حضرت آیت الله جوادی آملی گفت: علم شهودی قوی تر از علم حصولی است،‌‌ این که خودمان را درک می کنیم،‌ گرسنگی و سیری و درد و درمان خود را درک می کنیم علم شهودی است،‌ ما شب روز با علم حضوری (شهودی) زندگی می کنیم،‌ علم شهودی شک بردار نیست و دندان درد با درد دست مشتبه نمی شود.

 

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حضرت آیت الله عبدالله جوادی آملی امروز در جمع علما و روحانیان حوزه علمیه در مسجد اعظم قم به ادامه تفسیر سوره مبارکه قصص پرداخت.

 

این استاد تفسیر حوزه علمیه با اشاره به این که دختر حضرت شعیب علیه السلام از کجا فهمید که موسی سلام الله علیه قوی و امین است، گفت: کسی که از علم و حکمت الهی برخوردار است آثار حکمت و علم در روش و منش و گفتار او پیداست و دختران شعیب علیه السلام هم تربیت شده بیت وحی و نبوت هستند و بر اساس «إتقوا فراسة المؤمن فإنه ینظر بنور الله» از فتانت برتری برخوردارند، وجود مبارک موسی علیه السلام در عین این که سعی کرد مسأله حجاب و عفت،‌ پرهیز از اختلاط با نامحرم و مسأله نوبت محفوظ بماند،‌ با رعایت همه اینها در سریع ترین وقت نیاز دختران شعیب را برطرف کرد و دیگر با آنها حرف نزد و رفت در کناری زیر سایه ای نشست و با خدا مناجات کرد «رَبِّ إِنِّی لِما أَنْزَلْتَ إِلَیَّ مِنْ خَیْرٍفَقِیر»، این نشان می دهد که او گذشته از قدرت بدنی، از قداست روحی هم برخوردار است لذا دختر شعیب علیه السلام در نزد پدر از او به عنوان قوی امین یاد می کند.

 

این استاد عالی حوزه علمیه قم با اشاره به داستان حضرت موسی با حضرت خضر علیهماالسلام، گفت: سه جریان بین این دو پیامبر الهی واقع شد که هر سه تای آن برای وجود مبارک موسی سلام الله علیه به تنهایی هم اتفاق افتاده بود،‌ جریان اول که مربوط به سوراخ کردن کشتی و اعتراض حضرت موسی بود،‌ صندوقچه حامل موسی هم به دریای روان نیل فرستاده شد و سالم برگشت،‌ در جریان کشتن آن جوان هم خود موسی علیه السلام به آن قبطی ضربه ای زد «فقضی علیه» و او را کشت، در بنای آن دیوار هم که از اجرت نگرفتن خضر علیه السلام سؤال کرد،‌ خود بدون گرفتن اجرت از دختران شعیب علیه السلام برای آنها آب کشید.

 

حضرت آیت الله جوادی آملی با اشاره به آیه شریفه «رَبِّ إِنِّی لِماأَنْزَلْتَ إِلَیَّ مِنْ خَیْرٍفَقِیر» خاطر نشان کرد: لابد روایات ذیل آیه را حتما ملاحظه می فرمایید،‌ قدر متیقن از «خیر» در اینجا مسأله مال است، ‌امام باقر سلام الله علیه می فرماید موسی علیه السلام در این سه مورد درباره غذا سخن گفته است،‌ اول آنجا که فرمود «آتِنا غَداءَنا لَقَدْ لَقِینا مِنْ سَفَرِنا هذا نَصَباً»، مورد دوم به حضرت خضر علیه السلام فرمود چرا برای این مردم بدون اجرت کار می کنی،‌ مزدی بگیر تا گرسنگی ما حل شود،‌ مورد سوم هم همین آیه است.

 

حضرت آیت الله جوادی آملی با اشاره به روایات جلد 17 کتاب وسائل الشیعة باب 66 با عنوان «کراهة الاجارة الانسان نفسه و عدم تحریمها» گفت: چون هم روایات تجویز داریم و هم روایات منع، لذا روایات ناهیه حمل بر کراهت می شود؛ بنا بر این کارکردن در اسلام بسیار خوب است اما نسبت به اجیر و مزدور شدن برای دیگران تشویق نشده است.

 

این استاد عالی حوزه علمیه قم در تفسیر آیه شریفه «فَلَمّا قَضَىَ مُوسَى الأجَلَ وَ سَارَ بِأَهْلِهِ آنَسَ مِن جَانِبِ الطّورِ نَاراً قَالَ لأهْلِهِ امْکُثُوَاْ إِنّیَ آنَسْتُ نَاراً لّعَلّیَ آتِیکُمْ مّنْهَا بِخَبَرٍ أَوْ جَذْوَةٍ مّنَ النّارِ لَعَلّکُمْ تَصْطَلُونَ» خاطرنشان کرد: این موضوع مربوط به مقطع چهارم از سیره زندگی حضرت موسی علیه السلام است،‌ دوران شیرخوارگی، بیرون آمدن از خانه فرعون و آن حادثه،‌ بیرون آمدن از مصر و حرکت به سوی شرق مصر و آمدن نزد حضرت شعیب مراحل سه گانه ای بود که گذشت و اکنون موسی علیه السلام با خانواده اش از شرق مصر به طرف مصر در حرکت است.

 

مفسر برجسته قرآن کریم با اشاره به آیه شریفه «فَلَمَّا أَتاها نُودِیَ مِنْ شاطِئِ الْوادِ الْأَیْمَنِ فِی الْبُقْعَةِ الْمُبارَکَةِ مِنَ الشَّجَرَةِ أَنْ یا مُوسى‏ إِنِّی أَنَا اللَّهُ رَبُّ الْعالَمِینَ» بیان داشت: این اتفاق در بقعه با برکت بود، ‌در این مکان درختی بود،‌ از این درخت شنید یعنی این درخت حجاب شد بدون این که درخت سخنی بگوید، می توان گفت وحی از وراء حجاب با این موضوع تطبیق می کند.

 

وی ادامه داد: ترسیم کنید سرزمین با برکتی باشد،‌ دره ای هم باشد (وادی) این دره دو جانب دارد،‌ وقتی سخن از دره و وادی شد باید مطرح شود سمت راست مراد است یا چپ که فرمود طرف راست،‌ ایمن وصف شاطئ است نه وادی یعنی «شاطئ الایمن من الوادی» طرف راست این دره.

 

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به ندای الهی گفت: این صدا شک بردار نیست، علم شهودی قوی تر از علم حصولی است،‌ ما غرق در علم شهودی هستیم،‌ این که خودمان را درک می کنیم،‌ گرسنگی و سیری و درد و درمان خود را درک می کنیم علم شهودی است، اما اگر بخواهیم به طبیب بگوییم دردی داریم،‌ مفاهیم و الفاظی را انتخاب می کنیم و این مفاهیم را با آن الفاظ به طبیب منتقل می کنیم و طبیب علم حصولی پیدا می کند که ما درد داریم اما خودمان با علم شهودی درد را درک می کنیم،‌ ما شب روز با علم حضوری (شهودی) زندگی می کنیم،‌ علم شهودی شک بردار نیست کسی که دندان درد دارد شک نمی کند که دندانش درد می کند یا دستش.

 

وی ادامه داد: علم شهودی تصور و تصدیق و قضیه ندارد، اینها مربوط به علم حصولی است،‌ از همه اینها قوی تر آن وقتی است که یک ولی از اولیای الهی کلام خدا را می شنود (‌از درون می شنود نه از بیرون) لذا وجود مبارک موسای کلیم علیه السلام از شش جهت می شنید یا موسی، ‌این طور نبود که علم حصولی باشد که از راه گوش بشنود، ‌اگر این گوش بسته بود هم می شنید، در روایت دارد که در جواب این پرسش که انبیا از کجا می فهمند آنچه شنیده اند وحی الهی است فرمودند «ذلک یوفق له» این با وفق با حقیقت است و تردید پذیر نیست.

 

حضرت آیت الله جوادی آملی ابراز داشت: موسی علیه السلام این صدا را شنید و این صدایی نبود که کسی را مدهوش کند،‌ این صدا آرام بخش است، در جریان طور هم که هراسی برای او پیش آمد از ناحیه این کلام آرام بخش نبود بلکه مربوط به قصه عصا و مار بود،‌ بارها آن حضرت با خدا گفتگو و مناجات کرد و کلام او را شنید «و کلم الله موسی تکلیما» و هیچ کدام از آنها صعقه را به همراه نداشت اما وقتی عرض می کند «رب أرنی أنظر إلیک» آن قوس و قدرت بالا را طلب می کند که بخواهد خدا را مشاهده کند، آن گاه تجلی می شود و در آن صعقه و مدهوشی بالاخره مطالبی برای وجود مبارک موسای کلیم علیه السلام به قدر قوه بشریه روشن می شود که به برکت آن صعقه و به عنایت موسای کلیم کوه متلاشی می شود نه این که در اثر متلاشی شدن کوه موسی صعقه پیدا کرده باشد، این انسان کامل است که کوه را متلاشی می کند.

 

مفسر برجسته قرآن کریم با اشاره به این عبارت آیه شریفه ‌«إنی أنا الله رب العالمین» ابراز داشت: در بحث های قبل گذشت که امام صادق علیه السلام فرمود انسان اول باید خدا را بشناسد بعد، از ذات او پی به صفت ببرد چون انسان نسبت به موجود حاضر اول خودش را می شناسد بعد به اوصافش پی می برد مثل برادران یوسف که گفتند تو یوسفی تو که می بینیم و مشهود مایی یوسفی،‌ وجود مبارک امام صادق علیه السلام از این آیه استفاده کرد و فرمود باید اول خدا را دید بعد گفت تو رب العالمین و الله هستی.

 

وی ادامه داد: اینجا هم وجود مبارک موسای کلیم در اثر کلام الهی شنید که خدا می فرماید مرا که می بینی (حالا چگونه دید مطلب دیگری است) من خدایم نه اینکه خدا منم،‌ این را نباید از زمخشری و ابن هشام و اینها پرسید که چرا گاهی «أنا» مقدم و «الله» مؤخر و گاهی بر عکس است،‌ «إنی أنا الله» یعنی مرا که می بینی الله هستم، نه اینکه الله منم تا آن الله را که شنیده ای بر من تطبیق کنی!

 

حضرت آیت الله جوادی آملی ابراز داشت: این لطیفه را فقط وجود مبارک امام صادق باید باشد تا استفاده کند که فرمود خدایی را که حاضر است با چیز دیگر نشناسید،‌ سیدنا الاستاد در «رسالة الولایة» و «المیزان» این حدیث نورانی را نقل کرد و فرمود از غرر احادیث ما است، فرمود معرفت شاهد قبل از معرفت اسماء و صفات اوست،‌ نگوییم الله و رب العالمین اوست بگوییم این که می بینیم این رب العالمین و الله است