به گزارش پايگاه اطلاع رساني آثار حضرت آيت الله مصباح يزدي، رئيس مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره) قم در همايش «سياست‌گذاري فرهنگي در جمهوري اسلامي»، در تشريح منظور از سياست‌گذاري فرهنگي گفت: رفتارهاي اجتماعي يا به صورت نسنجيده و اتفاقي شکل مي‌گيرد، و يا براساس خطوط کلي و طرحي از پيش تعيين شده است.

وي ادامه داد: خطوطي كلي كه بر اساس يک هدف و براي مجموعه‌اي از رفتارها ترسيم مي‌شود، سياست‌گذاري تلقي مي‌شود، و در عرصه هاي مختلف جاري است.

آيت الله مصباح سياست‌گذاري فرهنگي را تعيين خطوط كلي برنامه‌ريزي در بعد فرهنگي دانست و گفت: فرهنگ همان باورها و ارزش هاست، و هرجامعه اي براي پيشرفت نياز به تلاش فرهنگي و سياستگذاري در زمينه آن دارد.
وي گفت درخصوص نقش حوزه‌هاي علميه در سياست‌گذاري فرهنگي افزود: حوزه علميه مجموعه فعاليت‌هايي علمي و فرهنگي است كه محور اصلي آن را دين تشكيل مي‌دهد.
وي در تشريح نحوه ارتباط حوزه علميه و سياست‌گذاري فرهنگي گفت: همانگونه كه در سياستگذاري در هر رشته اي نياز به متخصصان آن رشته است، در سياست‌گذاري فرهنگي نيز به فرهنگيان نياز است.
علامه مصباح با اشاره به اينكه هرجامعه داراي نهادها و دستگاه‌هاي مختلفي است و برخي نهادها از اهميت بيشتري برخوردارند، افزود: نظر جوامع به نهادها يكسان نيست و اكثر جوامع مهمترين نهاد را نهاد اقتصادي مي‌دانند و بقيه نهادها را درجه دوم يا مقدمه براي اقتصاد مي‌دانند يا نهايتا ضميمه‌اي اضطراري مي‌دانند كه چون مردم آن را مي‌خواهند نمي‌توان آن را ناديده گرفت.
عضو خبرگان رهبري ادامه داد: اما انقلاب اسلامي با پيدايش خود يك تفكر جديد را مطرح كرد و آن اهميت دادن به فرهنگ و آن هم فرهنگ به معناي خاص يعني فرهنگ اسلامي است.
وي با اشاره به اينكه اصل فعاليت‌هاي انساني را فرهنگ جامعه تشكيل مي‌دهد و هر جامعه با باورها و ارزش‌هايش شناخته مي‌شود، اظهار داشت: اين فرهنگ مرز جغرافيايي نمي‌شناسد و مرزها تنها امور اعتباري هستند.
علامه مصباح يزدي با اشاره به اين‌كه اساس انقلاب اسلامي، فرهنگ اسلامي است، اظهار داشت: همين امر نظام اسلامي را از ساير نظام‌هاي موجود، حتي در كشورهاي اسلامي متمايز مي كند.
وي با رد تفسيري از فرهنگ که معناي آن را بسط داده و به موسيقي و حركات موزون نيز سرايت مي‌دهد، ادامه داد: فرهنگ به معنايي كه ما معتقديم، يعني باورهاي و ارزشهاي اسلامي و احكام آن، به عنوان مهمترين نهاد، بلكه روح نظام، تلقي مي‌شود و منظور از فرهنگ در سياست‌گذاري فرهنگي همان فرهنگ اسلامي است.
علامه مصباح يزدي گفت: با اين بيان مشخص مي شود بين حوزه علميه و سياست‌گذاري فرهنگي در نظام ارتباط منطقي و معقولي برقرار است، چرا كه براي سياست‌گذاري فرهنگي بايد دين‌شناسان و عالمان دين ايفاي نقش كنند.
وي ادامه داد: البته براي اجراي سياستگذاري‌ها به رشته‌هايي مانند مديريت و روان‌شناسي باليني كه جنبه ابزاري و کاربردي دارند نياز است، اما سياست‌گذاري همان خطوط كلي و مرحله قبل از اجراست.
علامه مصباح يزدي با اشاره به به آسيب‌هاي ناشي از عدم ايفاي نقش كامل حوزويان در سياست‌گذاري‌هاي فرهنگي كشور در طول 32 سال گذشته گفت: براي اين منظور ابتدا بايد از دورن حوزه آسيب‌ها را بررسي كنيم و اولين آسيب اين است كه حوزه براي ورود به سياست‌گذاري آمادگي كامل نداشته است و چه بسا هنوز هم به حد مطلوب آمادگي نرسيده است.
استاد اخلاق حوزه علميه با اذعان به اين‌که در طول اين 32 سال كارهاي خوبي در جهت آمادگي براي سياست‌گذاري شروع شده و حتي تأسيس اين مؤسسه نيز در همين راستا بوده است، اما بر اين نکته تأکيد کرد که هنوز حوزه به آمادگي كامل در اين زمينه نرسيده است.
وي آسيب دوم را که موجب عدم ايفاي نقش حوزه علميه در سياست‌گذاري فرهنگي کشور شده، عدم هماهنگي فکري ميان تصميم‌گيران و حوزه‌هاي علميه دانست و آن را مهمتر از مشكل قبلي شمرد.
علامه مصباح با اشاره به وجود رابطه ارگانيك بين همه نهادهاي جامعه و تأثير و تأثر فعاليت‌ها در يكديگر گفت: براي رسيدن جامعه به وضع مطلوب بايد همه نهادها با يكديگر هماهنگي و وحدت هدف داشته، در سياست‌ها و برنامه‌هاي كلي وحدت داشته باشند، وگرنه كارها ثمربخش نخواهد بود.
وي در توضيح اين آسيب ادامه داد: پس از انقلاب مسئولاني بر سركار آمدند كه عمدتاً تفكر سكولار داشتند و حتي برخي درجهت حذف نماد ديني بودن نظام، كه همان ولايت فقيه است نيز برآمدند.
اين استاد اخلاق حوزه علميه افزود: حتي افرادي كه در جامعه كارهاي زيادي انجام دادند صراحتاً اعلام كردند ما امام(ره) را مي‌خواستيم تا شاه را بيرون كند، وگرنه با تفكر امام(ره) كاري نداشتيم! و اين نوع تفكر در نسل سوم نيز كمابيش وجود دارد، اما برخي گستاخ بودند و صريحا موضع خود را گفتند و برخي منافقانه عمل كردند.
وي ادامه داد: از طرفي دشمنان خارجي نيز با تحريك و پرورش افرادي كه به دين و ولايت فقيه اعتقاد ندارند در جهت براندازي نظام برآمدند، و در سال 88 گمان كردند كه زمان براندازي نظام فرا رسيده است.
علامه مصباح يزدي ادامه داد: مشكل اصلي در سياست‌گذاري فرهنگي عبارتند از: دشمنان خارجي پشتيبان تفکر سكولار، و عوامل داخلي كه به ولايت فقيه اعتقاد ندارند.
وي ادامه داد: اولين وظيفه‌اي كه مستقيما بر عهده حوزه‌هاي علميه است آماده شدن براي سياست‌گذاري فرهنگي است که مستلزم كسب معلومات كافي، بينش سياسي‌- اجتماعي يا بصيرت، و رشد اخلاقي است.
گفتني است همايش «سياست‌گذاري فرهنگي در نظام جمهوري اسلامي» اول ارديبهشت ماه سال جاري از سوي معاونت پژوهش مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره) در سالن همايش‌هاي اين مؤسسه برگزار شد.