احترام به يكديگر و نقش آن در زندگي مشترك
تلخيص مقاله "احترام به يكديگر و نقش آن در زندگي مشترك " علي حسين زاده
مقدمه
شناخت جايگاه هر يك از زن و شوهر در زندگي مشترك، حقوقي كه هر يك بر ديگري دارند،معناي احترام به همسر را مشخص مي‌سازد. در اين زمينه، كتاب‌هاي اخلاقي از جمله «محجةالبيضاء»و«جامع السعادات» و«معراج السعاده»
يكي از عوامل مهم براي همزيستي مسالمت آميز،حفظ حرمت يكديگر است. احترام به مؤمن به طور عام،زمينهاي مناسب براي سازگاري در زندگي اجتماعي است. در روايتي، امام صادق)ع)ميفرمايد:احترام مؤمن از احترام كعبه بيشتر است.
در اين تحقيق، ابتدا به تفاوت‌هاي زن ومرد اشاره، بعد به نوع احترام از زن و شوهر نسبت به يكديگر و آثار آن مي‌پردازيم.
تفاوت دنياي مرد و زن
براي آنكه به همسر خود احترام بگذاريم، ابتدا بايد روحيّات او را در نظر بگيريم.وبفهميم چه رفتاري از ما برايش نماد احترام محسوب ميشود. حالتهاي متفاوتي كه هر يك از زن و شوهر دارا هستند، نوع رفتار مورد انتظار را تعيين مي‌كند. در اين قسمت، به شيوههاي متفاوت ابراز ا حترام همسران نسبت به يكديگر اشاره ميكنيم:
1. دنياي مردان استدلالي و دنياي زنان احساسي و عاطفي است. زن بيشتر نيازهاي احساسي خود را مي‌بيند. راز صميميت ميان آنان اين است كه همديگر را درك كنند و اين تفاوت در ديدگاه را بپذيرند.
2. مردان به هنگام سختي دوست دارند به درون خود بروند و مشكلات را در عالم ذهن حل كنند. امّا زنان دوست دارند حرف بزنند. پس،هرگاه مرد مشكلي دارد،به او فرصت دهيم زماني را در تنهايي خودش باشد.اگرزن احساس ناراحتي کرد به او فرصت دهد یم حرف‌هايش را بزند.
3. مردان به دنبال آزادي واستقلال هستند. همسران نبايد در زندگي حسّ استقلال مردان را از بين ببرند. پس،احترام به آنان در دادن حق تصميمگيري و حق نظارت به آنان تحقق پيدا مي‌كند
4. به نکات ریز توجه كنيد كه بسیارتأثيردر به حساب آوردن همسر دارد. آنگاه كه همسرتان با شما حرف ميزند، بسيار مليح در چشمانش نگاه كنيد وعبوس نباشيد وهميشه خنده برلب داشته باشيد. خنده،تلخي زندگي را شيرين مي‌كند.
5. به او اجازه فعاليت دهيد و تا كاري که مخلّ به زندگي مشترك نيست،از آن منع نكنيد. پاي همسر را از خانه پدرش نبريد.اواين برخورد را توهين بزرگي به خود تلقي مي‌كند. به خصوص در زمان بارداري، به مادران خود نياز فراوان دارند.
6. هرگز همسر خود را با ديگران مقايسه نكنيم.اين رفتار به رابطه حسنه ميان همسران آسيب وارد مي‌كند. شما ميتوانيد در مواقع ضروري او رابا خودش و گذشته اومقايسه نماييد اين كار،بر حرمت او ميافزايد.
الف. احترام زن و شوهر نسبت به يكديگر
نمونه‌هايي از احترام همسران به يكديگر عبارت است از:
1. تقسيم كار
زندگي از كارهاي بيرون و درون منزل تركيب شده است وبهترين شيوة تقسيم كار از ديدگاه اسلام اين است كه مرد كارهاي خارج از منزل و زن كارهاي درون آن را متكفل شوند. امام باق(ع)ميفرمايد:علی(ع)وفاطمه(س)از رسول خدا(ص)دربارة خدمت در زندگي مشترك تقاضاي تقسيم كار كردند. پس حضرت فرمودند: فاطمه(س)كارهاي درون خانه وعل(ع) كارهاي بيرون خانه را انجام دهند.
2. ناديده گرفتن خطاها
زنان لازم است آنجا كه خودشان خطايي را مرتكب شدهاند و يا جايي كه شوهرشان رفتار اشتباهي از خود نشان داده است، براي همدلي پيش قدم شوند. امام صادق(ع)ميفرمايد:بهترين زنان شما زني است كه اگر غضب كرد يا از سوي شوهر مورد غضب قرار گرفت، به شوهرش بگويد: خواب به چشمان من نميآيد، مگر اينكه تو از من راضي شوي، حتي جايي كه رفتار مرد باعث بحث ميانشان شده است.
3. دوري از خشونت
شخصيّت زن به قدري لطيف است كه حتّي در صورتي كه نقصي در رفتارهايش باشد، عمدتاً نميتوان در برابر او خشونت روا داشت
براي اينكه دچار رفتار خشونتآميز نشويم، بايد به اين نكته بينديشيم كه ما از برخوردهاي خشونتآميز ديگران در برابر خودمان ناخرسنديم.
ب. احترام همسر نسبت به زن
نمونه‌هايي از احترام همسر نسبت به زن عبارت است از :
1. گوش دادن فعّال
رفتارها به صورت كليشهاي درهمه جا تكريم محسوب نمي‌شود.گاهي سكوت در برابر يك نفر،تكريم است و گاهي با اوهم صحبت شدن تكريم به حساب ميآيد. پس نميتوان به طور مطلق گفت: سكوت كردن يا سخن گفتن، كدام نشانه تكريم است. هر يك در جايگاه خودش ميتواند نشانه احترام باشد.
در برخورد با زن مرد بايد تكريم متناسب با روحيات او را در نظر بگيرد و آن را به جا آورد. امام باق(ع)ميفرمايد:هر كس همسري برميگزيند، بايد او را تكريم كند. همانا زنان شما دلربا هستند هركس با آنان ازدواج كرد، نبايد آنان را ضايع كند
2. توجه به خواسته زن
در زندگي مشترك، به دليل اجتماعي بودن خانواده،ضرورت دارد كه افراد به خواستههاي يكديگراحترام بگذارند.امام صادق(ع)از پيامبراكرم(ص)نقل مي‌كند كه حضرت فرمود:مؤمن مطابق ميل خانواده‌اش غذا ميخورد و منافق خانواده‌اش مطابق با ميل او غذا ميخورند.
در نظر گرفتن ميل و خواسته كساني كه زير مجموعه مديريتي يك فرد به حساب ميآيند، احترام به آنان تلقّي ميشود و اسلام اين نوع تكريم و احترام را مطلوب دانسته و از نشانههاي مؤمن برشمرده است. امير المؤمنين(ع)در زمينه مراعات اين مسئله ميفرمايند:َسود و زيان زنان دراختيار مردان است. به درستي كه آنان امانت خدا نزد شما هستند. پس به آنان ضرر وارد نسازيد واز روي ظلم، آنان را محبوس نكنيد.
ج. احترام زن نسبت به شوهر
براي احترام زن نسبت به شوهر نيز نمونه‌هايي است كه به برخي از آنان اشاره ميكنيم:
1. پذيرش مديريت شوهر
امير مؤمنان(ع)ميفرمايد: مردان از زمين خلق شدهاند و همانا اهتمام آنان در زمين است و زنان از مردان آفريده شده و همانا اهتمام آنان در مردان است. پس اي مردان، زنانتان را حفظ كنيد. اين روايت نشان مي‌دهد حركت مردان به سوي جمع‌آوري املاك و توجه آنان به كار و تلاش، براي پيدا كردن ثروت بيشتر، امري طبيعي است. البته نبايد افراط كنند و ساير وظايف خود را ناديده انگارند. از سوي ديگر، زن همة همّ خود را صرف مرد مي‌كند؛ چون از او آفريده شده‌است. اين اهتمام عمدتاً در دلربايي و دلبري مرد است و روابط جنسي در اغلب موارد، پس از دلربايي شكل مي‌گيرد. به همين دليل، زنان نسبت به مردان اهتمام ويژه دارند. در حالي كه، بايد اهتمامشان را محدود كرد تا فسادي به وجود نيايد.
2. استقبال و همراهي
وقتي مرد وارد منزل ميشود. زن به استقبال او برود و وقتي از خانه خارج ميشود او را همراهي كند.امام باقر(ع)ميفرمايد: «مردي نزد رسول خدا(ص)آمد و عرض كرد: همسري دارم كه وقتي وارد منزل ميشوم، به پيشواز من ميآيد و وقتي از خانه خارج ميشوم مرا مشايعت و همراهي مي‌كند. حضرت رسول(ص)فرمودند:به درستي كه خداوند را كارگزارني است و اين زن از كارگزاران خدا است كه نيمي از اجر وپاداش شهيد را با اين كار به دست ميآورد
بعضی ازپيامدهاي برخورد احترامآميز با همسر
1. بهره مندي اُخروي
مؤمن به اين دليل كه از زيركي و حكمت برخوردار است، تلاش مي‌كند رفتارهايي را انجام دهد كه در عين آساني از پاداش بالايي برخوردار باشد. امام صادق(ع)ميفرمايد: هيچ زني نيست كه شوهرش را يك بار آب دهد، مگر اينكه اين رفتار براي او از عبادت يك سال كه روزهايش روزه و شبهايش به شب زنده داري مشغول باشد، بهتر است و خداوند به عوض هر بار كه شوهرش را آب مي‌دهد، شهري در بهشت براي او بنا مي‌كند و شصت گناه از او ميآمرزد
2. بهرهمندي دنيوي
نه تنها با چنين احساني انسان از نعمتهاي اُخروي بهرهمند ميشود، بلكه در همين دنيا نيز از بركاتي برخوردار ميگرددامام صادق(ع)ميفرمايد: كسي كه خوب به اهل خود نيكي كند، خداوند عمر او را افزايش مي‌دهد
نتيجه‌گيري
توجه به حفظ حرمت زن و شوهر در برخورد با يكديگر و نگه داشتن حريم هر يك توسط ديگري از مهم ترين عوامل زندگي مشترك سالم و با نشاط است. براي رسيدن به اين مهم، اولين شرط ، شناخت صحيح طرفین از يكديگر است. بایدبتوانند به خوبي همديگر را درك كنند و پيام رفتار و گفتار او را درست دريافت نمايند. آگاهي از آثار و بركات احترام زن و شوهر نسبت به يكديگر، انگيزه انجام رفتارهاي حاكي از احترام را در ميان آنان افزايش مي‌دهد.
براي ديدن اصل مقاله به فصلنامه علمي تخصصي معرفت اخلاقي شماره 5 مراجعه فرمائيد.
ارسال کردن دیدگاه جدید