چند روزی است که نرم افزار پیامرسان تلگرام، به صورت نصفه و نیمه، فیلتر شده است؛ یکی از استدلال های مخالفین تلگرام این است که فیلتر کردن تلگرام در واقع سانسور واقعیت است و مخالف آزادی بیان . گاهی هم برخی مسدودسازی تلگرام را سبب ناآگاه ماندن! مردم از حقایق عنوان می کنند؛ این مسأله زمانی بیشتر قابل توجه می شود که برخی از مسئولین یا مشاورانشان که اتفاقا اطلاعات رسانه ای خوبی هم دارند و دلایل فیلتر تلگرام برایشان کاملا روشن است نیز، از جو به وجود آمده، استفاده می کنند و مسدود کردن یک پیامرسان را مخالف آگاهی بخشی به مردم و ناهماهنگ با آزادی بیان بر می شمرند.

 

پاسخ به سئوالات زیر مشخص می کند که فیلتر تلگرام تا چه حد با آزادی بیان و آگاهی جامعه منافات دارد:

 

آیا آزادی بیان به صورت مطلق و بدون مسئولیت پذیری گوینده، امری پسندیده است یا خیر؟ آیا اگر افرادی به بهانه آزادی بیان به موافقان آزادی بیان مطلق، بدون هیچ سندی یا با جعل سندی، تهمت بزنند و زمینه را برای آبروریزی و حتی خسارت وارد کردن به اموال آنها فراهم کنند، آیا باز هم با آزادی بیان موافق خواهند بود؟

 

آیا تلگرام یا هر نرم افزار دیگری، قسمتی برای پالایش اطلاعات و تفکیک آن ها به دروغ و راستی دارد؟ آیا با نشر اکاذیب و تهمت زدن، پخش شایعه و تخریب هم آگاهی مردم بالا می رود؟

 

پاسخ واقع بینانه به این سئوال ها مشخص می کند که آنچه مطلوب است، آزادی بیان مسئولانه است؛ یعنی هر کس در مقابل مطلبی که در جامعه منتشر می کند، مسئول باشد. همچنین وجود داده های فراوان در فضای مجازی به معنای آگاهی های زیاد نیست؛ چرا که به سادگی می توان دروغی را در فضای مجازی منتشر کرد و پیام رسان ها تنها ابزار هستند که می توان با آن ها حقایق و یا اکاذیب را نشر داد.

 

اما نکته قابل توجه این که یکی از دولت هایی که بیشترین تأکید بر آزادی بیان و لزوم نقد را دارد، دولت کنونی است؛ این در حالی است که دولت جناب آقای دکتر روحانی فقط در سه سال ابتدایی تصدی خود، 102 دوبار از مطبوعات و خبرگزاری های مختلف شکایت کرد و حتی برخی نیز توقیف شدند.

yon.ir/xKL7p

 

فارغ از این که چند مورد از شکایات به تبرئه خبرگزاری یا مطبوعات منجر شده است، تعدد شکایات دولت از مطبوعات نشان می هدد که هرچند آزادی بیان از سوی دولت پذیرفته شده باشد، اما این به معنای نادیده گرفتن دروغ، تهمت، تخریب و حتی تحلیل از سوی رسانه ها نیست.

 

لذا از دولتی که خود عامل شکایت و توقیف برخی رسانه هاست، جای تعجب دارد که مخالف مسدودسازی تلگرام باشد؛ تلگرامی که به گفته مشاور رئیس جمهور، نه تنها به توافقاتش عمل نکرده است، بلکه بارها با دروغ پردازی و ایجاد زمینه اغتشاش و درگیری، نقش پررنگی در به خطر انداختن سلامت افکار جامعه، ایفا گرده است.

 

عجیب است دولتی که به خاطر تحلیل انتقادی، شکایت از رسانه را حق خود می داند، چگونه انتظار دارد نظام اسلامی که برای برپایی و استمرار آن، صدها هزار نفر از بهترین جوانان کشور ، پرپر شدند، در مقابل توهین، تخریب و تهمت هیچ عکس العملی انجام ندهد.

 

دفاع دولت از عدم فیلترینگ تلگرام در خوش بینانه ترین حالت، به منظور از دست ندادن برخی حامیان خود و بی تقصیر اعلام کردن خود نزد کسانی است که مخالف فیلترینگ تلگرام هستند؛ وگرنه با سابقه دولت در شکایت از رسانه ها، چنین سینه چاکی برای دفاع از آزادی بیان، غیر منطقی به نظر می رسد.

*. امید نساج