واقعسازي يا واقعبيني؟ (شهيد مطهري و وزير دولت يازدهم) !
يکي از وزراي محترم دولت يازدهم که براساس گفتهها، داراي ثروتي افسانهاي (و انشاءالله حلال و مشروع) است، به دليل قرابت مکان تولدش با مکان تولد شهيد مطهري و به دليل اينکه گويا در دوران کودکي چندباري به منزل پدر شهيد مطهري رفته و خود ايشان را هم در روستايشان ديده است، مدتي است به تکرار خاطرهاي از شهيد مطهري رو آورده است؛ و تنها نکتة برجسته و قابل ذکري که در زندگي شهيد مطهري ديده، اين است که منزل شهيد مطهري در قلهک تهران بود. با ذکر اين داستان نتايج شگفتانگيزي ميگيرند، از جمله اينکه اولاً، رفاهطلبي و سرمايهداري چيز بدي نيست؛ چرا که شهيد مطهري نيز رفاهطلب بود! و ثانياً، هر کس عليه رفاهطلبي او و ساير مسؤولان سخن بگويد، تفکري مثل گروه فرقان و ترورکنندههاي شهيد مطهري دارد!
صرفنظر از درستي يا نادرستي اين خاطرات، روشن است که از نظر روانشناختي تکرار نقل چنين سخناني، در مناسبتهاي مختلف، هدفي جز تطهير گويندگان و شبيهسازي خود با شهيد مطهري و مخالفان خود با مخالفان شهيد مطهري ندارد؛ و الا آن همه انديشههاي ناب و ويژگيهاي آسماني شهيد مطهري، و آن رفتارها و انديشههاي ظلمستيزانه، ضد سرمايهداري، ضد رفاهطلبي، استکبارستيزي و ضديت با استعمار و استثمار آن بزرگوار، و انعطافناپذيري او دربرابر رفتارها و سخنان باطل و نادرست، و آن همه عبادتهاي خالصانه و گريههاي شبانة او و عشق وصفناپذير او به حسين و اهل بيت(ع)، چرا در خاطرات اين آقاي محترم جايگاهي ندارد؟! آيا مدافعان حرَم و اهل منبر را عاملان مشکلات رواني مردم دانستن، سنخيتي با انديشههاي شهيد مطهري دارد؟
البته اين مسأله اختصاص به ايشان ندارد، بلکه غالب انسانها براي توجيه انديشهها و رفتارهاي خود، به ويژه انديشهها و رفتارهايي که به هر دليل نسبت به خوب يا بد آنها دچار دغدغه شده باشند، ميکوشند تا با جستجو در انديشهها و رفتارهاي شخصيتهاي مقبول، نمونههاي مشابهي را پيدا کرده و برجستهسازي کنند.
حتي دانشمندي که نظريهاي مبتکرانه بيان ميکند، براي کاستن از نقدهاي ناقدان، سعي ميکند، شواهدي از کلام بزرگان در تأييد ديدگاه خود ذکر کند و بعضاً ديدگاه خود را به ديگران هم نسبت دهد.
اصطلاحاً به چنين کاري «انتحال» ميگويند؛ يعني «خود را به ايده يا شخصي بستن». انتحال در حقيقت نوعي «واقعيتسازي» است و نه «واقعيتبيني» و «حقيقتگويي». و ويژگي انسانهاي ضعيفالنفس است.
احمدحسين شريفي
ارسال کردن دیدگاه جدید