تلخيص مقاله نقش عزاداري محرم در خويشتن داري جنسي دانشجويان

از آغاز هبوط انسان در كرة زمين تاكنون، انسان‌ها چه براي آرامش در برابر استرس‌هاي محيطي و چه درمان پاره‌اي از بيماري‌هاي جسمي يا روحي مانند اضطراب، افسردگي، وسواس و ...، به طور انفرادي يا دسته جمعي از منابع الهي، فلسفي، روان‌شناختي و ... كمك مي‌گرفتند. در بسياري از موارد در طول تاريخ، گروه‌هايي تشكيل مي‌شد كه در مراسم ويژه‌اي و در مكاني خاص، انسان‌ها، توسل‌هاي خود را توسط افراد ويژه‌اي كه به نحوي شاخص و برتر بوده‌اند باواسطه و گاهي بي‌واسطه نشان مي‌دادند؛ حتي در عصر قبل از سنگ، شواهدي از اين‌گونه مراسم‌هاي دسته‌جمعي در تاريخ آمده است. يكي از مهم‌ترين مراسم دسته‌جمعي مذهبي در ميان بسياري از مسلمانان و حتي غيرمسلمانان، مراسم عزاداري محرم مي‌باشد.
در سال‌هاي اخير، دين به منزلة يكي از عمده‌ترين متغيرهاي مؤثر بر رفتار و حالات رواني، مورد توجه بسياري از متخصصان علوم رفتاري قرار گرفته است؛ تا جايي كه برخي دين را عامل اساسي در بهداشت فردي و اجتماعي معرفي كرده‌اند
پژوهش
پژوهش حاضر به بررسي نقش عزاداري محرم در افزايش خويشتن‌داري جنسي دانشجويان پسر دانشگاه‌هاي تهران در ‌سال تحصيلي 88-1387 با استفاده از روش نيمه‌آزمايشي مي‌پردازد. آزمودني‌هاي اين پژوهش را 104 نفر از دانشجويان پسر دانشگاه‌هاي تهران در سال 88 – 1387 تشكيل دادند كه به عنوان نمونة در دسترس انتخاب شدند. نيمي(52 نفر) از آزمودني‌ها افرادي بودند كه تصميم به شركت در مراسم عزاداري ماه محرم 1429 را داشتند و اين عمل را در دو سال پياپي نيز انجام داده بودند. در اين پژوهش، پرسش‌نامه خويشتنداري جنسي در دو مرحله به فاصلة يك ماه (ده روز قبل از ماه محرم و بيستم محرم) دربارة آزمودني‌ها اجرا شد. به منظور كنترل متغيرهاي مداخله‌گر، گروه ديگري (52 نفر) كه تصميم جدي براي شركت در مراسم عزاداري ماه محرم را نداشتند و سال‌هاي گذشته نيز به اين مراسم اعتناي خاصي نداشتند، به منزلة گروه كنترل انتخاب شدند. داده‌ها به وسيلة آزمون t وابسته و تحليل واريانس يك‌راهه تجزيه و تحليل شدند.
نتيجه گيري
نتايج نشان دادند نمرة خويشتن‌داري جنسي گروه آزمايش در پس‌آزمون در مقايسه با پيش‌آزمون به طور معناداري بيشتر بود؛ ولي اين تفاوت معنادار در گروه كنترل مشاهده نشد.
در تبيين تأثير شركت در مراسم عزاداري محرم بر افزايش خويشتن‌داري جنسي دانشجويان، بايد گفت كه در مراسم عزاداري محرم توجه به يكي از معاني عميق هستي يعني وجود مقدس امام سوم شيعيان‌ و ذكر مصايب و صبر و خويشتن‌داري ايشان در برابر ناملايمات و سختي‌ها و ... صورت مي‌پذيرد كه اين امر مي‌تواند عامل بازدارنده‌اي در برابر انجام رفتارهاي ضد معنوي مانند رفتارهاي جنسي غيرخويشتن‌دارانه قلمداد گردد؛ زيرا براساس تحقيقات هولدر و ديگران (2000)، معنويت يك عامل محافظت‌كننده نوجوانان براي مقاومت در برابر رفتارهاي پرخطر و تسليم شدن به فشارهاي منفي جنس مخالف مي‌باشد. همچنين در اين زمينه بك و همكاران (1991) معتقدند افرادي كه باورها و ارزش‌هاي قوي معنوي را حفظ كرده‌اند، داراي قوة تميز بيشتري در موضوع رفتار جنسي هستند
در مجموع، نتيجة بدست‌آمده در تحقيق حاضر، هم‌جهت با نتايج تحقيقات هولدر و همكاران (2000) است كه معنويت را يك عامل محافظت‌كننده نوجوانان براي مقاومت در برابر رفتارهاي پر خطر و تسليم شدن دربرابر فشارهاي منفي جنس مخالف مي‌داند. همچنين اين نتيجه با نتيجة تحقيق بك و همكاران (1991) كه معتقدند افرادي كه باورها و ارزش‌هاي قوي معنوي را حفظ كرده‌اند، داراي قوة تميز بيشتري در موضوع رفتار جنسي هستند، همسان است.
محدوديت‌ها و پيشنهادها
از آنجا كه اين تحقيق از نوع نيمه‌تجربي بود، داراي مشكلات خاص خود بود. متغيرهاي كنترل‌نشده‌اي وجود داشت كه بر اجراي اين تحقيق اثر ‌گذاشت. كمبود منابع و پژوهش‌هاي انجام‌شده در اين زمينه، از ديگر مشكلات اين تحقيق بود. حساسيت‌زا بودن موضوع تحقيق، يعني خويشتن‌داري جنسي و مقاومت‌ها و عدم همكاري دانشجويان از جمله مشكلات اين تحقيق بود. با توجه به مذكر بودن گروه نمونه، نتايج قابل تعميم به جنس مؤنث نمي‌باشد. پيشنهاد مي‌شود تحقيق مشابه‌اي دربارة دانشجويان دختر نيز انجام شود. همچنين پيشنهاد مي‌شود در زمينة آثار روان‌شناختي عزاداري محرم، و مطالعات تطبيقي و بومي‌سازي بر روي مفاهيم معنويت، عزاداري مذهبي، خويشتن‌داري جنسي و ... انجام شود .
براي مشاهده متن كامل مقاله به فصل نامه روان شناسي و دين شماره اول ، بهار 1389 مراجعه فرماييد .