تبيین: مقاله (حوزه علميه، نظام اسلامي و حضور روحانيت در عرصه سياست) نوشته محمودرضا قاسمي  که درفصل نامه علمی تخصصی(معرفت ادیان) انتشار يافته بود توسط پايگاه اطلاع رساني تبيين، تلخيص و در اختيار خوانندگان قرار داده شده است، كاربران جهت دریافت اصل مقاله مي‌توانند اینجا کلیک کنند.

چكيده

فرقه عرفان حلقه کيهاني، به سرکردگي محمدعلي طاهري از اواسط دهه هفتاد شمسي فعاليت خود را در حوزه عرفاني و درماني آغاز کرد و در اواسط دهه 80 به اوج خود رسيد و علي‌رغم دستگيري وي، هنوز اين نحله توسط مربي‌هاي خود در سطح کشور به راهزني ايمان جوانان و خانواده‌هاي اين مرز و بوم مي‌پردازد.

طاهری  با اين فريب بزرگ اولا ادعا مي‌کند که تمام اين مباحث به او وحي شده و الهاماتي است که از سوي خداوند به وي صورت پذيرفته و اين مباحث را از جايي اقتباس نکرده است و ثانيا او درصدد بيان عرفان اصيل ايراني اسلامي است. اين مقاله سعي دارد اين دو ادعا را باطل نمايد و به اين منظور اين تحقيق مشخص مي‌کند که الهامات مورد ادعاي وي قبلا در مکاتب الحادي ديگر همچون ريکي (انرژي درماني ژاپني) ظهور و بروز داشته است

مؤسس و رهبر فرقه

محمدعلي طاهري، فرزند محمدآقا متولد 1335 كرمانشاه، از پدر و مادري مسلمان.

دورة تاريك و مبهم زندگي طاهري

طاهري كه با شكست هاي پي در پي از تحصيل در ايران بازمانده بود، با سفر به كشور هاي خارجي سعي در ادامه تحصيل داشت. ابتدا به ژاپن عزيمت كرد (اين سفر حائز اهميت است، زيرا ژاپن از كشورهاي مطرح در رواج شبه عرفان هاي شرقي است)؛ اما به گفتة خودش، به علت مشكل بودن فراگيري اين زبان و بالابودن مخارج، پس از حدود يك سال مجدداً به كشور بازگشت.

سپس، به تركيه رفت تا در دانشگاه آنجا به تحصيل بپردازد پس از سه سال، يعني قبل از پايان يك دوره كارشناسي به كشور بازگشته است!
طاهري در ايران خود را مهندس مكانيك همان مهندسـي فني، كه خواستة قلبي اش بوده است، معرفي مي كند.

ريكي چيست؟

ريكي به معناي انرژي كيهاني، در اواسط قرن 19م توسط دكتر ميكائو اوسويي در ژاپن تجديد حيات يافت. در اينجا ذكر اين نكته لازم است كه دريافت هر آگاهي دليل بر حقانيت و رحماني بودن شهود نيست.

درواقع بودا در زير درخت دانش! نشست تا نور اشراق به قلبش بتابد و پس از بازگشت نخستين چيزي كه منكر شد اصل ثابت در نظام آفرينش بود و پس از اين همه رياضت به اينجا رسيد كه جهان بر مبناي يك سري قوانين طبيعي حركت مي كند و اصل عالم نيز مادي است.

اصول اخلاقي ريكي

الف. فقط براي امروز نگران مباش

ب. فقط براي امروز خشمگين مشو

ج. والدين، معلمان و بزرگانت را محترم شمار

د. معاشت را شرافتمندانه تأمين كن و سپاست را به هر چيز ابراز نما.

پيمان ريكي در سال 1981 توسط فيليش لي فيوروموتو، نوة هاوايو تاكاتا و گروهي متشكل از بيست و يك معلم ريكي، در شكل يك بنياد آزاد بنيان گذاري شده است.  ضمن آنكه ما معتقديم القائات در ريكي جنبه شيطاني دارد كه در ادامه اشاره خواهد شد.

ارتباط حلقه و ريكي

آموزه هاي عرفان حلقه، با ريكي مشابهت هايي دارد كه حضور طاهري در ژاپن (حدود يك سال) اين نظر را تقويت مي كند.

بي شك پس از تطبيق اندكي از عقايد گروه ريكي (مكتبي ژاپني) با افكار عرفان حلقه روشن مي شود كه عمدتاً عرفان حلقه زاييده و اقتباس شده از عقايد و اعمال ريكي هست.

شعور كيهاني و هوشمندي آن در حلقه و ريكي

شعور كيهاني از منظر طاهري، شالوده اصلي جهان مادي است و نسبت آن با جهان مادي، نسبت حقيقت به مجاز است. اما نسبت شعور كيهاني با خداوند نيز نسبت مجاز به حقيقت است. براساس تعاليم عرفان حلقه، شعور كيهاني در راهي كه هدف آن خداست، مجاز است .

باگينسكي اشاره مي كند اين نيرويي كه در ريكي تحت عنوان انرژي كيهاني از روح بزرگ ريكي گرفته مي شود، مبدع آن اوسويي نيست؛ او هم از مكاتب و نحله هاي باستاني آن را گرفته است. جايي به اسم چي و جاي ديگر به نام پرانا و... درواقع، اين انرژي مرموز حتي ميان جادوگران مانا ناميده شده است. بنابراين، طرح مباحث اتصال به روح القدس يا انرژي كيهاني با عناوين الهي همچون اتصال به حبل الله، يدالله يا روح الله، چيزي جر انحراف از حقيقت نيست؛ زيرا اين اصطلاح و نحوه اتصال حتي در ميان نحله هايي جدا از توحيد نيز يافت مي شود و طاهري چگونه ادعا مي كند كه عرفان او عرفان اصيل ايراني ـ اسلامي است، درحالي كه شبكه به اصطلاح شعور كيهاني او در مكاتب الحادي چون ريكي و يوگا و نيز مباحث ساحران تحت عناوين ديگر وجود داشته است.

دريافت آگاهي در حلقه و ريكي

هم در ريكي و هم در حلقه، به اين نكته اذعان مي شود كه اتصال به شبكه شعور كيهاني، يك مجموعه آثار ازجمله كسب آگاهي و دريافت الهامي را به همراه دارد!

در اين باره در ريكي بيان مي كند:

وقتي بر ريكي تمركز مي كنيد، ذهنتان شروع به آگاه شدن از آگاهي ريكي مي كند و ممكن است آن را به شكل احساس هايي نظير آسودگي، لذت، عشق، احساس خوب داشتن، امنيت، تزكيه نفس، آزادي، خلاقيت، زيبايي، تعادل، هماهنگي يا ساير حالت هاي مثبت تجربه كنيد.

حلقه نيز میگوید:

شبكه شعور كيهاني مجموعه هوش، خرد و يا شعور حاكم بر جهان هستي است كه به آن آگاهي نيز گفته مي شود و يكي از سه عنصر موجود در جهان هستي است. سه عنصر فوق عبارت است از: ماده، انرژي و آگاهي.

در متون عرفان حلقه ادعا مي شود كه هستي متشكل از سه عنصر است كه يكي از آن سه، آگاهي است:

شبكة شعور كيهاني مجموع هوش، خرد و يا شعور حاكم بر جهاني هستي است كه به آن آگاهي نيز گفته مي شود و يكي از سه عنصر موجود در هستي است. سه عنصر مذكور عبارتند از: ماده، انرژي و آگاهي.

اصولاً هم در ريكي و هم در حلقه، هيچ كاري حتي درمان پيش از كسب آگاهي صورت نمي گيرد.

حلقه نيز ادعا مي كند كه رسالت دريافت آگاهي براي بشر، به عهده اوست و به همين دليل، همه قادر به اتصال به شبكه كيهاني هستند. اين حلقه، دريافت آگاهي (وحي) توسط همگان را ممكن و آن را از دايره اختصاصي پيامبران خارج مي كند.

و با اين تعبير مشخص است كه اصولاً طاهري آگاهي را مرادف وحي در اديان توحيدي مي داند. همان طور كه ريكي نيز از آن تعبير به كيفيت آگاهي تازه مي كند

و اين خود فريب طاهري را نشان مي دهد؛ زيرا اين آگاهي در مباحث شيطاني نيز وجود دارد. شياطين نيز براساس قرآن كريم مي توانند الهاماتي را به افراد داشته باشند: وَإِنَّ الشَّيَاطِينَ لَيُوحُونَ إِلَي أوْلِيَائِهِمْ (انعام: 121). پس بر فرض اينكه در ريكي و حلقه، الهاماتي صورت بگيرد، دليل بر الهي بودن آن نيست و غيراسلامي بودن آن در مباحث پيش رو بيشتر آشكار خواهد شد.

شفادهي در حلقه و ريكي

والتر لوبك در آموزش كامل ريكي چنين توضيح مي دهد:

انسدادهاي سطوح كارميك، فقط درصورتي كه درمان سراسر بدن به صورت متوالي و طولاني مدت و به همراه درمان هاي جانبي صورت گيرد، قابل درمان خواهند بود. ريكي انسدادهاي تمام سطوح را درمان مي كند، ولي در مورد فضاهاي چهارم و پنجم، بايد انرژي هايي كه در آن منطقه گير افتاده اند، فعال شده و بيمار به شكلي آنها را تجربه كند.

حلقه نيز مانند ريكي ادعاي شفادهي بيماران جسمي و روحي را دارد. طاهري بيان مي كند:

بيمار توسط فرادرمانگر به شبكه شعور كيهاني متصل شده و مورد كاوش(اسكن) قرار مي گيرد... در اين مكتب درماني، براي درمان همة انواع بيماري ها مي تواند مؤثر باشد و درمانگر اجازه ندارد كه نوعي از بيماري ها را غيرقابل علاج بداند... لذا براي شعور و هوشمندي كيهاني، هر نوع اصلاح و رفع هر اختلالي در بدن به آساني امكان پذير است .

اينكه هم در حلقه و هم در ريكي، اتصال به شبكه كيهاني علت شفادهي بيان شده، اين است كه همان هوشمندي الهي، اتفاقاتي را كه پس از اتصال براي درمان پذيران مي افتد، نمي توان شفاي الهي دانست.

تفويض

تفويض به اين معنا كه يك مجموعه اختيارات و قدرت ها توسط استاد و به عبارتي، مركزيت فرقه به افراد ارائه مي شود و شخص ديگري نمي تواند افراد زيرمجموعه را جز او از اين موهبت بهره مند سازد!

در ريكي، استاد پس از طي مراحلي توسط مربي به او اين اجازه را واگذار مي كند: پس از تشخيص اينكه تا سطح خاصي پيشرفت كرده است، آن گاه استاد اجازه ورود مي داد.

و طاهري مي گويد:

اتصال به دو دسته كاربران و مربيان ارائه مي شود كه تفويضي بوده، در قبال مكتوب نمودن سوگندنامه هاي مربوط به آنان تفويض مي گردد. تفويض ها، توسط مركزيت كه كنترل و هدايت كنندة جريان عرفان كيهاني (حلقه) مي باشد، انجام مي گيرد [شرط ورود همه به اين حلقه تسليم است.

درمان توسط شخص آموزش ديده و خاص

ريكي كار درماني خود را توسط استاد به مربيان منتقل مي كند. همان طور كه در ريكي، مربي اصلي با ملاحظاتي روش هاي درماني را به نومربيان منتقل مي كند، در حلقه نيز اين كار صورت مي گيرد.

رهايي از اعتقاد به هر مذهبي

نكته مهمي كه هم در حلقه و هم در ريكي ديده مي شود، اين است كه براي دريافت اين نيروي شفابخش الهي، نيازي به اعتقادات خاص يا ايمان به اديان الهي نيست.

اين مطلب در ريكي اين گونه بيان مي شود:

براي درمان اين طريق، هيچ گونه ايمان، يا اعتقاد خاصي ضروري نيست. افرادي با مذاهب و ايمان هاي گوناگون، آزادانديشان و پيروان فلسفه ها و جهان بيني هاي كاملاً متفاوت، ريكي را با موفقيت يكساني به كار مي گيرند. اين حقيقت كه ريكي بسياري از مردم را به درك بهتري از مسائل مذهبي نائل مي كند و آنها به تجارب معنوي عميق تري دست مي يابند، حاكي از جهاني بودن ريكي است.

در عرفان حلقه نيز اين مطلب تصريح مي شود:

عرفان كيهاني (حلقه) نوعي سير و سلوك عرفاني است كه مباحث عرفاني را مورد بررسي نظري و عملي قرار مي دهد. ازآنجاكه انسان شمول است، همة انسان ها صرف نظر از نژاد، مليت، دين، مذهب و عقايد شخصي، مي توانند جنبة نظري آن را پذيرفته و جنبة عملي آن را مورد تجربه و استفاده قرار دهند.

در اينجا لازم است مقايسه اي بين صراط مستقيم طاهري، كه همان اتصال به شبكه شعور كيهاني است، با تفسيري كه در قرآن كريم از صراط مستقيم ارائه مي كند، بيان كنيم. آن گونه كه از بررسي آيات قرآن مجيد برمي آيد صراط مستقيم ، همان آيين خداپرستي و دين حق و پايبند بودن به دستورات خداست. و از امام صادق عليه السلام مي خوانيم كه در تفسير آيه اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِيمَ فرمود: به خدا سوگند ماييم صراط مستقيم.
درحالي كه طاهري اصولاً توسل و تمسك به امامان معصوم عليهم السلام را نوعي شرك به خدا مي داند و قطعاً صراط مستقيم او از مسير اهل بيت عليهم السلام عبور نمي كند.

اجازه قبل از اتصال

هم در ريكي و هم در حلقه مستر(مربي)، براي انجام درمان بايد از درمان پذير اجازه بگيرد و در صورت عدم اين كار، ضرر آن به درمانگر برمي گردد.

اين تشابه در اجازه بي علت نيست و از مطالبي مبهم در پس پرده حكايت مي كند. مسائلي كه موجب مي شود طاهري به مربي هاي خود اجازة درمان بدون لاية محافظ را ندهد.

لاية محافظ!

طاهري در اين باره مي گويد:

قرار گرفتن در حلقه به منزلة فرادرمانگري و كسب لاية محافظ، با مكتوب نمودن سوگندنامه توسط درمانگر در سه برگ (يك برگ بايگاني ـ يك برگ مربي ـ يك برگ فرادرمانگر) و با امضاء مربي انجام خواهد گرفت.

در ريكي نيز داشتن پوشش حفاظتي موردنياز است:
پوشش حفاظتي را مي توانيد براي منظورهاي زير به كار ببريد: ... هنگام درمان بيماران

اين هم سويي در حلقه و ريكي، در گرفتن لايه محافظ بسيار شبيه به ايجاد حفاظ در برخي جن گيري هاي مرسوم از گذشته است.

برون ريزي در ريكي و حلقه

طاهري برون ريزي را عاملي براي دستيابي به سلامت جسم و ذهن مي داند و معناي برون ريزي را خروج موجودات غيرارگانيك از درون فرد مي داند.

در آموزه هاي ريكي نيز اين مباحث آمده است و حتي بيان مي دارد كه ممكن است اين تجربه هيجاني براي افرادي كه مرتب به برون ريزي مبادرت دارند، در شكل شخصيتي خيالي و موهوم ظاهر شود.

بازگشت دوباره بيماري

در اين باره در كتاب ريكي شيوة جامع انرژي درماني مي خوانيم: درمان با ريكي مي تواند سبب بروز دوبارة بيماري هاي پيشين گردد.

در عرفان حلقه نيز در بسياري از موارد بيماري ها، پس از فرادرماني عود مي كند، يا تبديل به بيماري ديگري مي شود. البته طاهري بر اين نظر است كه دلايل برگشت بيماري در حلقه، به عوامل اختياري و غيراختياري قابل تقسيم است.

اسكن كردن در حلقه و ريكي

اسكن كردن و چگونگي آن، بحث مهمي است كه هم در حلقه و هم ريكي بر آن تأكيد شده است، گفته مي شود:

در ريكي مرحله دوم، افراد تكنيكي را مي آموزند به نام اسكن هاله كه با استفاده از اين تكنيك جاهايي كه انرژي مسدود شده را تشخيص مي دهند و به او علام میشود كه چه بيماري هايي دارد.

و در حلقه گفته مي شود:
در اين شاخة درماني، بيمار توسط فرادرمانگر به شبكه شعور كيهاني (شبكة آگاهي و هوشمندي حاكم بر جهان هستي ـ شعور الهي) متصل شده و مورد كاوش (اِسكن) قرار مي گيرد و اعضاي معيوب و تنش دار بدن او مشخص شده و به اصطلاح اِسكن و با حذف علايم، روند درمان آغاز مي شود. 
درواقع، اسكن كردن در حلقه همانند اسكن در ريكي است، اسكن راه دور و نزديك در هر دو وجود دارد كه شباهت هاي بارزي دارد.

 تسليم و شاهد بودن

درواقع، شخص بايد با طيب و رضايت خاطر خود را براي اسكن كردن و اتصال آماده كند.

در ريكي مي گويد: كسي را به دريافت ريكي مجبور نكنيد و بدون اجازه به كسي ريكي ندهيد.

طاهري نيز در اين باره مي گويد: اين اصل كلي ما فلسفه آمدن اديان همة اينا دارن ميان كه اين را معرفي كنند. بگن بي خود زور نزن بيا تسليم شو .

درمان در ريكي و حلقه سبب وحدت وجود!

در ريكي مي گويد:
هنگامي كه فردي با ريكي درمان مي شود، به مرحلة وحدت با هماهنگي جهاني بازمي گردد. اين هماهنگي، مي تواند به كوچك ترين سلول هاي او راه يابد و دوباره او را كامل و سالم گرداند. تعريف ريكي اين است كه: ريكي ما را به مرحلة كمال، يا جامعيت باز مي گرداند .

در حلقه نيز به اين وحدت در اتصال چنين اشاره مي شود:
براي وارد شدن به اين حلقه ها، وجود سه عضو ـ شبكة شعور كيهاني، فرد متصل كننده و فرد متصل شونده ـ كافي است. در اين صورت، عضو چهارم، الله خواهد بود.

مراتب قدرداني و سپاس گزاري از شعور كيهاني!

در حلقه و ريكي بيان مي دارد كه ما بايد از شبكه شعور كيهاني قدرداني كنيم، در ريكي آمده است:
مراتب قدرداني و سپاس گزاري: براي هرگونه درماني، بسيار مهم است كه حس قدرداني نسبت به همه چيز وجود داشته باشد.

در عرفان حلقه هم نسبت به نقش شبكه شعور كيهاني و سپاس گزاري در اين مورد تأكيد شده است و عامل بازگشت بيماري را ناسپاسي مي داند

نتيجه گيري

اين مقاله درصدد بيان ابطال دو ادعاي طاهري بوده، اولاً اينكه تمام مباحث عرفاني به او وحي شده و الهاماتي است كه از سوي خداوند به وي صورت پذيرفته و اين مباحث را از جايي اقتباس نكرده است. ثانياً، او درصدد بيان عرفان اصيل ايراني ـ اسلامي است.

براي رد ادعاي اول، چهارده مورد از مشتركات عرفان حلقه با فرقه ريكي بيان شد كه نشان مي دهد اين مباحث وحي الهي به طاهري نبوده است و دقيقاً ترجمه مطالب در مكاتب ديگر و ازجمله ريكي است. اين همه شباهت كذب ادعاي دوم او را نيز اثبات مي كند و مشخص مي كند كه نه تنها عرفان او اسلامي نيست، بلكه مخالف قرآن بوده و غيرالهي بودن آن را بديهي است.