کشور بحرین در همسایگی ایران، عربستان سعودی، قطر و امارات متحده عربی قرار دارد. این کشور از مجموعه ۳۲ جزیره بزرگ و کوچک تشکیل شده و به صورت مجمع‌الجزایری در جنوب خلیج فارس می‌باشد. پایتخت و بزرگ‌ترین شهر این کشور منامه نام دارد. زبان رسمی این کشور عربی است و استفاده از زبان‌های انگلیسی، فارسی و اردو هم بسیار رایج است. بحرین به پنج استان بخش شده و تا ۳ ژوئیه ۲۰۰۲ (میلادی) دارای ۱۴ شهر بوده‌است. و نظام حکومتی آن پادشاهی می‌باشد.

تاریخچه
در گذشته به منطقه ساحلی جنوب خلیج فارس حد فاصل بصره تا بحرین امروزی، که شامل منطقه احسا، در عربستان، نیز بود، بحرین گفته می‌شد. بحرین مدتی در زمان ساسانیان در قلمرو ایران بود. پرتغالی‌ها بر اساس برنامه‌های استعماری و سلطه‌جویانه‌ی خود طی سال‌های ۱۵۲۲ تا ۱۶۰۲ بر این منطقه سیطره داشتند. در سال ۱۶۰۲ میلادی، پس از اخراج پرتغالی‌ها توسط دولت صفوی از خلیج فارس، جزیره بحرین به دست دولت صفوی افتاد و تقریبا سلطه ایران مجددا بر آن تا سال ۱۷۸۳ میلادی ادامه داشت. از سال ۱۷۸۳، بحرین به دست خاندان آل خلیفه که از اعراب شبه‌جزیره عربستان بودند، افتاد که از قرن نوزدهم تا سال ۱۹۷۱ تحت‌الحمایه انگلیس بودند. با این حال، در دوران قاجار و پهلوی، ایران هنوز مدعی مالکیت بر بحرین بود تا آنکه در سال ۱۹۷۱، پس از میانجی‌گری سازمان ملل و همزمان با اعلان استقلال بحرین از انگلیس، ایران ادعای حاکمیت بر بحرین را کنار گذاشت.

سیاست
پادشاه بحرین شیخ حمد بن عیسی آل خلیفه است که از سال ۱۹۹۹ تاکنون حاکم این جزیره است. حکومت بحرین در سال ۲۰۰۲ از امیرنشین به پادشاهی تغییر نام داد. در بحرین حدود ۱۵ حزب سیاسی شامل احزاب مذهبی، لیبرال، چپ و بعثی وجود دارد.
برجسته‌ترین حزب سیاسی شیعه جمعیت وفاق ملی اسلامی است که دکتر سعید شهابی از بنیانگذاران آن است. احزاب دیگر شیعه شامل حزب عمل اسلامی و حزب الرساله می‌باشند. سایر احزاب در این کشور عبارت است از: حرکت حق حزبی است که از جمعیت وفاق ملی اسلامی انشقاق یافته‌است. جمعیت عمل وطنی دیمکراسی که یک حزب چپ لیبرال است. جمعیت أصالت إسلامی این حزب سلفی هست. جمعیت منبر إٍسلامی که از إخوان مسلمین در بحرین نشات گرفته است. العداله الوطنیه، حزب اهل تسنن است. جمعیت منبر دیمکراسی تقدمی از جهت سیاست خارجی این کشور یکی از اعضای اتحادیه عرب و شورای هم‌کاری خلیج فارس است.
عربستان همواره نگاهی اقماری به بحرین داشته و درصدد تأثیرگذاری بر مناسبات داخلی این کشور بوده‌است.
روابط بحرین و آمریکا از سال ۱۹۹۲ و با توسعه صنعت نفت این کشور آغاز شد، و در سال ۱۹۹۸ این کشورمرکز فرماندهی ناوهای آمریکایی در خلیج فارس شد. سال ۲۰۰۱ نقطه اوج روابط منامه و واشنگتن است. در این سال، رئیس جمهور وقت آمریکا بحرین را به عنوان یکی از متحدان استراتژیک خود اعلام کرد.
روابط بحرین با بریتانیا به قرن هفدهم میلادی و زمان قیمومت بریتانیا بر این کشور باز می‌گردد. امروزه نیز مقامات بریتانیایی تعیین کننده سیاست خارجی و برخی از سیاست‌های داخلی در این کشور بوده‌اند، هم اکنون نیز در ادارات و سازمان‌های دولتی از حضور مشاوران بریتانیایی استفاده می‌شود.
مرکز ناوگان پنجم نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا در کشور بحرین قرار دارد.

اقتصاد
بحرین کشور ثروتمندی نیست و حتی بخشی از انرژی آن توسط عربستان تأمین می‌شود. این دو کشور با یک پل ۲۵ کیلومتری که به نام پل فهد از سال ۱۹۸۶ به یکدیگر متصل می‌شوند.
امروزه، اقتصاد کشور بحرین از طریق بانک‌داری، هواپیمایی موفق و خدمات فرودگاهی، بنادر مجهز صنعتی، صنایع ساخت و تعمیر کشتی و ناوها اداره می‌شود. بحرین اولین کشور حوزه خلیج فارس است که نفت در آن اکتشاف شده ولی منابع نفت و گاز آن بسیار محدود است، اقتصاد سنتی بحرین وابسته به مروارید بوده اما در حال حاضر بیشتر درآمد ساکنان بحرین از بانک‌داری و گردش‌گری تامین می‌گردد .اما نفت و فراوردهای نفتی ۶۰٪ صادرات و درآمد دولت این کشور و همچنین ۳۰٪ تولید ناخالص داخلی بحرین را تشکیل می‌دهد. تنها صنعت سنگین داخلی این کشور تولید آلومینیوم است که در مقیاس فراوان تولید و عرضه می‌شود. بحرین رتبهٔ نخست تولید این محصول را در خاورمیانه ورتبه پنجم در سطح جهانی را داراست. واحد پول این کشور دینار است که هر یک صد دلار برابر با ۵/۳۷ دینار می‌باشد.
بر پایه گزارش انجمن اقتصادی اجتماعی ملل غرب آسیا بحرین سریع‌ترین رشد اقتصادی را در ژانویه ۲۰۰۶ در میان کشورهای عرب داشته‌است. همچنین بحرین آزادترین اقتصاد جهان را در خاورمیانه و بیست و پنجمین رتبه در جهان را در سال ۲۰۰۶ بر پایه گزارش وال استریت ژورنال و پایه شاخص‌های اقتصاد آزاد داشته‌است.

مردم و مذهب
جمعیت بحرین هفت‌صد هزار نفر است که حدود ۱۵۰ هزار نفر از آنان اتباع خارجی هستند که در آنجا کار می‌کنند. پنجاه هزار نفر از این اتباع خارجی ایرانیان مهاجر هستند که اکثرا از جنوب ایران برای کسب و کار به این کشور مهاجرت کرده و در آن جا زندگی می‌کنند. این افراد به رغم سکونت طولانی در آن کشور همچنان به فارسی صحبت می‌کنند. بیشتر مردم بحرین شیعه، و بقیه سنّی یا مسیحی‌اند.
حدود هشتاد درصد جمعیت بحرین شیعه هستند. تشیع توسط قبیله عبدالقیس وارد بحرین شده‌است. بحرین پس از ایران و عراق و آذربایجان چهارمین مرکز شیعی در جهان اسلام است. حوزه علمیهٔ بحرین از حدود ۴۰۰ سال گذشته بسیار فعال می‌باشد.

احزاب و حرکات سیاسی
در بحرین گرایش‌های سیاسی متعددی وجود دارد. هر کدام از آن‌ها نسبت به نزدیکی یا دوری خود از ساختار حاکم در بحرین حدی از آزادی عمل را دارا می‌باشند. این تکثر گرایش‌ها به معنای وجود آزادی احزاب در این کشور نیست. آل سعود به دلیل نفوذی که بر پادشاه بحرین دارد، نقش بسزایی در محدود کردن فعالیت‌های سیاسی این کشور کوچک را دارد.
در بحرین حدود 15 حزب وجود دارد. این احزاب از افراد شیعه، سنی، ملی گرا، سکولار، بعثی و ... تشکیل می‌شود. البته به دلیل جمعیت اندک بحرین اعضای برخی این احزاب به بیش از یک‌صد نفر نمی‌رسد. در این میان مجلس علمای شیعی یک تشکل جدی و نسبتا منسجم در بحرین محسوب می شود. «شیخ عیسی احمد قاسم» رئیس این تشکل شیعی است.

شیخ عیسی در نجف و قم تحصیل کرده و اکنون حدود دوازه سال است که در بحرین سکونت دارد. او در مسجد امام صادق(ع) در منطقه ای به نام «دراز» نماز جمعه را برپا می دارد و در واقع متنفذترین روحانی بحرین محسوب می شود. معاون شیخ عیسی در مجلس علمای شیعی «سیدعبد ا... عزیفی» نام دارد.
او از علمای تبعیدی بوده و اکنون حدود 7 سال است که به بحرین بازگشته است. «شیخ محمد صنقدر» نیز سخنگوی این مجلس است و در ایران تحصیل کرده است. در این مجلس حدود هفتاد نفر از علمای شیعه حضور دارند که می توان در این میان به افرادی مانند «شیخ عادل»، «شیخ علی سلمان» و «شیخ باقر الحواج» اشاره کرد.
نکته لازم به ذکر اینکه این مجلس نفوذ زیادی در میان شیعیان دارد ولی بسیاری از تحلیلگران نفوذ آن را «دینی» می دانند. به عبارت دیگر این تشکل در صحنه های جدی حیات سیاسی بحرین سعی دارد به صورت غیرمستقیم و از راه دور به هدایت اوضاع بپردازد.

از سوی دیگر، «جمعیت التوعیه» شاخه ای از حزب الدعوه عراق بود که شیخ عیسی قاسم، شیخ سلیمان مدنی و شیخ عبدالامیرالمجمری بنیانگذاران آن بودند.

در حال حاضر این جمعیت با نظارت مجلس علمای شیعی بحرین اداره می شود و مدیر فعلی آن «شیخ باقر الحواج» است. لازم به ذکر است که این جمعیت جنبه ای فرهنگی دارد و بعد سیاسی در آن کمرنگ است. با این وجود برجسته ترین حزب سیاسی شیعه در بحرین حزب الوفاق الوطنی الاسلامی است.

بنیانگذاران آن یکصد تن از علمای بحرین بودند. اصلی ترین فرد در تشکیل این حزب «دکتر سعید شهابی» بود که یکی از معارضان حکومت بحرین است و در لندن زندگی می کند. «شیخ علی سلمان» از ابتدا رئیس این حزب بوده است و حدود 40 سال سن دارد و نفوذ بسیار زیادی در بین جوانان شیعه دارد. وی در «ریاض» دانشجو بوده و بعدها به قم رفته است. دو موسس اصلی دیگر این حزب «استاد عبدالوهاب حسین» و «استاد حسن المشیمع» بودند. هیچ یک از این دو روحانی نیستند ولی به علوم اسلامی وارد هستند.

در میان شاکله و بافت اولیه حزب الوفاق الوطن الاسلامی اختلافات عدیده ای آغاز شد که در نهایت موجب جدایی «دکتر شهابی»، «المشیمع» و «عبدالوهاب حسین» از این مجموعه شد. در آن سو «شیخ علی سلمان» رئیس این حزب موافق شرکت شیعیان در انتخابات و حضور آن ها در پارلمان بود.

نکته اصلی اختلاف به «مشروعیت حکومت» در نزد علمای شیعه بحرین باز می گردد.در هر صورت این اختلافات در بین حزب الوفاق با پیروزی قاطع این حزب مغلوب مانده است. در بحرین احزاب دیگری نیز وجود دارند. یکی از این احزاب، حزب«العمل الاسلامی» است که از مدرسی ها و شیرازی ها تشکیل می شود.

شاخه فرهنگی این حزب نیز تبدیل به حزبی دیگر با عنوان «الرساله» شده است. جریان شیرازی در بحرین بسیار ضعیف است و هواداران اندکی دارد. جمعیت دیگر، «جمعیه الاهل البیت» است که موسس آن شیخ عبدالعظیم المهندی البحرانی است که با جریان شیرازی ها اختلاف دارد.

همچنین در بحرین یک مجلس علمای حکومتی نیز هست که از علمای شیعه و سنی تشکیل شده است و رئیس آن «شیخ عبد ا... آل خلیفه» وزیر شئون اسلامی است. در بحرین احزاب لیبرال چپ، بعثی و حکومتی هم وجود دارند که اعضای هریک از آن ها بسیار اندک بوده و عملا وزنه ای در معادلات سیاسی بحرین محسوب نمی شوند.
• جمعیت وفاق ملی اسلامی (شیعه)
• حرکة حق حرکتی است که از جمعیت وفاق ملی اسلامی انشقاق یافته‌است (معارضة)
• جمعیهٔ عمل وطنی دیمکراسی (وعد، یسار ی، لیبرالی)
• جمعیهٔ أصالة إسلامی (سلفی)
• جمعیهٔ منبر إٍسلامی (إخوان مسلمین)
• العدالة الوطنیة (سنی)
• جمعیهٔ منبر دیمکراسی تقدمی
راه‌ها و ارتباطات
فرودگاه بین‌المللی بحرین در محرق قرار دارد. نام هواپیمایی بحرین طیران الخلیج (مسافر الخلیج) است، و پل شاه فهد.