موسسه مطالعات راهبردي رند در آمريكا در تازه ترين تحليل خود از دورنماي تقابل راهبردي ايران و آمريكا موثرترين راه براي متوقف شدن برنامه هسته اي ايران و كاهش تهديد ايران عليه اسرائيل را روي كار آمدن جنبش سبز (فتنه گران) در ايران دانست.

داليا داساكايه (Dalia dassa kaye) در مقاله اي كه روز يكشنبه 16 بهمن 1390 (5 فوريه 2011) در پايگاه اينترنتي اين موسسه منتشر شد، نوشته است: «تلقي اسرائيل از خطر ايران تا حدودي برخاسته از گسترش توانمندي هاي موشكي اين كشور و پيشرفت هاي هسته اي آن است. به نظر مقامات اسرائيل، نفوذ منطقه اي ايران در حال افزايش است و اين مسئله بسيار مهم است. اين در حالي است كه منافع اصلي اسرائيل در حال ضعيف شدن و ثبات آن در مناطق اطرافش در حال تهديد شدن است. سران اسرائيل نگران آن هستند كه اگر ايران به توان تسليحات هسته اي دست پيدا كند، نفوذ و قدرت تهران افزايش خواهد يافت و در نتيجه قابليت مانور سياسي و نظامي آمريكا و اسرائيل در منطقه به شدت كاهش مي يابد».

داساكايه ادامه مي دهد: «قيام هاي عربي در سال 2011 سبب تشديد نگراني هاي اسرائيل شده است گرچه اين رويدادها سبب شده است آسيب پذيري ها و محدوديت هاي جديدي براي نفوذ و قدرت ايران در منطقه به وجود بيايد. چشم انداز جديد منطقه اي سبب تقويت نگراني اسرائيل درباره نفوذ مستمر ايران در حوزه هاي مورد مناقشه ايران و اسرائيل يعني لبنان و غزه شده است و در عين حال سبب شده نگرش ايران درباره افول قدرت آمريكا شدت پيدا كند».

اين پژوهشگر موسسه رند درباره واكنش اسرائيل به هسته اي شدن ايران مي نويسد: «با نگاهي به آينده متوجه مي شويم كه اگر ايران به سلاح هاي هسته اي دست پيدا كند و اگر به صورت خاص اين كشور بخواهد به قدرت نمايي آشكار مبادرت كند، احتمالا اسرائيل در موضع هسته اي خودش درباره ابهام هسته اي تجديدنظر مي كند. در عين حال ممكن است اسرائيل از آمريكا تضمين هاي امنيتي بيشتري درخواست كند. البته احتمالا آمريكا تمايل چنداني نخواهد داشت كه با اسرائيل پيمان رسمي امنيتي امضا كند زيرا اين كار سبب تضعيف اعتبار توان بازدارندگي خودش خواهد شد و آزادي عمل ديپلماتيك و نظامي اش را محدود خواهد كرد».

داساكايه درباره گزينه جنگ هم مي نويسد: «كساني كه مخالف حمله نظامي به ايران هستند معتقدند اين اقدام مي تواند سبب بروز جنگ وسيع تري در منطقه شود، بدون آنكه لزوما برنامه هسته اي ايران را متوقف كند».

داساكايه سپس تاكيد مي كند تنها راه حل بنيادين مسئله ايران روي كار آمدن سكولارهاست. وي دراين باره مي نويسد: «در اين ميان بايد به سناريوي ديگري هم توجه داشت و آن روي كار آمدن رژيم جديدي به جاي رژيم كنوني در ايران است. روي كار آمدن رژيم جديد در ايران مي تواند سبب تغيير شكل رقابت اسرائيل و ايران شود. ظهور سران متفاوتي در ايران كه نگرش هاي خصمانه كمتري درباره اسرائيل داشته باشند مي تواند سبب كاهش رقابت ميان اسرائيل و ايران شود. احتمال ظهور ايران دموكراتيك و سكولار مي تواند كاملا لزوم تداوم رقابت ميان اسرائيل و ايران را از بين ببرد».

اين محقق آمريكا اضافه مي كند: «يكي از كارهايي كه آمريكا مي تواند درباره اسرائيل و ايران انجام بدهد اين است كه از سياست هايي حمايت كند كه بر بحث هاي داخل ايران درباره تسليحاتي شدن برنامه هسته اي تاثير بگذارد. مقامات ايران لزوما قصد ندارند برنامه هسته اي اين كشور را تسليحاتي كنند. ممكن است ايران در حال دستيابي به دانش و زيرساخت هاي لازم براي ساخت سلاح هسته اي باشد اما ممكن است مقامات ايران تصميم بگيرند توان هسته اي خود را در يك سطح كمتر از ساخت عملي سلاح هسته اي حفظ كند. تصميمات مقامات ايران مبتني بر محاسبات هزينه و فايده است كه از فشارهاي آمريكا و احتمالا مشوق هاي مثبت تاثير مي گيرد».

اما وي در پايان اين نوشته باز هم ديدگاه قبلي خود را درباره ضرورت تلاش براي روي كار آمدن جنبش سبز در ايران تكرار كرده و مي نويسد: «كار ديگري كه آمريكا بايد انجام بدهد اين است كه سناريوهايي را بررسي كند و مدنظر بگيرد كه در قالب آن رژيم كنوني ايران دچار تغييرات اساسي مي شود. ظاهرا بنيادگرايان ايران پس از انتخابات رياست جمهوري سال 2009 قدرت خود را تثبيت كرده اند اما بايد توجه داشت كه نشانه هاي شكاف شديد و آسيب پذيري هاي جدي در درون رژيم ايران وجود دارد. نارضايتي گسترده مردمي و تشديد شكاف هاي داخلي از جمله مشكلات داخل ايران است. براي آينده ايران در بلندمدت يك گزينه احتمال روي كار آمدن عناصر دموكراتيك تر از قبيل عناصر جنبش سبز است. اين گزينه مي تواند به صورت چشمگيري رقابت ايران و اسرائيل و سياست هاي آمريكا را در اين خصوص تغيير بدهد. از اين رو، آمريكا نه تنها بايد بر برنامه هسته اي ايران متمركز باشد بلكه بايد توجه ويژه اي به مسائلي از قبيل نقض حقوق بشر در ايران مبذول دارد».