عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم گفت: غالبا در برنامه‌ریزی‌ها از تجربه‌های موفق گذشته استفاده می‌شود، اما کمتر به آینده و شرایط متفاوت آن نسبت به گذشته توجه مي‌شود. امروز عده‌ای حتي در اصل وجود خدا تردید کرده‌اند؛ با این وجود نمی‌توان فقط به تجارب گذشته و رویه سنتی حوزه اکتفا کرد؛ امروز نیازها، و در نتیجه تکالیف جدیدی به وجود آمده که باید به آن‌ها توجه کرد.

به گزارش تبیین به نقل از پايگاه اطلاع‌رساني آثار حضرت آيت‌الله مصباح يزدي، رئيس مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني‌(ره) در مراسم تجليل از اساتيد اين مؤسسه با اشاره به اين كه توجه داشتن به وجود كمبودها و لزوم رفع آنها، خود توفيقي الهي است، افزود: بنده به خاطر دارم در اوايل طلبگي كه مصادف با زمان پهلوي دوم بود و سخت‌گيري‌ها نسبت به حوزه كاهش يافته بود، ساعت‌ها فكر مي‌كردم كه براي خدمت به مردم چه كاري از دست ما ساخته است، اما چیزی به ذهنم نمی‌رسید! چون اصلاً زمينه‌اي براي بسياري از كارها فراهم نبود و هيچ اميدي براي خدمت به مردم وجود نداشت؛ اما به بركت انقلاب زمينه خدمت فراهم شده است.

آيت‌الله مصباح يزدي عدم توجه به كمبود‌ها و رضايت به وضع موجود را سبب ركود دانست و خاطر نشان كرد: البته بايد دانست كه پديده‌هاي اجتماعي ـ‌‌اعم از مطلوب و نامطلوب‌ـ تك عاملي نيستند و عوامل مختلفي در ايجاد آن‌ها نقش دارد. امروز احساس مي‌كنيم که اين آفت بزرگ در حوزه‌ها وجود دارد كه انگيزه قوي و تحرك لازم براي تحصيل و تحقيق كم است، اما نمي‌توان يك عامل را منشأ اين مشكل دانست؛ بلكه مجموعه‌اي از عوامل سبب پيدايش چنين آفتي شده است.

عضو جامعه مدرسين حوزه علميه قم ضمن يادآوري خاطراتي از گذشته، اظهار داشت: زماني خود من در شبانه‌روز فقط دو ساعت براي انجام كارهاي ضروري و واجبات، و پنج ساعت براي استراحت فرصت داشتم، و بقيه وقتم را در حال تحصيل، مطالعه يا مباحثه بودم؛ از برخي بزرگان هم نقل شده كه در گذشته برخی از طلاب و علما بيش از اين هم فعاليت داشته‌اند. اما در شرايط امروزي وضعيت طلاب تغيير كرده است.

وي يكي از عوامل كم شدن مدت زمان تحصيل و مطالعه را پيشرفت تكنولوژي دانست، و گفت: تكنولوژي و ابزار جديد با همه فوايدي كه دارد، بخش زيادي از وقت افراد را به خود اختصاص داده، و تماشاي برنامه‌هاي مختلف تلويزيون و سرگرمي‌هاي جديدي كه در كامپيوترها و گوشي‌هاي موبايل وجود دارد، آنها را به آفتي براي تحصيل و مطالعه تبديل كرده است.

آيت‌الله مصباح يزدي تغيير شرايط ساده زندگي گذشته به شرايط زندگي در عصر حاضر را يكي ديگر از عوامل كم شدن ميزان وقت مطالعه و تحقيق دانست، و افزود: در گذشته زندگي‌ غالب مردم بسيار ساده بود؛ اما امروز علي‌رغم وجود گراني‌هاي آزاردهنده، زندگي اغلب مردم نسبت به گذشته پرزرق و برق‌تر شده است؛ البته شرايط كنوني جامعه چنين ايجاب مي‌كند و نمي‌توان آن را عيب دانست.

عضو جامعه مدرسين با اشاره به نمونه‌هاي متعددي از تفاوت‌هاي زندگي ساده گذشته با زندگي‌های امروزي، اظهار داشت: جاي شكرگزاري است كه با بهبود شرايط زندگي و افزايش امكانات زمينه براي علم‌آموزي و پيشرفت بيشتر فراهم شده است؛ اما همين تغيير شرايط مشكلاتي را براي سرپرست خانواده به وجود آورده و پدر خانواده بايد براي تأمين نيازهاي ضروري زندگي خود و خانواده‌اش ذهن و وقت خود را صرف كسب درآمد بيشتر كند.

وي تأكيد كرد: البته صرف كردن وقت براي كسب درآمد بيشتر جهت تأمين مخارج ضروري زندگي، نه تنها قابل سرزنش نيست، بلكه لازم است؛ اما اگر از حد متعارف بگذرد، تبديل به آفت مي‌شود. این آفت زمانی خطرناک‌تر است که کسی بخواهد با تحصیل و پیشرفت علوم دینی، کسب درآمد بیشتری داشته باشد.

استاد اخلاق حوزه علمیه قم ضعف انگیزه را از دیگر عوامل تنبلی و سستی برای تحصیل و تحقیق علوم دینی برشمرد، و افزود: اگر در کنار پیشرفت تکنولوژی، رشد اخلاقی نیز وجود داشته باشد، علاوه بر پیشرفت بهتر، تهدیدها نیز به فرصت تبدیل می‌شود؛ بنابراین باید برای ایجاد انگیزه در طلاب تلاش کرد.

آیت‌الله مصباح یزدی این دنیا را محل آزمایش و امتحان‌های الهی دانست، و گفت: امروزه با ابزار موجود، بیش از گذشته زمینه برای رشد فراهم است‌؛ در مقابل نیز عوامل فساد و دسترسی به ابزار آن بسیار بیشتر شده، تا زمینه امتحان الهی فراهم شود؛ در نتيجه هر چند امتحانات دشوارتر شده، اما سربلندی در آزمون‌هاي سخت‌تر، رشد بیشتری به دنبال دارد.

وی با بیان این‌‌که به برکت انقلاب زمینه رشد بیشتر فراهم شده است، ادامه داد: در چنين شرايطي ما باید ببینیم چه وظیفه‌ای داریم و چه کاری می‌توانیم انجام دهیم که دین بهتر ترویج شده و زمینه سربلندي در امتحانات الهي، و در نتيجه رشد بیشتر برای انسان‌ها فراهم شود.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم هم‌چنين گفت: نکته بسیار مهمی که از آن غفلت شده این است ‌‌که در برنامه‌ریزی‌ها غالبا از تجربه‌های موفق گذشته استفاده می‌شود؛ ‌اما  کمتر به آینده و شرایط متفاوت آن نسبت به گذشته توجه مي‌شود.

اين استاد حوزه علميه قم با تأكيد بر این‌‌که شرایط نسل‌هاي گذشته با نسل‌هاي آتي قابل مقایسه نیست، اظهار داشت: در گذشته هرگز زمینه گناه، این چنین وسعت نداشت؛ از سوي دیگر در خانواده‌های متدین، زمینه آشنایی با دین فراهم بود. اما امروز، وضعیت به گونه دیگری است و عوامل مختلف اجتماعی، از جمله پیشرفت تکنولوژی نسل جدید را به سمت دیگری سوق می‌دهد.

وي افزود: امروز بسیاری از کودکان به کامپیوتر و ابزارهای ارتباطی و سرگرمی‌هاي جديد دسترسي دارند و علاقه وافر آنها به اين ابزار موجب مي‌شود كه ساعت‌ها وقت خود را صرف آنها کنند؛ اما علاقه‌ای به خواندن نماز ندارند. امروز زمينه‌هاي فساد خیلی بیش از گذشته است؛ عواملی که سبب فساد در اعتقادات، ارزش‌ها و رفتار‌ها می‌شود.

آیت‌الله مصباح یزدی با تأکید بر لزوم توجه به فضای مجازی، خاطر نشان کرد: از سؤالاتی که به دست ما می‌رسد معلوم می‌شود که شبهات بسیار جدی در زمينه‌هاي فكري و اعتقادي براي مردم مطرح است؛ امروز عده‌ای در اصل وجود خدا تردید کرده‌اند؛ با این وجود نمی‌توان فقط به تجارب گذشته و رویه سنتی حوزه اکتفا کرد؛ امروز نیازها، و در نتیجه تکالیف جدیدی به وجود آمده که باید به آن‌ها توجه کرد.

رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) قم در پایان خاطر نشان کرد: باید مسئله تخصص و متخصص‌پروری در حوزه مطرح و فراگیر شود؛ یعنی سلسله‌ای از درس‌هاي عمومي که نیازهای اولیه دینی را در زمينه‌های مختلف تأمین می‌کند، در نظر گرفته شود و بعد از آن فراگيري اين دروس، طلاب در رشته‌های تخصصی مشغول به تحصيل شوند.

وي افزود: هم‌چنان‌که در گذشته یک حکیم‌باشی در همه زمینه‌ها و برای همه امراض نظر می‌داد، اما امروز برای هر اندامی چند رشته تخصصی وجود دارد، در شرایط كنوني نيز نمی‌توان تمام علوم دینی را با روش‌هاي سنتي و متداول حوزه تبیین کرد، بلكه بايد براي هر زمينه‌اي تخصص جداگانه‌اي در نظر گرفته شود.

در پايان این مراسم سه نفر از اساتید نمونه مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) لوح تقدیر خود را از دست علامه مصباح يزدي دریافت کردند.

گفتنی است مراسم گرامی‌داشت مقام استاد و تجلیل از اساتید برتر مؤسسه امام خمینی(ره)، سوم اردیبهشت ماه سالجاری در سالن همایش‌های این مؤسسه برگزار شد.