آیا انتقال محل برگزاری نشست مخالفان اسد از ترکیه به قطر نشانه کنار کشیدن ترکیه از این بازی دو سر باخت است یا آنکه شاهد شکل گیری مثلثی از شکست برای سیاستهای خصمانه عثمانی های جدید برای بلاد شام هستیم.

ترکیه با 822 کیلومتر مرز مشترک ، یکی از طولانی ترین مرزها را با سوریه دارد، همین مسئله سبب شده است تا به یکی از بزرگترین پناهگاه های آوارگان سوری تبدیل شود.

با وجود آنکه تقریبا تمام مراکز پژوهشی در منطقه خاورمیانه به نوعی متد اردوغانی ـ ترکی را برای صدور راهبردهای حکومتی به کشورهای عربی مورد بررسی قرار داده اند، اما ظاهرا این الگو چندان در ساختار سیاسی یا به تعبیر تغییر ساختار سیاسی در سوریه کارساز نبوده است.
به گفته طرفداران رویکرد اردوغانی، نخست وزیر ترکیه یکی از بیشترین فرصتها را در میان همتایان خود در جهان در اختیار رئیس جمهور سوریه قرار داده و از وی خواست تا اصلاحات سیاسی در کشور به انجام برساند.

در مقابل، مخالفان اردوغان بر این باورند که وی هم اکنون نقش گماشته و کارمند واشنگتن و سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا(سیا) را در بحران سوریه ایفا کرده و برنامه های این ابرقدرت را در رابطه با سوریه به اجرا می گذارد.

صرف نظر از اینکه، کدام یک از این دو گفتار به واقعیت نزدیکتر باشد، در این حقیقت که اردوغان به دنبال زنده کردن مجدد سلطنت عثمانی بر خاورمیانه است، شکی نیست.

به گفته تحلیلگران، ترکیه سرخورده از عدم راه یافتن به اتحادیه اروپا سودای رهبری جهان اسلام را در سر دارد و در این راه از هیچ تلاش سیاسی، نظامی و اقتصادی هم فروگذار نمی کند.

برای آنکارا که هم اکنون بر موج موسوم به بهار عربی سوار شده و تلاش می کند تا یکه تاز این صحنه باشد فرقی نمی کند که  حفظ این برتری از طریق حملات لفظی به اسرائیل انجام شود یا کمک به نظامیان برای سرنگونی یکی از مهمترین دشمن اسرائیل یعنی بشار اسد صورت پذیرد.

ترکها که سالیان درازی است خود را برترین کشور خاورمیانه می دانند، تلاش می کنند بار دیگر امپراطوری خود را نه با شکست دادن حکومت خلفای اسلامی، بلکه بر ویرانه های حکومتهای مادام العمر عربی بنا نهند.

به اعتقاد برخی از تحلیلگران، همین مسئله سبب شد تا گامهای عجولانه ای را برداشته و به دامی بیفتند که بقیه رقبا برایشان در سوریه پهن کرده بودند و در باتلاقی گرفتار شوند که خروج از آن به آسانی ورود به آن نیست.

یکی از این دامها در مجبور کردن هواپیمای مسافربری که از مسکو عازم دمشق بود به فرود در خاک ترکیه به وقوع پیوست و اطلاعات غلط ارائه شده به سازمانهای اطلاعاتی ترکیه سبب شد تا ظرف 24 ساعت چهار اظهار نظر مختلف در رابطه با محموله این هواپیما از سوی مسئولین ترک اعلام شود، ابتدا رسانه ها به نقل از یک سخنگوی دولتی تاکید کردند که هواپیما حامل دستگاه های مراقبت و پارازیت بوده است، سپس چند ساعت بعد یعنی بامداد فرود هواپیما خبر دادند که بخش های تشکیل دهنده موشک جزو بار هواپیما بود ، بعد از آن اردوغان شخصا تاکید کرد مهمات روسی بار این هواپیما بوده است و عصر آن روز هم خبر دادند کارشناسانی از ناتو قرار است پس از بررسی بار هواپیما، ماهیت آن را مشخص کنند.

به گفته یک پژوهشگرعراقی، اروپا برای خلاص شدن از فشار خواسته ها و اعتراضات ترکها نسبت به عدم پیوستن به  اتحادیه اروپایی، به تدریج پای آنها را به سوی شرق لغزاندند به طوری که هم اکنون گرفتاری آنها با مشکلات کشورهای خاورمیانه رؤیاهای آنها را در تبدیل شدن به یک کشور اروپایی از بین برده است.

گرفتاری که سبب شد وزیر اقتصاد ترکیه رسما اتحاد اروپا را چتر نفاق، تزویر و دروغ توصیف کند.

به اعتقاد این پژوهشگر، برای توصیف مشکلات پیش روی ترکیه همین بس که بگوییم در صورت پیروزی بشار اسد بر مخالفان به طور حتم، اسد دیگر هم پیمان و دوست آنکارا نخواهد بود و درصورت شکست دولت مرکزی نیز، ترک ها با دردسر بزرگتری به نام قدرت گرفتن کردهای سوریه و متحد شدن آنها با کردهای عراق روبرو خواهند بود.

و دست آخر اینکه آیا انتقال محل برگزاری نشست مخالفان اسد از ترکیه به قطر نشانه کنار کشیدن ترکیه از این بازی دو سر باخت است یا آنکه شاهد شکل گیری مثلثی از شکست برای سیاستهای خصمانه عثمانی های جدید برای بلاد شام هستیم.