتیج با اشاره به سفر رئیس جمهور ایران به آمریکای لاتین، خاطرنشان کرد که این سفر نشان دهنده کاهش نفوذ واشنگتن است. این پایگاه اینترنتی در تحلیلی به قلم ری والسر و جیمز فیلیپس نوشت: سفر احمدی نژاد به آمریکای لاتین برای دولت باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا، نشان دهنده تداوم کاهش نفوذ واشنگتن در منطقه و نیز، نیاز فوری به اتخاذ سیاستی فعال است تا امنیت و منافع آمریکا در همسایگی‌اش حفظ شود . این مقاله با اشاره به اینکه ایران حضور دیپلماتیک خود را در آمریکای لاتین گسترش داده است، درباره اهدافی که جمهوری اسلامی در آمریکای لاتین دنبال می‌کند اضافه کرد: ایران به دنبال پوششی دیپلماتیک و حمایت بین المللی در برابر آمریکا و اروپای غربی است که به طور فزاینده‌ای در حال انجام تحریم‌های شدید بر عليه ايران هستند ولذا به دنبال مکان‌هایی اقتصادی و تجاری برای دامنه محدود صادرات و منابع ایمن عرضه برای بازار داخلی خود است .
همچنین اندیشکده مطالعات راهبردی و بین الملل آمریکا با اشاره به سفر احمدی نژاد به آمریکای لاتین، این سفر را ششمین سفر او به کشورهای منطقه آمریکای لاتین دانست و تاکید کرد، نگرانی‌های آمریکا از اتحاد کشورهای آمریکای لاتین با ایران شدت گرفته و واشنگتن از تبدیل شدن ایران به صدای جهان اسلام در این منطقه واهمه دارد. در این گزارش همچنین به این موضوع تصریح شده است که تهران، کشورهای آمریکای لاتین را از غرب دور کرده است.
بنابراین بايد اذعان نمود، بتدريج روابط گرم جمهوری اسلامی ایران با کشورهای آمریکای لاتین و در همسايگي آمريكا، باعث افزایش قدرت نرم ایران و متقابلا باعث تضعیف نفوذ و قدرت نرم آمریکا گرديده و چالش هاي فراواني را براي منافع اين كشور فراهم خواهد كرد.